Zasiłek celowy na zaspokojenie niezbędnej potrzeby bytowej (art. 39 ust. 1 i 2 u.p.s.)

Osoba ubiegająca się o zasiłek celowy nie może oczekiwać od organu zaspokojenia wszystkich zgłaszanych przez nią potrzeb w pełnym zakresie. Organy w ramach uznania administracyjnego uprawnione są do oceny zarówno tego, czy w okolicznościach danej sprawy zgłoszona potrzeba jest niezbędna dla strony, w rozumieniu art. 39 ust 1 ups, jak i zakresu w jakim podlega ona uwzględnieniu. Z samego faktu otrzymania świadczenia w niższej wysokości niż wnioskowana, pomimo złego stanu zdrowia oraz trudnej sytuacji materialnej, nie wynika w żaden sposób, że w postępowaniu popełniono jakikolwiek błąd co do ustaleń faktycznych czy też oceny materiału dowodowego.

Wyrok NSA z dnia 26 września 2024 r., I OSK 2221/23

Standard: 85152 (pełna treść orzeczenia)

Przez pojęcie "niezbędnej potrzeby bytowej" należy rozumieć potrzebę usprawiedliwioną ze względu na zachowanie życia, zdrowia, a także odgrywania ról społecznych, możliwości zarobkowania i pełnienia funkcji członka rodziny (tak też: I. Sierpowska, Komentarz do art. 39, (w:) I. Sierpowska, Pomoc społeczna. Komentarz, LEX/el. 2023). Jest to potrzeba uzasadniona podstawowym katalogiem dóbr zasługujących na ochronę, z założenia konsumująca się jednorazowo, której zadość czyni zaspokojenie jej w minimalnym standardzie. Innymi słowy, niezbędna potrzeba to taka, bez zaspokojenia której osoba nie może egzystować, to potrzeba związana z codziennym funkcjonowaniem każdego człowieka i niezbędna do normalnej, godnej egzystencji na poziomie elementarnym. Przy czym zgodnie z art. 40 ust. 2 u.p.s. zasiłek celowy może być przyznany także osobie albo rodzinie, które poniosły straty w wyniku klęski żywiołowej lub ekologicznej.

Wyrok NSA z dnia 12 kwietnia 2024 r., I OSK 911/23

Standard: 85135 (pełna treść orzeczenia)

Na podstawie art. 39 ust. 1 u.p.s. w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy. Na podstawie art. 3 ust. 1 u.p.s. pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.

Na podstawie art. 39 ust. 1 u.p.s. zasiłek celowy "może być przyznany", co oznacza że decyzje dotyczące zasiłków celowych mają charakter uznaniowy, a zatem nawet spełnienie przez ubiegającego się o zasiłek warunków koniecznych do jego uzyskania nie implikuje po stronie organu obowiązku jego przyznania.

Zasiłek celowy nie może być utożsamiany ze źródłem utrzymania. Istotą zasiłku celowego z art. 39 u.p.s. jest "pokrycie części lub całości kosztów " konkretnej potrzeby bytowej, na co wskazuje brzmienie przepisu art. 39 ust. 2 u.p.s.

Wyrok NSA z dnia 28 września 2023 r., I OSK 1909/21

Standard: 85141 (pełna treść orzeczenia)