Zmiana płci w orzecznictwie ETPCz
Prawo do tożsamości płciowej; transseksualizm
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka art. 8 EKPC chroni tożsamość seksualną danej osoby jako element konstytutywny i jeden z najbardziej intymnych aspektów jej życia prywatnego. Postanowienie to obejmuje prawo każdej osoby do ustalenia szczegółów swojej tożsamości jako jednostki ludzkiej, co obejmuje prawo osób transseksualnych do samorealizacji i integralności fizycznej i psychicznej oraz do poszanowania i uznawania ich tożsamości seksualnej (wyroki ETPC: z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie Christine Goodwin przeciwko Zjednoczonemu Królestwu; z dnia 12 czerwca 2003 r. w sprawie Van Kück przeciwko Niemcom; a także z dnia 19 stycznia 2021 r. w sprawie X i Y przeciwko Rumunii).
Ów art. 8 nakłada w tym celu na państwa, poza negatywnymi obowiązkami mającymi na celu ochronę osób transseksualnych przed arbitralną ingerencją władz publicznych, obowiązki pozytywne, co oznacza również wprowadzenie skutecznych i dostępnych procedur gwarantujących rzeczywiste poszanowanie ich prawa do tożsamości seksualnej. Ponadto z uwagi na szczególne znaczenie tego prawa państwom przysługuje jedynie ograniczony zakres uznania w tej dziedzinie (wyroki ETPC: z dnia 19 stycznia 2021 r. w sprawie X i Y przeciwko Rumunii; z dnia 1 grudnia 2022 r. w sprawie A.D. i in. przeciwko Gruzji).
Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wynika zatem, że na mocy wspomnianego art. 8 państwa są zobowiązane wprowadzić jasną i przewidywalną procedurę prawnego uznawania tożsamości płciowej, umożliwiającą zmianę płci, a zatem imienia i nazwiska lub osobistego kodu cyfrowego, w dokumentach urzędowych w sposób szybki, przejrzysty i dostępny (wyrok ETPC z dnia 19 stycznia 2021 r. w sprawie X i Y przeciwko Rumunii).
Wyrok TSUE z dnia 4 października 2024 r., C-4/23
Standard: 87596 (pełna treść orzeczenia)
W orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (dalej: „ETPCz”), w kontekście poszanowania życia prywatnego oraz integralności fizycznej - art. 3 i art. 8 Konwencji praw człowieka i podstawowych wolności oraz w judykaturze Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE”) wskazuje się na konieczność ułatwienia osobom transpłciowym uznania, w ramach porządków prawnych krajowych, ich tożsamości płciowej, bez wymagania wykazania „nieodwracalnego charakteru transformacji wyglądu” w wyniku przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego lub terapii prowadzących do sterylizacji (zob. wyrok ETPCz z 6 kwietnia 2017 r., nr 79885/12 oraz wyrok TSUE z 4 października 2024 r., C-4/23).
Postanowienie SN z dnia 18 września 2024 r., II CSKP 55/23
Standard: 87594 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 79747