Radca prawny jako osoba sprawująca funkcje publiczne
Dostęp do informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji (art. 5 ust. 2 zd. 2 u.d.i.p.) Podmiotowy zakres pojęcia "pełnienia funkcji publicznej" na gruncie przestępstwa łapownictwa (art. 228 § 1 k.k.)
Artykuł 6 ustawy o radcach prawny stanowi, że zawód radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami. Z kolei w myśl art. 12 ust. 1 ustawy o radcach prawnych radca prawny podczas i w związku z wykonywaniem czynności zawodowych korzysta z ochrony prawnej przysługującej sędziemu i prokuratorowi.
Mając na uwadze powyższe czynności z zakresu pomocy prawnej, wykonywanie ich w ramach umów przez radcę prawnego wykonującego zawód w kancelarii radcy prawnego nie sposób zaliczyć do czynności wyłącznie usługowych. Radca prawny w ramach umów zawartych z jednostką samorządu terytorialnego świadczy pomoc prawną zgodnie z ustawą o radcach prawnych, opiniuje, doradza, udziela wyjaśnień w zakresie obowiązującego stanu prawnego, zastępuje w postępowaniu sądowym, a to właśnie świadczy o jego kompetencjach i wpływie na ostateczne załatwienie sprawy. Dlatego w ramach zawartej z jednostką organizacyjną umowy radca prawny ma istotny, realny i skonkretyzowany wpływ na zarządzanie sprawami takiego podmiotu odnoszącymi się do sfery publicznej. Zasadne jest więc traktowanie go jako osoby mającej związek z pełnieniem funkcji publicznych, w rozumieniu art. 5 ust. 2 u.d.i.p. Zatem prawo dostępu do informacji publicznej w takim przypadku nie podlega ograniczeniu ze względu na tajemnicę przedsiębiorcy (zob. np. wyrok NSA z 12 czerwca 2015 r., I OSK 2409/14, z 8 października 2018 r., I OSK 2400/16, z 11 kwietnia 2019 r., I OSK 1038/17).
Wyrok NSA z dnia 18 lutego 2025 r., III OSK 882/22
Standard: 86746 (pełna treść orzeczenia)
Radca prawny, jako osoba wykonująca zawód zaufania publicznego, realizuje funkcje i zadania publiczne. Nie jest osobą prywatną, a podczas i w związku z wykonywaniem czynności zawodowych korzysta z ochrony prawnej przysługującej sędziemu i prokuratorowi (por. art. 12 ust. 1 ustawy o radcach prawnych).
Nie ulega wątpliwości, że radca prawny, którego zadaniem jest świadczenie obywatelom i podmiotom prawnym pomocy prawnej (art. 4 ustawy o radcach prawnych), spełnia funkcje publiczne (por. analogicznie w odniesieniu do adwokata wyrok WSA w Warszawie z 31 stycznia 2020 r., II SA/Wa 2562/19).
W konsekwencji takie rozumowanie prowadzi do umożliwienia udostępnienia informacji publicznej w zakresie prowadzonego przez samorząd zawodowy wobec radcy prawnego (niewskazanego we wniosku z imienia i nazwiska) postępowania dyscyplinarnego o wskazanej sygnaturze, bez konieczności odwoływania się wówczas do przepisu art. 5 ust. 2 u.d.i.p., stanowiącego ograniczenie prawa do informacji publicznej ze względu na prywatność osoby fizycznej.
Wyrok WSA w Warszawie z dnia 13 kwietnia 2023 r., VIII SA/Wa 24/23
Standard: 74781 (pełna treść orzeczenia)