Właściwość miejscowa gminy w szczególnie uzasadnionych wypadkach oraz w sprawach niecierpiących zwłoki (art. 101 ust. 3 u.p.s.)

Za taką szczególną sytuację osobistą należy uznać sytuację, w której nie można ustalić miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o przyznanie świadczeń i jednocześnie osoba ta nie jest osobą bezdomną w rozumieniu u.p.s. W takiej sytuacji niemożność ustalenia właściwości miejscowej gminy w oparciu o art. 101 ust. 1 bądź ust. 2 u.p.s. nie może pozbawiać osoby ubiegającej się o świadczenie prawa do rozpatrzenia jej wniosku przez organ administracji publicznej. Zatem jest to jedna ze szczególnych sytuacji osobistych osoby ubiegającej się o świadczenie przemawiająca za właściwością miejscową gminy miejsca pobytu tej osoby. 

Wyrok NSA z dnia 1 grudnia 2020 r., I OW 143/20

Standard: 85324 (pełna treść orzeczenia)

Ustawodawca, kierując się obrem osób korzystających z pomocy i ochroną ich dóbr osobistych (art. 100 ust. 1 u.p.s.), w art. 101 ust. 3 przyjął, że w przypadkach szczególnie uzasadnionych sytuacją osobistą osoby ubiegającej się o świadczenie oraz w sprawach niecierpiących zwłoki, właściwa miejscowo jest gmina miejsca pobytu tej osoby (por. postanowienie NSA z dnia 1 grudnia 2010 r., I OW 143/10).

Artykuł 101 ust. 3 u.p.s. pozwala na ustalenie innej właściwości miejscowej organu tylko wówczas, gdy sytuacja osobista strony odbiega od powszechnie występującego w tego rodzaju sprawach niedostatku środków utrzymania lub trudnej sytuacji materialnej ubiegającego się o świadczenie, w tym gdy wnioskodawca z obiektywnych przyczyn nie ma możliwości ubiegać się o przyznanie świadczenia w organie, którego właściwość wynikałaby z przepisu art. 101 ust. 1 lub ust. 2 u.p.s. (zob. postanowienie NSA z dnia 23 lutego 2011 r., I OW 186/10 i postanowienie NSA z dnia 29 kwietnia 2020 r., I OW 261/19

Postanowienie NSA z dnia 20 listopada 2020 r., I OW 140/20

Standard: 85250 (pełna treść orzeczenia)

Ustawodawca za naczelną zasadę postępowania w sprawach o świadczenia z pomocy społecznej przyjął obowiązek kierowania się dobrem osób korzystających z pomocy i ochroną ich dóbr osobistych (art. 100 ust. 1 u.p.s.). Kierując się właśnie tą przesłanką ustawodawca w art. 101 ust. 3 przyjął, że w przypadkach szczególnie uzasadnionych sytuacją osobistą osoby ubiegającej się o świadczenie oraz w sprawach niecierpiących zwłoki, właściwa miejscowo jest gmina miejsca pobytu tej osoby (por. postanowienie NSA z dnia 1 grudnia 2010 r., I OW 143/10).

Artykuł 101 ust. 3 u.p.s. pozwala na ustalenie innej właściwości miejscowej organu tylko wówczas, gdy sytuacja osobista strony odbiega od powszechnie występującego w tego rodzaju sprawach niedostatku środków utrzymania lub trudnej sytuacji materialnej ubiegającego się o świadczenie, w tym gdy wnioskodawca z obiektywnych przyczyn nie ma możliwości ubiegać się o przyznanie świadczenia w organie, którego właściwość wynikałaby z przepisu art. 101 ust. 1 lub ust. 2 u.p.s. (postanowienie NSA z dnia 23 lutego 2011 r., I OW 186/10 i postanowienie NSA z dnia  29 kwietnia 2020 r., I OW 261/19). 

Zastosowanie art. 101 ust. 3 u.p.s. wiąże się również z zasadami i celami pomocy, wyrażonymi w art. 2 ust. 1 i art. 3 ust. 1 tej ustawy, których realizacja ma być zapewniona dzięki stosowaniu ustawy.

Wyrok NSA z dnia 23 października 2020 r., I OW 67/20

Standard: 85655 (pełna treść orzeczenia)