Powoływanie się na rozporządzenie nr 261/2004 przez pasażerów realizujących lot w ramach imprezy turystycznej

Artykuł 2 lit. g) i art. 3 ust. 2 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91,

należy interpretować w ten sposób, że: karta pokładowa może stanowić „inny dowód” w rozumieniu pierwszego z tych przepisów, wskazujący, że rezerwacja została przyjęta i zarejestrowana przez przewoźnika lotniczego lub organizatora wycieczek, w związku z czym uznaje się, że pasażer posiadający taką kartę ma „potwierdzoną rezerwację” w rozumieniu drugiego z tych przepisów w odniesieniu do danego lotu, w sytuacji gdy nie wykazano żadnej szczególnej nadzwyczajnej okoliczności.

Artykuł 3 ust. 3 rozporządzenia nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, że:

nie uznaje się, iż pasażer podróżuje bezpłatnie lub na podstawie taryfy zniżkowej, która nie jest bezpośrednio lub pośrednio dostępna powszechnie w rozumieniu tego przepisu, jeżeli, po pierwsze, organizator wycieczek uiszcza cenę za lot obsługującemu przewoźnikowi lotniczemu zgodnie z warunkami rynkowymi, a po drugie, cena imprezy turystycznej jest uiszczana temu organizatorowi nie przez tego pasażera, lecz przez osobę trzecią. Do tego przewoźnika lotniczego należy wykazanie, zgodnie z zasadami przewidzianymi w prawie krajowym, że wspomniany pasażer podróżował bezpłatnie lub na podstawie taryfy zniżkowej.

Wyrok TSUE z dnia 6 marca 2025 r., C-20/24

Standard: 87696 (pełna treść orzeczenia)

W ramach imprezy turystycznej pasażerowie linii lotniczych mogą swobodnie powoływać się na rozporządzenie nr 261/2004. Ich ochrona prawna nie może bowiem być zapewniona wyłącznie przez dyrektywę 2015/2302 (zob. podobnie wyrok z dnia 26 marca 2020 r., Primera Air Scandinavia, C-215/18). W tym kontekście art. 3 ust. 6 tego rozporządzenia stanowi w szczególności, że wspomniane „rozporządzenie nie narusza praw pasażerów wynikających z dyrektywy [90/314, zastąpionej dyrektywą 2015/2302]”. Podobnie art. 14 ust. 5 tej ostatniej dyrektywy stanowi wyraźnie, że rekompensata lub obniżka ceny przyznane na mocy owej dyrektywy oraz rekompensata lub obniżka ceny przyznane w szczególności na mocy rozporządzenia nr 261/2004 są od siebie odliczane, aby uniknąć nadmiernej rekompensaty.

Z art. 3 ust. 6 tego rozporządzenia i z art. 14 ust. 5 dyrektywy 2015/2302 wynika zatem, że zakresy stosowania tych dwóch aktów prawa wtórnego mogą się pokrywać. W takim przypadku przepisy te przewidują – jako ograniczenie ich łącznego powoływania się – odmowę nadmiernej rekompensaty szkód poniesionych przez pasażera.

Szereg przepisów rozporządzenia nr 261/2004 nie wprowadza, dla celów ich stosowania, żadnego rozróżnienia między obsługującym przewoźnikiem lotniczym a organizatorem wycieczek. Dotyczy to w szczególności art. 2 lit. g) tego rozporządzenia, który definiuje pojęcie „rezerwacji” jako „fakt posiadania przez pasażera biletu lub innego dowodu potwierdzającego, że rezerwacja została przyjęta i zarejestrowana przez przewoźnika lotniczego lub organizatora wycieczek”. Jest tak również w przypadku art. 3 ust. 2 lit. a) tiret pierwsze owego rozporządzenia, który przewiduje, że o czasie, w którym należy stawić się na odprawę, może powiadomić przewoźnik lotniczy, organizator wycieczek lub autoryzowane biuro podróży. Jest tak ponadto w przypadku art. 3 ust. 2 lit. b) tego rozporządzenia, zgodnie z którym to przepisem pasażer może zostać przeniesiony na inny lot zarówno przez przewoźnika lotniczego, jak i przez organizatora wycieczek (zob. podobnie wyrok z dnia 21 grudnia 2021 r., Azurair i in., C-146/20, C-188/20, C-196/20 i C-270/20). Z wyroku tego wynika zatem, że w kontekście art. 3 ust. 2 lit. a) i b) rozporządzenia nr 261/2004 pasażerowie lotniczy mogą polegać bez różnicy na przekazanych przez obsługującego przewoźnika lotniczego lub przez organizatora wycieczek informacjach dotyczących godziny przyjęcia na pokład lub przeniesienia ich na inny lot.

W przypadku gdyby obsługujący przewoźnik lotniczy był zobowiązany do wypłaty pasażerom odszkodowania na podstawie rozporządzenia nr 261/2004 z powodu zachowania organizatora wycieczek, przewoźnik ten ma możliwość dochodzenia odszkodowania za poniesione szkody od organizatora wycieczek zgodnie z art. 13 tego rozporządzenia. Tego rodzaju odszkodowanie może zatem zmniejszyć lub nawet wyeliminować obciążenie finansowe tego przewoźnika wynikające z rzeczonego zobowiązania

Wyrok TSUE z dnia 17 października 2024 r., C-650/23

Standard: 83814 (pełna treść orzeczenia)