Odszkodowanie pracownicze według kodeksu pracy

Odszkodowanie pracownicze według Kodeksu pracy różni się od odszkodowania cywilnego między innymi tym, że wysokość odszkodowania jest ściśle określona w ustawie. Taki charakter ma odszkodowanie przyjęte w Kodeksie pracy w przypadku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia (art. 47[1]1 k.p., art. 58 k.p.). W przeciwieństwie do prawa cywilnego w tych sprawach pracowniczych nie ustala się szkody jako warunku odszkodowania, czyli tak jak w przypadku odpowiedzialności kontraktowej lub deliktowej (art. 415 k.c., art. 471 k.c.). Nie idzie wszak o odpowiedzialność cywilną. Świadczy to o odrębności i zarazem samodzielności prawa pracy w dziedzinie prawa cywilnego. 

Warunkiem zasądzenia odszkodowania jest tylko stwierdzenie szczególnej bezprawności pracodawcy polegającej na bezzasadnym (niezasadnym) wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę (art. 45 k. i art. 52 k.p.) albo na rozwiązaniu umowy o pracę z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w danym trybie (za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia).

Wyrok SN z dnia 17 października 2018 r., II PK 174/17

Standard: 59765 (pełna treść orzeczenia)

Istotą odszkodowań przewidzianych w przepisach Kodeksu pracy z tytułu wadliwego wypowiedzenia umowy o pracę lub jej rozwiązania bez wypowiedzenia jest kompensacyjno - represyjny charakter. 

Odszkodowania, o których mowa w przepisach art. 47[1] k.p., art. 50 § 3 i 4 k.p. i art. 58 k.p., nie są powiązane z rzeczywistą szkodą pracownika i przysługują niezależnie od jej wystąpienia. Przykładem tego może być obowiązek wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem, chociażby pracownik, podjąwszy natychmiast inną pracę, ani jednego dnia nie pozostawał bez pracy, a jego zarobki związane z nowym zatrudnieniem są wyższe niż te, które osiągał u poprzedniego pracodawcy (zob. wyroki SN z dnia 17 listopada 1981 r., I PR 91/81; z dnia 29 maja 1987 r., I PRN 24/87; z dnia 19 maja 2009 r., II PK 288/08; z dnia 26 listopada 2013 r., II PK 65/13; z dnia 7 maja 2015 r., III PK 130/14).

 Tak też postrzega te przepisy Trybunał Konstytucyjny, podkreślając, że odpowiedzialność odszkodowawcza pracodawcy i jej wysokość nie jest uzależniona od wystąpienia realnej szkody po stronie pracownika oraz że w tym aspekcie odpowiedzialność pracodawcy to szczególnego rodzaju odpowiedzialność z tytułu dokonania wadliwej czynności prawnej, występująca bez względu na powstanie rzeczywistej szkody (zob. wyroki TK: z dnia 18 października 2005 r., SK 48/03; z dnia 27 listopada 2007 r., SK 18/05).

 Konsekwencją takiej roli odszkodowania za bezprawne rozwiązanie stosunku pracy jest jego ryczałtowa wysokość, mieszcząca się w ustawowo wyznaczonych granicach.

Wyrok SN z dnia 7 listopada 2017 r., I PK 308/16

Standard: 59766 (pełna treść orzeczenia)