Wykładnia testamentu ustnego, treści oświadczenia woli spadkodawcy zawartej w piśmie ją utrwalającym

Testament ustny także podlega wykładni mającej na celu możliwe najpełniejsze urzeczywistnienie woli spadkodawcy (art. 948 k.c.). W konsekwencji treść oświadczenia woli spadkodawcy zawarta w piśmie ją utrwalającym podlega wykładni na tych samych zasadach, jak każdy inny testament. Nie należy mylić wykładni treści testamentu z ścisłym zawarciem wyników tej wykładni w treści dokumentu stwierdzającego treść testamentu ustnego (art. 952 § 2 k.c.).

Wykładając testament należy stosować wykładnię subiektywno - indywidualną, która decydujące znaczenie przypisuje sposobowi rozumienia oświadczenia woli przez samego testatora (por. m.in. postanowienia SN z dnia 13 lutego 2001 r., II CKN 378/00 i z dnia 6 października 2016 r., IV CSK 825/15).

Sąd dokonując wykładni testamentu powinien uwzględnić zarówno treść dokonanych rozporządzeń, jak i okoliczności zewnętrzne w stosunku do testamentu, o ile mogą być pomocne do ustalenia rzeczywistej woli spadkodawcy wyrażonej w testamencie (por. m.in. uchwała SN z dnia 30 września 1971 r., III CZP 56/71 oraz postanowienia SN z dnia 22 grudnia 1971 r., II CKN 547/97, z dnia 16 listopada 1993 r., I CRN 173/93, z dnia 13 lutego 2001 r., II CKN 378/00 i z dnia 13 czerwca 2001 r., II CKN 543/00). 

Tak dokonanej wykładni nie należy identyfikować z niedopuszczalnym uzupełnieniem testamentu o treści, których on nie zawiera (por. m.in. wyrok SN z dnia 15 marca 1963 r., III CR 131/62 i postanowienie SN z dnia 6 grudnia 2002 r., IV CKN 1587/00

Postanowienie SN z dnia 9 września 2021 r., V CSKP 117/21

Standard: 63770 (pełna treść orzeczenia)

Artykuł 948 k.c., dotyczący wykładni ważnego testamentu, nie może więc uzasadniać liberalizacji wymagań formalnych przewidzianych dla testamentu ustnego

Postanowienie SN z dnia 16 grudnia 1997 r., III CKN 310/97

Standard: 55885 (pełna treść orzeczenia)