Odwołalność czynności procesowych i procesowych oświadczeń woli; cofnięcie czynności procesowej
Zasada odwołalności czynności procesowych i procesowych oświadczeń woli w prawie cywilnym Oświadczenie woli i sposób jego wyrażenia (art. 60 k.c.) Czynność procesowa
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Wypływające z fakultatywnego charakteru czynności procesowej uprawnienie do jej odwołania zarówno w doktrynie, jak i w orzecznictwie sądowym nie budzi wątpliwości (por. np. wyrok SN z dnia 20 stycznia 2004 r., II CK 80/03., wyrok SN z dnia 19 marca 2002 r., IV CKN 917/00; wyrok SN z dnia 28 czerwca 2007 r., IV CSK 110/07). Przede wszystkim nie wchodzi tu w rachubę odpowiednie lub analogiczne stosowanie przepisów materialnoprawnych, traktujących o odwoływaniu czynności prawnych, ponieważ zagadnienie cofnięcia żądań i procesowych środków ich ochrony z powodu ich następczej bezprzedmiotowości prawo procesowe reguluje samodzielnie i kompleksowo. Jeżeli odwołalność jest konsekwencją fakultatywności czynności procesowych, to uprawnienie do odwołania można wyprowadzić wprost z tych konkretnych przepisów, które zezwalają na dokonanie poszczególnych czynności.
Uprawnienie do dokonania konkretnej czynności implikuje również uprawnienie do jej odwołania. I tak uprawnienie do wniesienia pozwu pociąga za sobą uprawnienie do cofnięcia i odwrotnie. Stanowisko takie jest w szczególności całkowicie przekonywające w sytuacji, gdy odwołanie czynności procesowej - jak to ma miejsce w niniejszej sprawie - nie wywołuje żadnych skutków materialnoprawnych.
Odwołalność czynności procesowych nie może być dowolna. Oznacza to, że strona powinna wskazać następczą przyczynę odwołania czynności procesowej, jakkolwiek nie musi przyczyny tej udowadniać. Umożliwia to sądowi kontrolę odwołania we właściwym zakresie.
Odwołanie czynności procesowych wymaga zachowania cezury czasowej, czemu powódka zadośćuczyniła. Bowiem strona może odwołać czynność procesową do chwili uprawomocnienia się orzeczenia, zapadłego w następstwie tej czynności.
Postanowienie SA w Poznaniu z dnia 12 października 2017 r., I ACz 1344/17
Standard: 48777 (pełna treść orzeczenia)
Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, że cofnięcie oświadczenia o odstąpieniu od umowy możliwe jest wyłącznie za zgodą jego adresata (tak m.in. SA w Szczecinie w wyroku z dnia 18 czerwca 2014 r., I ACa 317/14), chociaż należy dostrzec także linię poglądów według których cofnięcie takiego oświadczenia, co do zasady, jest w ogóle niedopuszczalne (wyrok SN z dnia 6 marca 2009, III CSK 518/08).
W tym drugim orzeczeniu wskazano, że po dotarciu oświadczenia o odstąpieniu od umowy do jego adresata skutki oświadczenia nie mogą być uchylone nawet za jego zgodą. Sąd Najwyższy wywodził, że późniejszą, po nastąpieniu skutku odstąpienia, zgodę strony, do której skierowane zostało oświadczenie o odstąpieniu należy traktować jako przyjęcie oferty zawarcia umowy kreującej taki sam, lecz już nie ten sam stosunek prawny.
Z chwilą skuteczności oświadczenia o odstąpieniu ustaje więź obligacyjna łącząca dotychczasowe strony, co oznacza, że przestaje istnieć zarówno przedmiot, jak i strona, do której to oświadczenie miałoby być skierowane.
Wyrok SO w Szczecinie z dnia 13 marca 2017 r., VIII Ga 6/17
Standard: 37368 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 37367
Standard: 37160
Standard: 48728
Standard: 34022