Zwrot akt sprawy sądowi odwoławczemu przez Sąd Najwyższy (art. 531 § 2 k.p.k.)

Stwierdzając "usuwalny" brak formalny przyjętego zażalenia na odmowę przyjęcia kasacji, może zwrócić akta sprawy sądowi odwoławczemu w celu podjęcia czynności zmierzających do usunięcia tego braku. Decyzja ta pozwala stronie postępowania zachować możliwość skorzystania z przysługującego jej uprawnienia do zaskarżenia ewentualnego rozstrzygnięcia o odmowie przyjęcia zażalenia.

W wypadku przyjęcia przez organ a quo środka odwoławczego bez podjęcia czynności zmierzających do usunięcia formalnego braku tego środka, Sąd Najwyższy - wykonując funkcję sądu odwoławczego - może zwrócić sprawę w celu dopełnienia tych czynności. 

Podjęcie czynności zmierzających do usunięcia braku formalnego zażalenia na zarządzenie o odmowie przyjęcia kasacji wiąże się najczęściej z koniecznością rozstrzygania w przedmiocie rozmaitych wniosków, jakie strona postępowania może przedstawić w toku tych czynności. Nie ma żadnych racjonalnych powodów, aby wszystkie te czynności i rozstrzygnięcia podejmowane były przez Sąd Najwyższy, spełniający funkcję organu ad quem. Oznaczałoby to przejęcie przez ten sąd obowiązków, które z istoty rzeczy powierzone są innemu, wskazanemu w ustawie organowi.

Jest oczywiste, że strona postępowania nie może ponosić niekorzystnych dla niej skutków, wynikających z uchybienia organu procesowego. Nie może więc - jak miałoby to miejsce w niniejszej sprawie - utracić uprawnienia do zaskarżenia tylko dlatego, że organ a quo, nie rozpoznając kwestii formalnych warunków dopuszczalności środka odwoławczego w całym wymaganym zakresie, wymusza podjęcie dalszych czynności, a następnie orzekanie w tej kwestii przez organ ad quem, którego rozstrzygnięcie jest niezaskarżalne.

Funkcją przepisu art. 531 § 2 k.p.k. jest zapobieżenie opisanym skutkom, skoro uprawnia on Sąd Najwyższy do zwrotu sprawy organowi a quo w celu dopełnienia czynności zmierzających do usunięcia braków formalnych przyjętej kasacji. Te same względy i te same skutki odnoszą się w pełni do sytuacji, w jakiej procedurze zmierzającej do usunięcia braku formalnego podlegać ma zażalenie na odmowę przyjęcia kasacji. Dopuszczalność analogicznego stosowania przewidzianego w tym przepisie rozwiązania do przyjętego zażalenia na odmowę przyjęcia kasacji, a także argument a maiori ad minus, stanowią dodatkowe uzasadnienie dotychczasowego wywodu.

Postanowienie SN z dnia 18 stycznia 2001 r., III KZ 127/00

Standard: 76660 (pełna treść orzeczenia)

Obowiązek uiszczenia opłaty sądowej w postaci opłaty od kasacji spoczywa również - na podstawie art. 527 § 1 zd. 1 k.p.k. - na finansowym organie dochodzenia; datego też Sąd Najwyższy postanowił postanowił zwrócić akta sprawy Sądowi Okręgowemu w W. - jako sądowi odwoławczemu - celem uzupełnienia czynności wstępnej kontroli formalnych warunków dopuszczalności kasacji.

W celu uzupełnienia czynności zmierzających do dokonania wstępnej kontroli formalnych warunków dopuszczalności kasacji wezwać należy Urząd Kontroli Skarbowej - w trybie art. 120 k.p.k. - do usunięcia braku polegającego na nieuiszczeniu opłaty od kasacji. Należy również, stosownie do treści art. 530 § 1 k.p.k., przed ewentualnym ponownym przesłaniem akt Sądowi Najwyższemu w celu rozpoznania kasacji, doręczyć odpis kasacji Januszowi T., który pozostaje przecież stroną postępowania.

Postanowienie SN z dnia 26 maja 2000 r., V KKN 168/00

Standard: 76661 (pełna treść orzeczenia)