Uprawnienie dziecka do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, na rzecz którego w sprawie o ustalenie alimentów sąd ustalił alimenty w trybie udzielenia zabezpieczenia

Sam fakt wytoczenia powództwa o ustalenie ojcostwa nie oznacza, że dziecko nabywa automatycznie status "osoby uprawnionej" w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Również wydanie przez sąd powszechny postanowienia o zabezpieczeniu roszczenia alimentacyjnego i nadania mu rygoru natychmiastowej wykonalności nie jest równoznaczne z prawomocnym orzeczeniem o ustaleniu ojcostwa. Przypomnieć w tym miejscu należy, że w sprawach o alimenty zabezpieczenie może polegać na zobowiązaniu obowiązanego do zapłaty uprawnionemu jednorazowo albo okresowo określonej sumy pieniężnej. W sprawach tych podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia – art. 753 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1550 ze zm.).

Wśród dokumentów niezbędnych do załączenia do wniosku o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego wymienia się m.in. odpis postanowienie sądu o zabezpieczeniu powództwa o alimenty (art. 15 ust. 4 pkt 3 lit. b) p.o.u.a.), jednak podkreślenia wymaga, że dotyczy to wyłącznie sytuacji, gdy kwestia rodzicielstwa jest bezsporna, a powództwo to sprowadza się wyłącznie do zasądzenia od rodzica dziecka alimentów lub określenia ich wysokości. Natomiast w sytuacji, gdy powództwo obejmuje ustalenie ojcostwa, to do momentu wydania prawomocnego wyroku w tym przedmiocie, dziecko nie nabywa jeszcze statusu osoby uprawnionej do świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

Wyrok WSA z dnia 7 sierpnia 2024 r., II SA/Łd 330/24

Standard: 84746 (pełna treść orzeczenia)

Przedmiotem skargi D.S. (dalej: "skarżąca") jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Przemyślu (dalej: "SKO", "Kolegium") z 18 października 2022 r. nr SKO.4112.14.2022 w przedmiocie odmowy ustalenia prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego

Podstawą prawną postanowienia o zabezpieczeniu SR w [...] był przepis art. 27 kro, zgodnie z którym oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym. Wierzycielem zasądzonych kwot wg treści postanowienia jest wyłącznie skarżąca. To, że zasądzone na jej rzecz kwoty powinna ona spożytkować w interesie rodziny czyli także małoletnich dzieci, nie zmienia faktu, że nie są one wierzycielami z tego postanowienia.

Sąd podziela stanowisko organów, które stwierdziły, że przedłożone przez skarżącą postanowienie nie jest postanowieniem zabezpieczającym alimenty (art. 15 ust. 4 pkt 3b ustawy). Ponadto słusznie przyjęły, że zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy, świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej. Zgodnie z art. 2 pkt 11 ustawy "osobą uprawnioną" jest osoba uprawniona do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna. Sąd podziela również stanowisko SKO, że organy administracji nie posiadają kompetencji prawnych do dokonywania wykładni i jakiejkolwiek interpretacji orzeczenia sądu powszechnego - w tym także (jak w rozważanym przypadku) przyjęcia proporcjonalnego podziału zabezpieczonej kwoty (4500,00 zł/3 osoby), bowiem takie uprawnienie nie wynika zarówno z treści przepisów ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, jak i k.p.a. Wskazały na związanie organów dyspozycją zawartą w sentencji orzeczenia sądu.

Wyrok WSA z dnia 21 czerwca 2023 r., II SA/Rz 30/23

Standard: 84799 (pełna treść orzeczenia)