Opłata sądowa od kasacji

Jeżeli wnoszący kasację został pozbawiony wolności po jej wniesieniu, ale w czasie, w którym ciążył na nim obowiązek uiszczenia opłaty i obowiązku tego do chwili pozbawienia wolności nie zrealizował, korzysta ze zwolnienia od opłaty na podstawie art. 527 § 2 k.p.k.

Postanowienie SN z dnia 9 marca 2023 r., V KZ 5/23

Standard: 74286 (pełna treść orzeczenia)

Brzmienie art. 527 § 2 k.p.k. nie pozostawia wątpliwości co do tego, że fakt pozbawienia wolności od którego jest uzależnione ustawowe zwolnienie z opłaty od kasacji musi mieć miejsce, verba legis, przy wnoszeniu kasacji – a więc w czasie równoległym do czynności procesowych związanych ze złożeniem pisma zawierającego tę skargę, w celu jej wniesienia, kiedy to aktualizuje się obowiązek uiszczenia opłaty.

Ratio legis tego unormowania sprowadza się do ułatwienia wystąpienia z tą skargą osobie osadzonej, mającej oczywiste, wynikające z tego faktu trudności w uzyskaniu środków niezbędnych do uiszczenia opłaty. Stąd nie ma znaczenia ani podstawa prawna osadzenia, ani też to, czy osoba ta jest pozbawiona wolności w sprawie, w której zapadł skarżony kasacją wyrok, czy też w innej sprawie. Stąd również zastrzeżenie wyrażone w art. 527 § 2 k.p.k. zd. 2. k.p.k., z którego wynika, iż opłatę tę zasądza się jednak od wymienionej osoby w rozstrzygnięciu końcowym, w razie pozostawienia bez rozpoznania albo oddalenia kasacji. Z perspektywy treści art. 527e k.p.k. nie chodzi zatem o to, by wnoszący kasację pozbawiony był wolności w którymkolwiek momencie postępowania przed, czy też po uprawomocnieniu się skarżonego kasacją wyroku, lecz o to, by ów stan pozbawienia wolności istniał w czasie, gdy był on zobowiązany do uiszczenia opłaty od tejże skargi.

Przepis art. 527 § 1 k.p.k. stanowi, że kasacja podlega opłacie. Nieopłacona kasacja dotknięta jest brakiem formalnym, podlegającym uzupełnieniu w trybie określonym w art. 120 § 1 k.p.k. Z treści art. 120 § 2 k.p.k. wynika, że w razie uzupełnienia braku w zakreślonym terminie pismo procesowe zawierające kasację wywołuje skutki od daty jego wniesienia, w przeciwnym natomiast wypadku pismo to pozostaje bezskuteczne, co stosownie do treści art. 530 § 2 w zw. z art. 429 i art. 120 § 2 k.p.k., wywołuje decyzję o odmowie przyjęcia skargi, jako niespełniającej formalnego warunku jej wniesienia.

Na wniosek strony organ prowadzący postępowanie może zwolnić ją od uiszczenia opłaty (art. 623 k.p.k.), natomiast z mocy ustawy, tj. na podstawie art. 527 § 2 k.p.k., opłaty tej nie uiszcza osoba pozbawiona wolności. 

Postanowienie SN z dnia 24 maja 2016 r., V KZ 16/16

Standard: 74288 (pełna treść orzeczenia)