Zadatek i jego wysokość w relacji z wartością przedmiotu świadczenia; zadatek w znacznej wysokości
Zadatek (art. 394 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Wysoka suma zadatku nie zmienia jego charakteru prawnego i skutków zastrzeżenia umownego przyjętego przez strony. Relacja między wysokością kwoty zadatku a wartością przedmiotu świadczenia umownego nie została uregulowana w ustawie, a zatem jest pozostawiona swobodzie kontraktowej stron (art. 353[1] k.c.). Zazwyczaj jest to niewielka część świadczenia pieniężnego, które ma spełnić strona zobowiązana; jest jednak dopuszczalne i zależy wyłącznie od woli stron, ustalenie tej kwoty na innym poziomie, w tym także zastrzeżenie zadatku, którego wartość jest dużo wyższa, na przykład przekracza połowę wartości całego świadczenia (por. wyroki SN z dnia 21 maja 2005 r., V CK 577/04 oraz z 13 lutego 2002 r., IV CKN 672/00).
Wyrok SN z dnia 31 maja 2019 r., IV CSK 163/18
Standard: 62195 (pełna treść orzeczenia)
Analiza przewidzianej w umowie stron wysokości zadatku ma znaczenie dla ustalenia dopuszczalności zastrzeżenia zadatku w określonej wysokości. Wysokość zadatku nie została uregulowana w sposób szczególny, co oznacza, że podlega przewidzianej w art. 3531 k.c. zasadzie swobody kontraktowej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2004 r., I CK 129/03).
Uważa się, że suma wręczana tytułem zadatku stanowi pewien ułamek - zwykle niewielki - świadczenia, które jedna ze stron ma spełnić na rzecz drugiej strony. W wyroku z dnia 15 maja 2003 r., I CKN 340/01 (nie publ.) Sąd Najwyższy wskazał, że z art. 394 § 2 k.c., który stanowi, że w razie wykonania umowy zadatek podlega zaliczeniu na poczet świadczenia strony, wynika, iż wysokość zadatku powinna pozostawać w stosowej wysokości do wartości umówionego świadczenia.
W okolicznościach sprawy niezbędna jest zatem ocena, czy przewidziany przez strony zadatek - mając na względzie, że stanowi on bisko 50% wartości umówionego świadczenia - pozostaje w odpowiedniej relacji do umówionego świadczenia.
Wyrok SN z dnia 16 listopada 2017 r., V CSK 79/17
Standard: 18775 (pełna treść orzeczenia)