Dochodzenie przez biegłego na drodze sądowej odsetek od wynagrodzenia
Wynagrodzenie biegłego w postępowaniu cywilnym (art. 288 k.p.c. i art. 89 u.k.s.c.) Odsetki za opóźnienie dłużnika ze spełnieniem świadczenia (art. 481 k.c.) Dopuszczalność drogi sądowej; odrzucenie pozwu, nieważność postępowania (art. 2 k.p.c. i art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. i art. 379 pkt 1 k.p.c.)
Dopuszczalne jest dochodzenie przez biegłego na drodze sądowej odsetek od wynagrodzenia przyznanego mu na podstawie art. 288 k.p.c.
W orzecznictwie ugruntowany jest pogląd o samodzielności bytu roszczenia o odsetki tak w sferze materialnoprawnej, jak i procesowej (por. uz. uchwały SN z dnia 8 maja 1990 r., III CZP 20/90 i uchwały z dnia 5 kwietnia 1991 r., III CZP 21/91). Aczkolwiek orzeczenia te dotyczą sytuacji, w których świadczenia główne miały charakter cywilny, roszczenie o odsetki nie traci samodzielnego bytu także wtedy, gdy świadczenie główne wynika ze stosunku o charakterze mieszanym, jakim jest stosunek łączący biegłego z sądem.
Zagadnienie prawa do odsetek w razie nieterminowej wypłaty świadczenia pieniężnego ze stosunku administracyjnego nie jest nowe. Było już przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Konstytucyjnego i Sądu Najwyższego. Mianowicie Trybunał Konstytucyjny w uchwale z dnia 25 stycznia 1995 r. W 14/94 wyjaśnił, że niewypłacenie uposażenia m.in. funkcjonariuszowi Policji, Urzędu Ochrony Państwa stanowi opóźnienie się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, uzasadniające na podstawie art. 481[1] k.c. żądanie odsetek przed sądem powszechnym. W motywach stwierdził, że nieterminowość spełnienia świadczenia pieniężnego w postaci uposażenia stanowi zdarzenie cywilnoprawne i ten pogląd zasługuje na aprobatę.
Biegły od dnia prawomocności postanowienia przyznającego mu wynagrodzenie ma prawo domagać się niezwłocznej jego wypłaty. Niewykonanie przez sąd tego obowiązku stanowi zdarzenie cywilnoprawne rodzące roszczenie o odsetki. Stwarza bowiem stan, w którym sąd będący dłużnikiem, używa pieniędzy biegłego, a odsetki są długiem ubocznym jako wynagrodzenie za używanie cudzych pieniędzy. Tym samym wypełniona zostaje hipoteza art. 481 § 1 k.c., według którego wierzyciel może dochodzić odsetek, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia. Przez opóźnienie rozumie się taki stan prawny, w którym świadczenie nie zostało spełnione w chwili, w jakiej stosownie do powinności dłużnika miało być spełnione. Droga sądowa do dochodzenia tych odsetek wynika wprost z art. 1 i 2 § 1 k.p.c.
Z tych względów Sąd Najwyższy w obecnym składzie nie podziela odmiennego poglądu Sądu Najwyższego wyrażonego w uzasadnieniu uchwały z dnia 26 maja 1995 r., I PZP 13/95
Uchwała SN z dnia 19 marca 1996 r., III CZP 22/96
Standard: 55062 (pełna treść orzeczenia)