Zmiana decyzji w zakresie kwoty opłaty lub osoby zobowiązanej (art. 106 ust. 5 u.p.s.)
Postępowanie w sprawie świadczeń z pomocy społecznej (art. 106 u.p.s.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Decyzja zmieniająca, oparta o art. 106 ust. 5 u.p.s., pozostaje w związku z zaistnieniem określonych przesłanek faktycznych, stanowiących podstawę powstania określonych skutków prawnych, co wpływa na jej temporalną skuteczność (por. wyrok NSA z 11 lipca 2023 r., I OSK 1536/22).
Postępowanie w przedmiocie ustalenia nienależnie pobranego świadczenia jest postępowaniem odrębnym od postępowania toczącego się w trybie art. 106 ust. 5 u.p.s. Postępowania te wymagają od organu odrębnych ustaleń. W postępowaniu w oparciu o art. 106 ust. 5 u.p.s. - pozwalających zmienić decyzję w przedmiocie świadczeń, a w postępowaniu w oparciu o art. 98 w zw. z art. 6 pkt. 16 i art. 104 ust. 4 u.p.s. – ustalenie czy świadczenie zostało pobranie nienależnie i czy podlega zwrotowi. W związku z tym w sprawie dotyczącej nienależnie pobranego świadczenia z pomocy społecznej powinno zostać wszczęte odrębne postępowanie.
Wyrok WSA z dnia 26 listopada 2024 r., II SA/Łd 627/24
Standard: 85554 (pełna treść orzeczenia)
Art. 106 ust. 5 u.p.s. stanowi unormowanie szczególne prawa materialnego, do którego odsyła art. 163 K.p.a. Charakteryzuje się określonymi cechami, które można odnieść tylko do art. 106 ust. 5 u.p.s., a mianowicie: właściwy do wzruszenia decyzji jest zwykle organ, który ją wydał, wzruszenie aktu administracyjnego nie zawsze jest obligatoryjne i nie wymaga zgody, decyzja podlegająca weryfikacji nie jest dotknięta wadą, ale może być wadliwie wykonywana przez stronę.
Wskazany przepis ustawy o pomocy społecznej stwarza możliwość zmiany (uchylenia) decyzji bez zgody strony zarówno wtedy, gdy jest to dla niej korzystne, jak i wówczas, gdy jest to niekorzystne.
W regulacji art. 106 ust. 5 u.p.s. mieszczą się przypadki obligatoryjnej i fakultatywnej weryfikacji decyzji.
Wśród przesłanek obligatoryjnych wymieniono: zmianę przepisów prawa, zmianę sytuacji osobistej albo dochodowej strony, jak również pobranie nienależnego świadczenia.
Przyczyną fakultatywnych działań organu prowadzących do uchylenia lub zmiany decyzji są okoliczności wymienione w art. 11, art. 12, i art. 107 ust. 5 u.p.s., do których można m.in. zaliczyć brak współdziałania świadczeniobiorcy z jednostkami i pracownikami pomocy społecznej czy odmowę złożenia oświadczenia o dochodach i stanie majątkowym. Pomimo, że są to działania fakultatywne, organ powinien je podejmować, mając zwłaszcza na uwadze ograniczone środki pomocy społecznej.
Decyzja wydana na podstawie art. 106 ust. 5 u.p.s., którą zmieniono decyzję przyznającą stronie prawo od zasiłku stałego, ma charakter konstytutywny. Deklaratoryjność czy konstytutywność decyzji nie przesądza jednak o skutkach z niej wynikających. Ww przypadku, gdy organ stwierdzi, że zaszły przesłanki do zastosowania art. 106 ust. 5 u.p.s., może nadać decyzji wydanej na podstawie tego przepisu moc wsteczną w ten sposób, że dokona zmiany bądź uchylenia decyzji o przyznaniu świadczenia z pomocy społecznej od daty wcześniejszej niż data wydania decyzji uchylającej lub zmieniającej (tak w wyrokach: WSA w Gliwicach z 7 listopada 2019 r., II SA/Gl 967/19 i NSA z 10 sierpnia 2021 r., I OSK 410/21).
Wyrok NSA z dnia 29 lutego 2024 r., I OSK 293/23
Standard: 85291 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 85663
Standard: 85694
Standard: 85294
Standard: 85787
Standard: 85292
Standard: 85684