Art. 924 k.p.c. jako podstawa wpisu w księdze wieczystej wzmianki o wszczęciu egzekucji

Przepis art. 924 k.p.c. nie stanowi samodzielnej podstawy wpisu w księdze wieczystej wzmianki o wszczęciu egzekucji.

Podstawą wpisu jest odpis wezwania do zapłaty, który w wyniku nowelizacji nie utracił mocy dokumentu urzędowego.

Do dnia 28 grudnia 2007 r. komornik, składając wniosek w trybie art. 924 k.p.c., załączał do niego jako podstawę do wpisu dokument urzędowy, tj. odpis wezwania do zapłaty długu, który jednocześnie kierował do dłużnika.

Ustawą z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o komornikach sądowych i egzekucji oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 112, poz. 769) uchylono art. 772 k.p.c., który stanowił podstawę rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 1968 r. w sprawie czynności komorników (Dz.U. Nr 10, poz. 52 ze zm. – dalej: „rozporządzenie”.). Uchylenie tego przepisu skutkowało uchyleniem w sposób dorozumiany § 124 rozporządzenia, z którego wynikało, że komornik do wniosku o dokonanie wpisu o wszczęciu egzekucji powinien dołączyć odpis wysłanego do dłużnika wezwania do zapłaty. 

Zasadą jest dokonywanie wpisu lub wykreślenia na podstawie dokumentu urzędowego, korzystanie więc z przepisu prawa jako podstawy takich czynności ma charakter wyjątkowy. Przepis prawa może zatem stanowić podstawę wpisu do księgi wieczystej, gdy stwierdza nabycie ex lege prawa podlegającego ujawnieniu w księdze wieczystej, bez ustawowego wymagania poświadczenia tego nabycia (por. postanowienie SN z dnia 24 czerwca 1997 r., II CKN 216/97).

Z treści art. 924 k.p.c. jednoznacznie wynika, że nie tworzy podstawy do wpisu do księgi wieczystej; nakłada on na komornika realizację obowiązku polegającego na tym, że jego działania mają doprowadzić – jeżeli nie zachodzą przeszkody, na które nie ma on wpływu – do dokonania w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji. Jest to niewątpliwie regulacja szczególna uprawniająca komornika do dokonania takiej czynności, sam przepis natomiast nie prowadzi do zmiany stanu prawnego. Co więcej, bez aktywnej roli komornika lub wierzyciela sąd nie może dokonać wpisu wzmianki o wszczęciu egzekucji.

U podłoża przedstawionego zagadnienia prawnego legło błędne założenie, że po nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego komornik do wniosku o wpis wzmianki o wszczęciu egzekucji nie może już załączyć wezwania przewidzianego w art. 924. Jeśli bowiem obowiązkiem komornika jest podjęcie takich czynności, które dają podstawę do wpisu, a niezbędne jest właśnie dołączenie wezwania, to komornik, bez instruktażowego przepisu, jakim był § 124 rozporządzenia, ma obowiązek dokonania takiej czynności. Z powodu przywołanej nowelizacji nie zmieniło się nic, jeśli chodzi o obowiązki komornika wynikające z art. 924 k.p.c. Przepis ten nakłada na komornika obowiązek wykonania zawiadomienia w taki sposób, by dokonanie wpisu było możliwe. Podstawą wpisu jest odpis wezwania do zapłaty, który w wyniku nowelizacji nie utracił mocy dokumentu urzędowego.

Uchwała SN z dnia 7 maja 2009 r., III CZP 15/09

Standard: 71978 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy