Zarzut przekroczenia granic aktu oskarżenia

Wprawdzie w wypadku kwestionowania rozstrzygnięć sądów przez pryzmat granic tożsamości czynu podnoszone są również zarzuty naruszenia prawa procesowego (m.in. art. 14 § 1 k.p.k., to jednak zdaniem Sądu Najwyższego tak sformułowany zarzut, a więc wskazujący na obrazę art. 14 § 1 k.p.k., ma uzasadnienie wyłącznie w tych sytuacjach, gdy rodzaj wydanego orzeczenia wskazuje na wyjście sądu w zaskarżonym orzeczeniu poza ramy zdarzenia faktycznego objętego zarzutem aktu oskarżenia, wtedy bowiem jedynie uznać można, że doszło do naruszenia zasady skargowości.

W razie nie odniesienia się w ogóle lub też błędnego odniesienia się, do kwestii możliwości zakwalifikowania zachowania oskarżonego (w świetle ustalonego w sprawie stanu faktycznego) pod inny niż w akcie oskarżenia przepis ustawy karnej i to w sytuacji, gdy przyczyną takiego rozumowania jest sposób postrzegania granic czynu zarzuconego, podnoszony powinien być zarzut obrazy prawa materialnego, a to art. 11 § 1 k.k. To bowiem ten przepis, zamieszczony w rozdziale traktującym o zasadach odpowiedzialności karnej stanowi, że ten sam czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo i tym samym nawiązuje do czynu w jego granicach („ten sam czyn”), jako przedmiotu karnoprawnego wartościowania z punktu widzenia jednego bądź wielu typów czynów zabronionych, a w konsekwencji pozwala na prawidłowe ustalenie granic konkretnego czynu zarzuconego i adekwatne ukształtowanie opisu czynu przypisanego, z zachowaniem zasady niezmienności w postępowaniu sądowym podstawy faktycznej odpowiedzialności karnej (por. wyrok SN z dnia 20 września 2002r., V KKN 112/01).

Wyrok SN z dnia 5 września 2006 r., IV KK 194/06

Standard: 77262 (pełna treść orzeczenia)

W postępowaniu karnym sądowym obowiązuje zasada niezmienności przedmiotu procesu, ograniczonego ramami faktycznymi czynu zarzuconego. Jej konsekwencją jest wymóg, by czyn przypisany mieścił się w granicach zdarzenia faktycznego objętego zarzutem oskarżenia, tj. by nie uległa zmianie podstawa faktyczna odpowiedzialności prawnej (M.Cieślak – Polska procedura karna, Warszawa 1984, s. 299). Niedochowanie tego wymogu, a więc skazanie za czyn inny, niż zarzucony, oznacza w procesie sądowym naruszenie zasady skargowości (art. 14 kpk), a w następstwie – uchybienie stanowiące bezwzględną przyczynę odwoławczą (art. 439 § 1 pkt 5 kpk w zw. z art. 17 § 1 pkt 9 kpk).

Wyrok SN z dnia 20 września 2002 r., V KKN 112/01

Standard: 81565 (pełna treść orzeczenia)