Zakres kognicji sądu rozpoznającego sprawę na podstawie postanowień Konwencji haskiej

Choć nastąpiło bezprawne uprowadzenie dziecka w rozumieniu art. 3 Konwencji, właściwa władza państwa wezwanego może odmówić jego wydania, gdy:

1) osoba sprzeciwiająca się wydaniu wykaże, że wnioskodawca nie wykonywał prawa do opieki w czasie uprowadzenia lub zaakceptował uprowadzenie (art. 13 ust. 1 lit. a);

2) osoba sprzeciwiająca się wydaniu wykaże, że istnieje poważne ryzyko, iż powrót dziecka naraziłby je na szkodę fizyczną lub psychiczną albo w jakikolwiek inny sposób postawiłby je w niekorzystnej sytuacji (art. 13 ust. 1 lit. b);

3) dziecko sprzeciwia się powrotowi, a osiągnięty przez nie wiek i stopień dojrzałości uzasadnia uwzględnienie jego opinii (art. 13 ust. 2);

4) wniosek o wydanie wpłynął do właściwej władzy państwa wezwanego po upływie roku od dnia uprowadzenia, a dziecko przystosowało się już do swego nowego środowiska (art. 12 ust. 2);

5) zwrotowi dziecka sprzeciwiają się podstawowe zasady państwa wezwanego dotyczące ochrony praw człowieka i podstawowych wolności.

Postanowienie SN z dnia 1 grudnia 1999 r., I CKN 992/99

Standard: 89172 (pełna treść orzeczenia)

Zakres kognicji Sądu rozpatrującego sprawę na podstawie postanowień tej Konwencji wyznacza jego przedmiot unormowany w art. 1. Stosownie do jego treści przedmiotem postępowania opartego o postanowienia tej Konwencji jest zapewnienie niezwłocznego powrotu dziecka bezprawnie uprowadzonego lub zatrzymanego w jednym z państw sygnatariuszy Konwencji oraz zapewnienie poszanowania praw do opieki i odwiedzin określonych przez ustawodawstwo państwa - sygnatariusza Konwencji.

Obowiązkiem sądu w tego rodzaju sprawie jest sprawdzenie czy zostały spełnione przesłanki do wszczęcia przed sądem postępowania w oparciu o postanowienia Konwencji i czy doszło do bezprawnego uprowadzenia lub zatrzymania dziecka w rozumieniu art. 3 Konwencji.

W przypadku ustalenia, że miało miejsce bezprawne uprowadzenie dziecka oraz że wniosek o wydanie złożyła osoba uprawniona, a także iż wniosek wpłynął przed upływem jednego roku od dnia uprowadzenia dziecka sąd zarządza powrót dziecka przez nakazanie niezwłocznego wydania dziecka przez osobę, która go uprowadziła (art. 12 zdanie pierwsze Konwencji).

Konwencja zawiera także normy regulujące sytuacje kiedy sąd państwa wezwanego nie jest obowiązany zarządzić wydania dziecka mimo, że zostały spełnione przesłanki pozytywne do wydania takiego zarządzenia. Normy te są zawarte w art. 12 zdanie drugie, art. 13 i art. 20 Konwencji.

Postanowienie SN z dnia 1 października 1998 r., I CKN 825/98

Standard: 89171 (pełna treść orzeczenia)