Jawność posiedzeń kolegialnych organów pomocniczych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów (art. 20 u.d.i.p.)

Zebranie wiejskie, jak i ogólne zebranie mieszkańców należy grona podmiotów, o których stanowi art. 20 u.d.i.p. - jako organy, które w swej istocie zawierają zasadę powszechności.

Zebranie wiejskie oraz ogólne zebranie mieszkańców nie spełniają przesłanki pochodzenia z powszechnych wyborów, jednak są wyrazem demokracji bezpośredniej, co sprawia, że pomimo braku przeprowadzenia jakichkolwiek wyborów dla wyłonienia składu tych organów ich legitymizacja społeczna jest pełna. Stąd wniosek, że skoro zasadą jawności posiedzeń zostały objęte organy sięgające do form demokracji pośredniej, to tym bardziej (na podstawie argumentacji a minori ad maius) zasadne wydaje się przyznanie przymiotu jawności posiedzeń organom jednostek, które sięgają do form demokracji bezpośredniej. Odmienny punkt widzenia byłby nie do zaakceptowania jako nieracjonalny, choćby ze względów organizacyjnych (jak bowiem utajnić obrady wszystkich mieszkańców sołectwa czy ogólnego zebrania osiedla).

Nagranie zebrania wiejskiego jest niewątpliwie materiałem odzwierciedlającym przebieg dokonywanych na nim czynności, a zatem świadczy o działalności kolegialnego organu. Na zasadzie art. 1 ust. 1 u.d.i.p. należy przyjąć, że materiały i dokumenty tworzone podczas posiedzenia kolegialnego organu władzy publicznej stanowią informację o sprawach publicznych. Nagranie posiedzenia sesji rady czy też zebrania wiejskiego, utrwalone za pomocą sprzętu audiowizualnego i zapisane na nośniku w postaci taśmy, płyty CD bądź DVD, dotyczy sfery faktów, stanowi zatem informację publiczną.

Wyrok WSA z dnia 20 czerwca 2017 r., II SAB/Ol 39/17

Standard: 75409 (pełna treść orzeczenia)

Protokół z posiedzenia społecznej rady do spraw osób niepełnosprawnych – organu opiniodawczo-doradczego starosty, realizującego przypisane ustawowo zadania na rzecz urzeczywistniania praw osób niepełnosprawnych poprzez m.in. opiniowanie projektów powiatowych programów działań na rzecz osób niepełnosprawnych, czy opiniowanie projektów uchwał i programów przyjmowanych przez radę powiatu pod kątem ich skutków dla osób niepełnosprawnych, jest informacją publiczną, podlegającą niezwłocznemu udostępnieniu wnioskodawcy. 

Regulację art. 18 ust. 2 u.d.i.p. należy interpretować w kontekście konstytucyjnych zasad i norm, co oznacza wykładnię rozszerzającą unormowania zawartego w u.d.i.p. W myśl Konstytucji RP, w państwie demokratycznym, zasadniczo działalność organów realizujących zadania publiczne jest jawna. Wyrażone zaś w art. 61 Konstytucji prawo do informacji zawiera w swej treści uprawnienie do żądania informacji o funkcjonowaniu szeroko pojętych instytucji publicznych. Podejmując próbę wskazania cech, jakie będą przesądzały o tym, że określony podmiot sprawuje funkcję publiczną można uznać, że chodzi o takie funkcje, których sprawowanie ma związek z podejmowaniem działań wpływających bezpośrednio na sytuację innych osób lub łączy się z przygotowaniem rozstrzygnięć dotyczących innych podmiotów. Organy pomocnicze (opiniodawczo-doradcze) w wielu przypadkach wypracowują pewne koncepcje lub stanowiska, które następnie są realizowane przez organy administracji publicznej. Tym samym także działalność tych organów jest jawna – transparentna, a protokoły z ich posiedzeń bądź stenogramy stanowią informację publiczną w rozumieniu u.d.i.p. i powinny być udostępniane.

Wyrok WSA z dnia 4 sierpnia 2009 r., IV SAB/Wr 41/09

Standard: 75103 (pełna treść orzeczenia)