Zadośćuczynienie w odpowiedzialności kontraktowej; odpowiedzialność kontaktowa za szkody niemajątkowe
Zadośćuczynienie krzywdzie niemajątkowej Zasady, przesłanki, podstawy odpowiedzialności kontraktowej (art. 471 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Karą umowną mogą zostać objęte również zobowiązania niepieniężne o charakterze niemajątkowym, których niewykonanie lub nienależyte wykonanie nie powoduje w ogóle powstania szkody majątkowej (por. w szczególności uchwała (7) SN z dnia 6 listopada 2003 r. - zasada prawna, III CZP 61/03 oraz wyroki SN z dnia 5 października 2006 r., IV CSK 157/06, z dnia 13 czerwca 2008 r., I CSK 13/08, z dnia 21 sierpnia 2008 r., IV CSK 202/08, z dnia 17 grudnia 2008 r., I CSK 240/08 i z dnia 10 grudnia 2019 r., IV CSK 443/18). Dzięki temu kara umowna może pełnić także funkcję prewencyjną (stymulacyjną), tj. zmierzać do skłonienia dłużnika do spełnienia swego zobowiązania pod groźbą sankcji, także w przypadku zobowiązań, które mają służyć wyłącznie albo przede wszystkim zaspokojeniu interesów o charakterze niemajątkowym albo trudno wymiernych interesów majątkowych.
Ponadto, możliwość żądania naprawienia szkody niemajątkowej wynikającej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania dopuszcza się także poza reżimem art. 483-484 k.c., jeżeli strony stosunku obligacyjnego tak postanowią (por. uchwała SN z dnia 19 listopada 2010 r., III CZP 79/10 oraz wyrok SN z dnia 24 marca 2011 r., I CSK 372/10)
Wyrok SN z dnia 30 czerwca 2020 r., III CSK 343/17
Standard: 45670 (pełna treść orzeczenia)
W polskim prawie obligacyjnym dominuje pogląd, ugruntowany jeszcze pod rządem art. 157 § 3 k.z., iż naprawienia szkody niemajątkowej (zadośćuczynienia za krzywdę) można żądać tylko w wypadkach przewidzianych przez ustawę. Wprawdzie kodeks zobowiązań przewidywał w tym zakresie pewne koncesje, polegające na możliwości stosowania do odpowiedzialności kontraktowej odpowiednio przepisów o naprawieniu szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym (art. 242; por. np. uz. orz. SN z dnia 6 października 1953 r., II C 1141/53), co niekiedy otwierało drogę do zasądzenia zadośćuczynienia za krzywdę wynikającą z niewykonania zobowiązania, jednak w kodeksie cywilnym takiego przepisu nie przewidziano. Tym samym możliwość przyznania zadośćuczynienia w ramach odpowiedzialności ex contractu została odjęta; współcześnie jest to możliwe wyłącznie w ramach reżimu odpowiedzialności deliktowej (art. 445 i 448 k.c. ulokowane w tytule VI "Czyny niedozwolone"; por. np. uz. uchwały SN z dnia 25 lutego 1986 r., III CZP 2/86; odmiennie wyroki SN z dnia 6 kwietnia 1977 r., IV CR 90/77 i z dnia 9 sierpnia 2005 r., IV CK 69/05).
Uchwała SN z dnia 19 listopada 2010 r., III CZP 79/10
Standard: 70588 (pełna treść orzeczenia)