Postanowienie z dnia 2000-05-26 sygn. V KKN 168/00

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt V KKN 168/00

Postanowienie z dnia 26 maja 2000 r.

Obowiązek uiszczenia opłaty sądowej w postaci opłaty od kasacji spoczywa również - na podstawie art. 527 § 1 zd. 1 k.p.k. - na finansowym organie dochodzenia.

Przewodniczący: sędzia SN J. Skwierawski.

Prokurator Prokuratury Krajowej: W. Smardzewski.

Sąd Najwyższy w sprawie Janusza T., uniewinnionego od zarzutu popełnienia przestępstwa określonego w art. 113 § 1 u.k.s., po rozpoznaniu z urzędu kwestii zakresu dokonanej wstępnej kontroli formalnych warunków dopuszczalności kasacji złożonej przez Urząd Kontroli Skarbowej w W., od wyroku Sądu Okręgowego w W., z dnia 6 stycznia 2000 r., po wysłuchaniu wniosku Prokuratora, na podstawie art. 531 § 2 k.p.k.

postanowił zwrócić akta sprawy Sądowi Okręgowemu w W. - jako sądowi odwoławczemu - celem uzupełnienia czynności wstępnej kontroli formalnych warunków dopuszczalności kasacji.

Uzasadnienie

Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału Sądu Okręgowego w W. z dnia 22 marca 2000 r. przyjęta została kasacja złożona przez finansowy organ dochodzenia. Odpis kasacji doręczono - zgodnie z treścią tego zarządzenia - obrońcy, a akta sprawy wraz z kasacją przedstawiono Sądowi Najwyższemu, powiadamiając o tym podmiot składający kasację i obrońcę.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Bez wątpienia, wydający zarządzenie trafnie uznał, że kasacja pochodzi od strony uprawnionej do sporządzenia, podpisania i wniesienia kasacji. Stanowisko takie znajduje bowiem uzasadnienie w treści przepisów rozdz. 55 k.p.k. oraz - uzupełniających je i stanowiących w pewnym zakresie lex specialis - przepisów kodeksu karnego skarbowego. Przepisem szczególnym w stosunku do art. 526 § 2 k.p.k. jest niewątpliwie art. 122 § 1 pkt 1 k.k.s. w zakresie, w jakim ustala, że przez wyrażenie "prokurator" w art. 526 § 2 k.p.k. rozumie się także "finansowy organ dochodzenia". Przepis art. 122 § 1 pkt 1 k.k.s. - obowiązującego od dnia 17 października 1999 r. - przesądza, zgodnie z wyrażanymi wcześniej postulatami doktryny, zbieżnymi ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, że finansowy organ dochodzenia może wnieść kasację z pominięciem istniejącego uprzednio wymogu sporządzenia i podpisania jej przez adwokata.

W tym więc zakresie, podobnie jak w zakresie spełnienia w niniejszej sprawie wymogu określonego w art. 168 § 2 k.k.s., treść zarządzenia nie budzi wątpliwości.

Zupełnie odmiennie kształtuje się natomiast - uwzględniając obowiązujący stan prawny - kwestia wymogu uiszczania opłaty od kasacji. Trzeba przecież stwierdzić, że zawarty w art. 122 § 1 pkt 1 k.k.s. katalog przepisów kodeksu postępowania karnego, w których przez wyrażenie "prokurator" rozumie się także "finansowy organ dochodzenia", nie wymienia - jak czyni to w wypadku art. 526 § 2 k.p.k. - przepisu art. 527 § 1 k.p.k. Tymczasem art. 527 § 1 in fine k.p.k. ustanawia - nie poddający się wykładni rozszerzającej - wyjątek od zasady statuującej obowiązek uiszczenia przez strony postępowania opłaty od kasacji. Zasada ta, poza owym wyjątkiem, nie dotyczy jedynie podmiotów określonych w art. 521 k.p.k. Pominięcie art. 527 § 1 k.p.k. w katalogu przepisów wymienionych w art. 122 § 1 pkt 1 k.k.s. sprawia, że na finansowym organie dochodzenia ciąży - na podstawie art. 527 § 1 zd. 1 k.p.k. - obowiązek uiszczenia opłaty od kasacji. Należy przy tym podkreślić, że wniosek ten wypływa wprost z treści przytoczonych wyżej przepisów i nie wymaga dokonywania ich wykładni w jakimkolwiek zakresie. Całkowicie nieuprawniony - uwzględniając te przepisy - byłby w szczególności argument, według którego samo tylko zaliczenie finansowego organu do podmiotów uprawnionych do wniesieniach kasacji z pominięciem wymogu sporządzenia jej i podpisania przez adwokata, uwalnia ten organ od obowiązku uiszczenia opłaty. Z całą bowiem pewnością zupełnie różne racje i odmienne kryteria decydują o sposobie uregulowania instytucji nie determinujących się przecież wzajemnie żadnym logicznym czy funkcjonalnym związkiem. W tym znaczeniu ustawowe zwolnienie od obowiązku uiszczenia opłaty od kasacji nie jawi się w żaden sposób jako konsekwencja uprawnienia do sporządzenia kasacji.

Nie sposób nie podkreślić w tym miejscu, że w obszernym katalogu przepisów k.p.k. zawartym w art. 122 § 1 k.k.s., znajdują się w wielu przypadkach również przepisy zamieszczone w tych samych artykułach i dotyczącej jednej i tej samej instytucji prawa procesowego. Świadczy to o dbałości ustawodawcy o precyzję i stworzenie stanu wolnego od wszelkich wątpliwości w odniesieniu do wszystkich takich sytuacji, w których znaczenie wyrażenia "prokurator" przydaje także "finansowemu organowi dochodzenia". Za pozbawioną wszelkich podstaw należałoby więc uznać sugestię, według której pominięcie w tym katalogu art. 527 § 1 k.p.k. jest wynikiem niestaranności, a nie rezultatem świadomego, racjonalnego zabiegu ustawodawcy.

Nieuzasadnione byłyby również - a wobec jasności tekstu ustawy, nieistotne także - nazbyt pochopnie formułowane wątpliwości odnoszące się do racjonalności wymagania uiszczenia opłaty przez podmiot reprezentujący interes Skarbu Państwa. Przeciwnie, uzasadniony jest pogląd, że stymulująca funkcja opłaty, mająca zniechęcać do korzystania z nadzwyczajnego środka zaskarżenia bez rozsądnej oceny zasadności kasacji i bez liczenia się z prawdopodobieństwem jej powodzenia, spełniać powinna swe zadanie także wtedy, kiedy opłacenie kasacji wymaga zaangażowania środków pochodzących od podatnika.

Należy w konkluzji stwierdzić, że obowiązek uiszczenia opłaty sądowej w postaci opłaty od kasacji spoczywa również - na podstawie art. 527 § 1 zd. 1 k.p.k. - na finansowym organie dochodzenia.

W celu uzupełnienia czynności zmierzających do dokonania wstępnej kontroli formalnych warunków dopuszczalności kasacji wezwać należy Urząd Kontroli Skarbowej - w trybie art. 120 k.p.k. - do usunięcia braku polegającego na nieuiszczeniu opłaty od kasacji. Należy również, stosownie do treści art. 530 § 1 k.p.k., przed ewentualnym ponownym przesłaniem akt Sądowi Najwyższemu w celu rozpoznania kasacji, doręczyć odpis kasacji Januszowi T., który pozostaje przecież stroną postępowania.

OSNKW 2000 r., Nr 7-8, poz. 72