Zwrotne przeniesienie własności w razie upadku przyczyny prawnej przysporzenia

Następczy upadek przyczyny prawnej przysporzenia wynikający z rozwiązania umowy lub odstąpienia od umowy przenoszącej własność nieruchomości nie powoduje powrotu prawa własności do zbywcy, tylko zobowiązanie nabywcy do zwrotnego przeniesienia własności.

Stanowisko takie Sąd Najwyższy zajął m.in. w odniesieniu do:

• oświadczenia odwołującego darowiznę nieruchomości z powodu rażącej niewdzięczności, która nie powoduje przejścia własności nieruchomości z obdarowanego na darczyńcę, tylko stwarza obowiązek zwrotu przedmiotu odwołanej darowizny stosownie do przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu (por. uchwała (7) sędziów SN z dnia 7 stycznia 1967 r., III CZP 32/66, mająca moc zasady prawnej),
• rozwiązania umowy sprzedaży nieruchomości (por. uchwała SN z dnia 27 kwietnia 1994 r., III CZP 60/94),
• odstąpienia od umowy zobowiązująco-rozporządzającej, na podstawie której nastąpiło przeniesienie własności nieruchomości, w ramach ustawowego uprawnienia jeżeli nie została ona w całości wykonana (por. uchwała (7) SN z dnia 30 listopada 1994 r., III CZP 130/94).

Co do rzeczy ruchomych przyjęto natomiast, że odstąpienie od umowy sprzedaży na podstawie art. 491 § 1 oraz art. 560 § 2 k.c. powoduje przejście własności tej rzeczy z powrotem na zbywcę (por. uchwała (7) SN z dnia 27 lutego 2003 r., III CZP 80/02).

Wyrok SN z dnia 28 lutego 2017 r., I CSK 127/16

Standard: 46939 (pełna treść orzeczenia)