Przesłanki zasiedzenia służebności gruntowej

Artykuł 292 k.c. wymaga, oprócz zwykłych ustawowych przesłanek nabycia przez zasiedzenie, aby korzystanie łączyło się z istnieniem trwałego i widocznego urządzenia. Ustawodawca zastrzegł więc, aby korzystanie z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności polegało nie tylko na samym czerpaniu korzyści, lecz także znajdowało wyraz w istnieniu wspomnianego urządzenia.

Posiadanie służebności gruntowej, zmierzające do jej nabycia w drodze zasiedzenia, musi oznaczać korzystanie z trwałego i widocznego urządzenia, stanowić zauważalny efekt działania ludzkiego.

Postanowienie SN z dnia 21 marca 2024 r., II CSKP 1559/22

Standard: 83436 (pełna treść orzeczenia)

Do wystąpienia posiadania rzeczy jest wymagane faktyczne nią władanie oraz wola tego władania albo w zakresie własności (posiadanie samoistne), albo w zakresie innego prawa (posiadanie zależne). W dotychczasowym rozumieniu posiadania służebności na podstawie art. 292 k.c. miało się na myśli posiadanie zależne, jako że służebność (w wypadku analizowanej sprawy - gruntowa) jest ograniczonym prawem rzeczowym (art. 244 k.c.). Jednakże w znanym i coraz bardziej utrwalanym orzecznictwie z ostatniego czasu, a także w poświęconym temu piśmiennictwie akcentuje się odrębność posiadania służebności, a zatem i jej zasiedzenia. Wynika to z istoty tego posiadania jako posiadania służebności, o którym art. 352 k.c. stanowi jako o korzystaniu z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności (§ 1), jak też o odpowiednim stosowaniu do posiadania służebności przepisów o posiadaniu rzeczy (§ 2).

Zważyć należy, że zgodnie z art. 292 k.c. należy odpowiednio stosować do zasiedzenia służebności gruntowej przepisy o zasiedzeniu nieruchomości.

Postanowienie SN z dnia 11 kwietnia 2018 r., II CSK 711/17

Standard: 32865 (pełna treść orzeczenia)