Potrącenie jednostronne
Potrącenie (art. 498 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Potrącenie realizowane w drodze jednostronnej czynności prawnej – nazywane, ze względu na ten sposób realizacji, potrąceniem jednostronnym – jest uzależnione od określonych ustawowych przesłanek (art. 498-505 k.c.). Uzależnienie dokonania tego potrącenia od ziszczenia się określonych w ustawie przesłanek jest podyktowane potrzebą ochrony drugiej strony, ze względu na doniosłe skutki prawne, jakie ono bez jej udziału wobec niej wywiera, pełniąc nie tylko funkcję zapłaty i funkcję gwarancyjną, ale i funkcję egzekucyjną (samodzielnej egzekucji przez potrącającego swojej wierzytelności z wierzytelności drugiej strony). Dlatego, choć w piśmiennictwie oraz orzecznictwie (wyrok SN z dnia 3 czerwca 1965 r., I CR 471/64), wyrażane bywa też odmienne zapatrywanie, należy podzielić pogląd tych autorów, którzy opowiadają się za bezwzględnie obowiązującym charakterem przepisów normujących potrącenie jednostronne, ze względu na gwarancyjny charakter tych przepisów w stosunku do interesów drugiej strony. Strony nie mogą zatem w umowie postanowić, że jedna z nich może wobec drugiej dokonać jednostronnego potrącenia, mimo braku koniecznych ustawowych przesłanek jednostronnego potrącenia.
Wyrok SN z dnia 22 marca 2019 r., I CSK 71/18
Standard: 65930 (pełna treść orzeczenia)
Zgodnie z art. 498 § 1 i § 2 kc gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.
Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Przepis art. 499 kc stanowi, iż potrącenia dokonywa się przez oświadczenie złożone drugiej stronie. Oświadczenie ma moc wsteczną od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe.
Czynność prawna potrącenia jest zdarzeniem prawnym, którego skutkiem, niezależnym od woli uprawnionego do wierzytelności objętej potrąceniem, jest umorzenie się obydwu wierzytelności do wysokości wierzytelności niższej (art. 498 § 2 KC), ze skutkiem czasowym określonym w art. 499 zdanie drugie KC. od chwili, kiedy potrącenie stało się możliwe.
Wyrok SO w Poznaniu z dnia 30 marca 2017 r., XII C 1444/16
Standard: 9612 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 8659
Standard: 46628
Standard: 27792
Standard: 3573
Standard: 46627