Unieważnienie aktu aktu stanu cywilnego przez wojewodę w związku z jego przeniesieniem do rejestru (art. 127 p.a.s.c.)

Podstawową przesłanką warunkującą zastosowanie trybu określonego w art. 127 ust. 2 p.a.s.c.  jest wystąpienie okoliczności, że przedmiotem rejestracji w każdym z badanych aktów stanu cywilnego jest to samo zdarzenie. Brak spełnienia tej przesłanki, uniemożliwia unieważnienie aktu stanu cywilnego przez wojewodę. Według Słownika Języka Polskiego, zdarzenie to co się zdarzyło, wydarzyło, zaszło, co się stało, wypadek, wydarzenie, zajście (M. Szymczak (red.), Słownik Języka Polskiego, Warszawa 1981, s. 989).

Słowa "to samo zdarzenie", które występują w treści art. 127 ust. 2 p.a.s.c., należy rozumieć jako występowanie tych samych zdarzeń (identycznych zdarzeń), zdarzeń mających tożsame cechy.

Zdarzenie zmienia jakiś stan rzeczy. Zdarzenia tworzą nieprzerwany łańcuch i są wyróżniane jak gdyby przez wycinanie pewnego fragmentu czasowego, który można ująć jako pewną całość ze względu na jakąś zmianę albo trwanie określonej cechy. Jednym z rodzajów zdarzeń są czyny i wobec tego podział zdarzeń obejmuje także działania, jak również ich rezultaty. Uwzględniając trwanie w jakimś przedziale czasu, każde zdarzenie można uważać za składnik jakiegoś większego czasowo zdarzenia. (zob. T. Pszczołowski, Mała encyklopedia prakseologii i teorii organizacji, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk 1978, s. 294). 

W przedmiotowej sprawie występują istotne różnice w zakresie daty i miejsca urodzenia P. Z. (nie została zatem spełniona przesłanka tożsamości zdarzenia).

Organ administracji prowadzący postępowanie na podstawie art. 127 p.a.s.c., bada przyczyny formalne umożliwiające unieważnienie aktu. Kompetencje do unieważnienia aktu stanu cywilnego z przyczyn merytorycznych należą do sądów powszechnych (art. 39 p.a.s.c.).

Wyrok WSA z dnia 8 lutego 2022 r., IV SA/Wa 1548/21

Standard: 79837 (pełna treść orzeczenia)

Art. 127 ust. 1 i 2 dotyczy eliminacji błędów, powstałych w toku dokonywania zmiany z formy prowadzenia dotychczasowej księgi aktu stanu cywilnego na rejestr stanu cywilnego" (tak NSA w wyroku z dnia 19 maja 2017 r., II OSK 2342/15).

Zastosowanie obecnie obowiązującego przepisu, podobnie jak art. 29 ustawy możliwe jest tylko w przypadku istnienia dwóch aktów stwierdzających to samo zdarzenie. Oba akty muszą konkretyzować to zdarzenie w taki sposób, iż nie może być wątpliwości, że przedmiotem rejestracji w każdym z aktów jest ten sam fakt, przy czym nie jest konieczne, aby treść obu aktów była identyczna, gdyż wystarczy, że ewentualne różnice treści aktu nie uzasadniają, iż może chodzić o różne zdarzenia (por. postanowienie SN z dnia 9 sierpnia 1962 r., II CR 273/62).

Wyrok WSA z dnia 14 października 2020 r., IV SA/Wa 946/20

Standard: 79845 (pełna treść orzeczenia)