Sprawa o ustanowienie służebności drogi koniecznej jako czynność zarządu wspólnoty mieszkaniowej
Czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu (art. 22 ust. 2 i 3 u.w.l.) Służebność drogi koniecznej, służebność przechodu i przejazdu (art. 145 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Sprawa o ustanowienie służebności drogi koniecznej mieści się w zarządzie nieruchomością wspólną, jednak zarówno złożenie przez zarząd oświadczenia o ustanowieniu takiej służebności, jak i reprezentowanie wspólnoty w sprawie dotyczącej obciążenia nieruchomości wspólnej taką służebnością, jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu (art. 22 ust. 3 u.w.l.) (por. m.in. postanowienie SN z dnia 7 października 2011 r., II CSK 23/11).
Wspólnota mieszkaniowa jest zainteresowanym w rozumieniu art. 510 k.p.c. w sprawie o ustanowienie służebności drogi koniecznej, jednak zarząd może podejmować czynności w tej sprawie wyłącznie na podstawie uchwały właścicieli. Wspólnota mieszkaniowa, działając w ramach przyznanej jej zdolności prawnej, może również nabywać prawa i obowiązki do własnego majątku (por. uchwała SN - zasada prawna - z dnia 21 grudnia 2007 r., III CZP 65/07).
W sprawie o ustanowienie służebności drogi koniecznej nie można odmówić właścicielowi wyodrębnionego lokalu statusu zainteresowanego, skoro może on korzystać z gruntu i nim rozporządzać w granicach określonych przez art. 140 k.c. i ustawę o własności lokali, a obowiązkiem sądu jest powiadomienie wszystkich współwłaścicieli nieruchomości przez które mogłaby przebiegać droga o prowadzonym w tym przedmiocie postępowaniu (art. 626 § 1 k.p.c.).
Sąd rozstrzygając sprawę o ustanowienie drogi koniecznej nie wkracza w sferę kompetencji organu administracyjnego wydającego decyzję o warunkach zabudowy czy pozwoleniu na budowę (por. m.in. uchwała SN z dnia 5 listopada 2014 r., III CZP 74/14
Postanowienie SN z dnia 30 września 2020 r., III CSK 31/18
Standard: 52216 (pełna treść orzeczenia)
Wspólnota mieszkaniowa na podstawie art. 21 ust. 3 ustawy o własności lokali nie może udzielić zarządowi pełnomocnictwa do złożenia oświadczenia o ustanowieniu służebności drogowej; czynność taka powinna być dokonana zgodnie z art. 199 k.c.
Z powołaniem się na art. 22 ust. 2 u.w.l. wspólnota może wprawdzie podjąć uchwałę zezwalającą na obciążenie nieruchomości wspólnej służebnością drogi koniecznej na rzecz innej nieruchomości, ale uchwała taka stanowi jedynie wyraz woli większości członków wspólnoty. Podjęcie takiej uchwały, w trybie i na zasadach określonych w art. 23 u.w.l., oczywiście nie prowadzi do powstania ograniczonego prawa rzeczowego na nieruchomości wspólnej i nie oznacza, że prawo takie powstanie na skutek działań podjętych przez zarząd wspólnoty.
Złożenie oświadczenia o ustanowieniu służebności drogi koniecznej na nieruchomości wspólnej należy niewątpliwe do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu. Czynność ta, prowadząca do obciążenia nieruchomości wspólnej służebnością, nie została wymieniona w katalogu zawartym w art. 21 ust. 3 u.w.l. Oznacza to, że na podstawie tego przepisu wspólnota mieszkaniowa nie może udzielić zarządowi pełnomocnictwa do złożenia oświadczenia o ustanowieniu służebności drogowej.
O ile zatem czynność polegająca na dokonaniu obciążenia nieruchomości wspólnej ma być podjęta i skutecznie przeprowadzona, to – po wykluczeniu trybu określonego w art. 21 ust. 3 u.w.l. w zw. z art. 22 ust. 2 u.w.l. – pozostaje dokonanie jej zgodnie z art. 199 k.c.
Postanowienie SN z dnia 7 października 2011 r., II CSK 23/11
Standard: 52219 (pełna treść orzeczenia)