Pojęcie "dochód" w rozumieniu art. 8 ust. 3 u.p.s.; kryteria i zasady ustalenia dochodu

Zgodnie z art. 8 ust. 3 u.p.s. za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o: miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych i koszty uzyskania przychodu, składki na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ubezpieczenia społeczne określone w odrębnych przepisach oraz kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

Stosownie do postanowień art. 8 ust. 4 tej ustawy do dochodu ustalonego zgodnie z ust. 3 nie wlicza się wymienionych w nim świadczeń

Wyrok NSA z dnia 13 grudnia 2024 r., I OSK 191/24

Standard: 85169 (pełna treść orzeczenia)

Na gruncie ustawy o pomocy społecznej pod pojęciem dochodu należy rozumieć wszystkie przychody bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, z wyłączeniem odliczeń i pomniejszeń enumeratywnie w nich wymienionych. Ustawodawca definiując pojęcie dochodu nie łączy go z działalnością zarobkową, wręcz przeciwnie - traktuje go bardzo szeroko niezależnie od źródła i tytułu jego otrzymania. W zamiarze ustawodawcy takie szerokie ujęcie pojęcia przychodu ma na celu ocenę sytuacji dochodowej beneficjentów pomocy społecznej przez pryzmat wszelkich wpływów pieniężnych uzyskanych przez nich w miesiącu poprzedzającym złożenie wniosku, niezależnie do tego, na jakiej podstawie i skąd one pochodzą, z wyłączeniem wpływów wynikających z tytułów i źródeł wymienionych enumeratywnie w art. 8 ust. 4 u.p.s. tym samym katalog wyłączeń zawarty w art. 8 ust. 4 u.p.s. ma charakter zamknięty, a zatem niewymienione w nim przychody podlegają wliczeniu do dochodu branego pod uwagę przy ustalaniu wysokości świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej.

Dochód, o którym mowa w art. 8 ust. 3 ustawy, nie jest przychodem w znaczeniu podatkowym, jaki po odliczeniu kosztów jego uzyskania, stanowi dochód do opodatkowania. Jest on przysporzeniem, które ma wpływ na kryterium dochodowe będące przesłanką przyznania prawa do świadczeń z pomocy społecznej.

Środki przyznane na zakup nieruchomości i maszyn rolniczych są swoistym przysporzeniem – wartością dodaną do majątku skarżącej, dzięki której wzrosła jego wartość, a także będzie miała możliwość w przyszłości powiększenia swoich dochodów z gospodarstwa. Otrzymana pomoc w sposób istotny zmienia sytuację majątkową jego adresata i nie może być obojętna dla oceny możliwości samodzielnego zaspokajania potrzeb. W tym stanie prawnym uznać należy, iż kwoty uzyskane z tytułu pomocy finansowej uzyskanej z AMIR na zakup dzierżawionego gospodarstwa kreują dochód, nie zmniejszając go, a więc kwoty te organ administracji publicznej winien uwzględniać przy ustalaniu dochodu osoby ubiegającej się o przyznanie świadczeń z pomocy społecznej

Wyrok NSA z dnia 19 czerwca 2024 r., I OSK 1227/23

Standard: 86487 (pełna treść orzeczenia)