Korzyść leasingodawcy w razie sprzedaży rzeczy będącej przedmiotem leasingu

Jeżeli leasingodawca, pomimo zachowania należytej staranności, w okresie od rozwiązania umowy leasingu do upływu okresu, na jaki została ona zawarta, nie sprzedał rzeczy, ani nie zagospodarował jej w sposób przynoszący mu ekonomiczną korzyść, nie ma podstaw do uwzględnienia jej wartości przy rozliczeniu stron umowy leasingu w oparciu o art. 709[1]5 k.c.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntowane jest stanowisko, według którego w razie sprzedaży rzeczy będącej przedmiotem leasingu, korzyść leasingodawcy wyznacza cena uzyskana ze sprzedaży (zob. wyroki SN: z 15 lutego 2008 r., I CSK 354/07; z 28 stycznia 2010 r., I CSK 216/09; z 14 lipca 2010 r., V CSK 4/10; z 9 września 2010 r., I CSK 641/09; z 26 października 2011 r., I CSK 715/10; z 13 stycznia 2012 r., I CSK 176/11; z 12 grudnia 2013 r., V CSK 566/12; z 18 lutego 2015 r., I CSK 64/14; z 28 października 2016 r., I CSK 649/15; postanowienia SN: z 12 marca 2010 r., III CZP 7/10; z 26 stycznia 2018 r., V CSK 404/17; z 26 marca 2018 r., I CSK 703/17, i z 15 listopada 2019 r., CSK 310/19; 16 stycznia 2020 r., V CSK 329/19).

W sytuacji, gdy dojdzie do sprzedaży przedmiotu leasingu na skutek rozwiązania umowy, wartości korzyści leasingodawcy (finansującego), o której mowa w art 709[15] k.c., nie wyznacza zatem wartość rynkowa rzeczy z daty zwrotu rzeczy będącej przedmiotem umowy leasingu. Finansujący musi mieć odpowiedni czas na podjęcie czynności zmierzających do sprzedaży tej rzeczy. Upływ czasu od chwili zwrotu przedmiotu leasingu do chwili jego sprzedaży w sposób oczywisty może bowiem wpłynąć na jego wartość, a w konsekwencji na uzyskaną cenę. Dlatego finansujący nie może podejmować zawinionych działań (zaniechań) prowadzących do zmniejszenia wartości przedmiotu leasingu, co dotyczy również zawinionych zaniechań w podjęciu czynności zmierzających do sprzedaży rzeczy.

W zależności od charakteru rzeczy będącej przedmiotem leasingu oraz od aktualnej sytuacji rynkowej finansujący, zachowując należytą staranność, może sprzedać rzecz będącą przedmiotem umowy leasingu za cenę nawet znacząco odbiegającą od jej wartości rynkowej.

W wyjątkowych wypadkach w odniesieniu do będących przedmiotem leasingu rzeczy trudno zbywalnych, pomimo zachowania należytej staranności, konieczne może okazać się nawet jej oddanie do utylizacji, co może nastąpić, zwłaszcza w sytuacji ponoszenia przez finansującego wysokich kosztów związanych z przechowywaniem rzeczy.

 Wyrok SN z dnia 25 listopada 2022 r., II CSKP 169/22

Standard: 72258 (pełna treść orzeczenia)

W razie sprzedaży przedmiotu leasingu po rozwiązaniu umowy korzyść leasingodawcy, o której mowa w art. 70915 k.c., wyznacza cena uzyskana z tej sprzedaży. Obowiązuje przy tym założenie, że leasingodawca przy dokonaniu sprzedaży ma obowiązek dochować należytej staranności stosownie do wymagań wynikających z art. 355 k.c. (por. wyrok SN z dnia 28 października 2016 r., I CSK 649/15).

Postanowienie SN z dnia 16 stycznia 2020 r., V CSK 329/19

Standard: 72267 (pełna treść orzeczenia)