Prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego w wysokości bieżąco ustalonych alimentów (art. 10 ust. 1 u.p.o.u.a.)

Unormowania materialnego prawa administracyjnego zawarte w ustawie z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów – na co wskazuje chociażby preambuła ustawy – służą natomiast wsparciu osób znajdujących się trudniej sytuacji materialnej z powodu niemożności wyegzekwowania środków na bieżące utrzymanie od osób zobowiązanych do alimentacji (por. wyrok NSA z 28 lipca 2010 r., I OSK 597/10).

Podstawowym warunkiem uzyskania świadczeń z funduszu alimentacyjnego jest bezskuteczność egzekucji (art. 3 z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów). Same świadczenia z funduszu alimentacyjnego służyć mają natomiast zastąpieniu tych nie wyegzekwowanych alimentów.

Z wyraźnej woli ustawodawcy wyrażonej art. 10 ust. 1 z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów przyznane na mocy przepisów ustawy świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, z którą to regulacją współgra art. 18 ust. 1 tej samej ustawy zgodnie z którym prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego ustala się na okres świadczeniowy począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek do organu właściwego wierzyciela, przy czym odpowiedni wniosek złożyć może wyłącznie osoba uprawniona lub jej przedstawiciel ustawowy, który do wniosku dołączyć musi między innymi odpis prawomocnego orzeczenia sądu zasądzającego alimenty, odpis postanowienia sądu o zabezpieczeniu powództwa o alimenty, odpis protokołu zawierającego treść ugody sądowej lub ugody zawartej przed mediatorem (art. 15 ust. 1 oraz ust. 4 pkt 3 lit. d ustawy).

Jak zauważa się w piśmiennictwie, w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów ustawodawca powiązał wysokość kwot miesięcznego świadczenia wypłacanego przez organ z wysokością kwoty, jaką dłużnik uiszczałby na rzecz wierzyciela, gdyby egzekucja była prowadzona skutecznie, czy też gdyby zobowiązania alimentacyjne regulował dobrowolnie (porównaj A. Korcz - Maciejko, Ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Komentarz, Warszawa 2010, s. 133).

Z uwzględnieniem powyższego dokonywać należy wykładni przepisów ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Omówione powyżej regulacje w sposób jednoznaczny przesądzają zarówno o niedopuszczalności wypłacania z funduszu alimentacyjnego świadczeń z tytułu alimentów ustalonych przez sąd powszechny z datą wsteczną (i co za tym idzie za okres poprzedzający datę złożenia wniosku), jak i potwierdzają, iż wolą ustawodawcy było wyłącznie zapewnienie osobom uprawnionym świadczeń bieżących w wysokości odpowiadającej (uwzględniając górny limit wysokości świadczenia wynoszący 500 zł), temu co dłużnik alimentacyjny winien przekazywać dobrowolnie zobowiązanemu, a czego nie udało się skutecznie wyegzekwować.

Wyrok WSA z dnia 10 czerwca 2014 r., IV SA/Gl 1015/13

Standard: 84614 (pełna treść orzeczenia)

Z wyraźnej woli ustawodawcy wyrażonej art. 10 ust. 1 z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów przyznane na mocy przepisów ustawy świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, z którą to regulacją współgra art. 18 ust. 1 tej samej ustawy zgodnie z którym prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego ustala się na okres świadczeniowy począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek do organu właściwego wierzyciela, przy czym odpowiedni wniosek złożyć może wyłącznie osoba uprawniona lub jej przedstawiciel ustawowy, który do wniosku dołączyć musi miedzy innymi odpis prawomocnego orzeczenia sądu zasądzającego alimenty, odpis postanowienia sądu o zabezpieczeniu powództwa o alimenty, odpis protokołu zawierającego treść ugody sądowej lub ugody zawartej przed mediatorem (art. 15 ust. 1 oraz ust. 4 pkt 3 lit. d ustawy).

Jak zauważa się w piśmiennictwie, w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów ustawodawca powiązał wysokość kwot miesięcznego świadczenia wypłacanego przez organ z wysokością kwoty, jaką dłużnik uiszczałby na rzecz wierzyciela, gdyby egzekucja była prowadzona skutecznie, czy też gdyby zobowiązania alimentacyjne regulował dobrowolnie (porównaj A. Korcz - Maciejko, Ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Komentarz, Warszawa 2010, s. 133).

Z uwzględnieniem powyższego dokonywać należy wykładni przepisów ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Omówione powyżej regulacje w sposób jednoznaczny przesądzają zarówno o niedopuszczalności wypłacania z funduszu alimentacyjnego świadczeń z tytułu alimentów ustalonych przez sąd powszechny z datą wsteczną (i co za tym idzie za okres poprzedzający datę złożenia wniosku), jak i potwierdzają, iż wolą ustawodawcy było wyłącznie zapewnienie osobom uprawnionych świadczeń bieżących w wysokości odpowiadającej (uwzględniając górny limit wysokości świadczenia), temu co dłużnik alimentacyjny winien przekazywać dobrowolnie zobowiązanemu, a czego nie udało się skutecznie wyegzekwować.

Art. 29 ust. 1 ustawy zawiera potwierdzenie powyższej zasady wypłaty świadczeń wskazując, iż zmiany w wysokości świadczeń z funduszu alimentacyjnego na skutek zmiany wysokości zasądzonych alimentów dokonuje się po wpływie tytułu wykonawczego do komornika sądowego prowadzącego postępowanie egzekucyjne od miesiąca, w którym nastąpiła zmiana wysokości zasądzonych alimentów. Taka regulacja uzasadniona jest bowiem wspomnianym celem bieżącego zaspokajania potrzeb wierzyciela alimentacyjnego w wysokości aktualnie ustalonych alimentów, to jest takiej jaką dłużnik uiszczałby na rzecz wierzyciela.

Wyrok WSA z dnia 31 maja 2011 r., II SA/Po 204/11

Standard: 84610 (pełna treść orzeczenia)