Ubi eadem legis, ibi legis dipsositio

Luka w prawie występuje wówczas, gdy sąd rozpoznaje stany faktyczne i stosunki społeczne, które – mimo że nie są prawnie obojętne – nie zostały objęte bezpośrednią regulacją prawną, choć wykazują bardzo bliskie podobieństwo do tych, które są przedmiotem takiej regulacji. W uchwale siedmiu sędziów z dnia 3 grudnia 1999 r., III CZP 38/98 Sąd Najwyższy stwierdził, że taka sytuacja jest przejawem ułomności stanu prawnego, której naprawienie in casu polega na zastosowaniu przez sąd do tych pominiętych przez prawo stanów przepisów najbardziej odpowiadających im w swojej treści, zwłaszcza z punktu widzenia celowości. Tą drogą dochodzi do realizacji konstytucyjnej zasady równości obywateli wobec prawa oraz słusznościowej reguły prawa rzymskiego, wyrażonej w formule ubi eadem legis, ibi legis dipsositio.

Uchwała SN z dnia 24 stycznia 2007 r., III CZP 143/06

Standard: 48707 (pełna treść orzeczenia)

Podobieństwo uzasadnia zastosowanie w obydwu wypadkach takich samych przepisów. Jest to więc podobieństwo, które w myśl paremii ubi eadem ratio ibi eadem dispositio uzasadnia zastosowanie analogii.

Uchwała SN z dnia 26 września 1969 r., III CZP 8/69

Standard: 51299 (pełna treść orzeczenia)