Koszty w razie zaspokojenia w toku sprawy roszczenia powoda, jeżeli wystąpienie z pozwem było niezbędne do celowego dochodzenia praw lub celowej obrony
Koszty procesu w razie cofnięcia pozwu (art. 203 § 2 i 3 k.p.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Zasadą jest (art. 203 § 2 k.p.c.), że w wypadku cofnięcia pozwu obowiązek zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego, na jego żądanie, obciąża powoda bez względu na przyczynę cofnięcia. Jednakże dopuszczalne jest odstępstwo od tej zasady w sytuacji, gdy powód wykaże, że wystąpienie z powództwem było niezbędne dla celowego dochodzenia praw lub celowej obrony, z uwzględnieniem okoliczności istniejących w dacie wytoczenia pozwu. W rozumieniu przepisów o kosztach procesu (art. 98 k.p.c.) pozwanego należy uznać wówczas za stronę przegrywającą sprawę (por. postanowienia SN z dnia 12 kwietnia 2012 r., II CZ 208/11, z dnia 10 lutego 2011 r., IV CZ 111/10).
Wyrok SO w Suwałkach z dnia 29 czerwca 2017 r., I C 408/16
Standard: 8310 (pełna treść orzeczenia)
Reguła zwrotu kosztów określona w art. 203 § 2 zdanie 2 k.p.c. nie ma bezwzględnie obowiązującego charakteru w tym znaczeniu, że dopuszczalne jest odstępstwo od niej, gdy powód - mimo cofnięcia pozwu - wykaże, że wytoczenie powództwa było niezbędne do dochodzenia roszczenia. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, w której przyczyną cofnięcia pozwu było zaspokojenie roszczenia wymagalnego w chwili wytoczenia powództwa - w takim przypadku za stronę przegrywającą w rozumieniu przepisów o kosztach procesu (art. 98 k.p.c.) należy uznać pozwanego (por. postanowienia SN z dnia 16 maja 1966 r., I PZ 30/66, z dnia 15 listopada 1977 r., IV PZ 55/77, z dnia 6 listopada 1984 r., IV CZ 196/84 i z dnia 8 lutego 2001 r., II UKN 14/01). Linia ta utrwaliła się w orzecznictwie zwłaszcza w ostatnich latach (por. postanowienia SN z dnia 5 marca 2010 r., IV CZ 6/10, z dnia 8 września 2010 r., II CZ 75/10, z dnia 11 grudnia 2009 r., V CZ 58/09, z dnia 8 lutego 2012 r., V CZ 109/11, z dnia 12 kwietnia 2012 r., II CZ 208/11 i z dnia 7 marca 2013 r., IV CZ 8/13).
Przedstawione rozumowanie może znaleźć zastosowanie tylko wtedy, gdy w ocenie sądu wytoczone powództwo jest dopuszczalne, między stronami nie ma sporu co do jego zasadności, a pozwany spełnia świadczenie w celu zaspokojenia powoda.
W przypadku, w którym zapłata po wytoczeniu powództwa następuje na skutek zastosowania przymusu egzekucyjnego, przy sprzeciwie co do zasadności dochodzonego roszczenia, pozbawiona podstaw i nietrafna byłaby teza, że pozwany poddaje się żądaniu, a powód osiąga cel, w jakim wystąpił o udzielenie sądowej ochrony prawnej. Proces nie staje się bezprzedmiotowy, a wyrokowanie zbędne, nie ma też żadnych przekonujących racji, aby w razie cofnięcia pozwu w takiej sytuacji pozwany miał być traktowany jako strona przegrywająca proces. Spór nie został rozstrzygnięty, a pozwany, który kwestionuje żądanie, ma interes w uzyskaniu korzystnego dla siebie merytorycznego rozstrzygnięcia, korzystającego z atrybutu prawomocności materialnej. Interes ten, na równi z interesem powoda, jest chroniony na poziomie konstytucyjnym jako jeden z aspektów konstytucyjnego prawa do sądu, w zakresie, w jakim gwarantuje ono prawo do uzyskania wiążącego rozstrzygnięcia (art. 45 ust. 1 Konstytucji).
Konsekwentnie, w rozważanej sytuacji powód nie może w drodze jednostronnej czynności uwolnić się od procesu, pozostawiając go nierozstrzygniętym i licząc na to, że uzyska zwrot kosztów. Kodeks postępowania cywilnego zezwala wprawdzie na cofnięcie pozwu aż do wydania wyroku, w braku zgody pozwanego wymaga ono jednak zrzeczenia się roszczenia (art. 203 § 1 k.p.c.), nie ma także wówczas żadnych aksjologicznych argumentów do odstąpienia od stosowania reguły zwrotu kosztów określonej w art. 203 § 2 zdanie 2 k.p.c.
Uchwała SN z dnia 9 czerwca 2017 r., III CZP 118/16
Standard: 46960 (pełna treść orzeczenia)
Co do zasady strona cofająca pozew jest uznawana za przegrywającą sprawę, co rodzi obowiązek zwrotu przez nią kosztów procesu poniesionych przez przeciwnika. Odstępstwem od tej zasady jest jedynie sytuacja w której cofnięcie pozwu następuje na skutek zaspokojenia w toku sprawy roszczenia powoda, jeżeli wystąpienie z pozwem było niezbędne do celowego dochodzenia praw lub celowej obrony.
Powyższe potwierdza ugruntowane stanowisko orzecznictwa, zgodnie z którym za stronę przegrywającą sprawę w rozumieniu przepisów o kosztach procesu należy uważać pozwanego, który w toku procesu spełnił dochodzone od niego świadczenie, czym zaspokoił roszczenie powoda wymagalne w chwili wytoczenia powództwa (por. postanowienie SN z dnia 6.11.1984 r., IV CZ 196/84; postanowienie SN z dnia 20.08.1979 r., I CZ 92/79).
Wyrok SO Warszawa - Praga z dnia 31 marca 2017 r., II C 556/16
Standard: 9518 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 46962 (pełna treść orzeczenia)