Wpływ fundatora na działalność fundacji; uprawnienia fundatora
Działalność fundacji (art. 5 u.f)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Uprawnienia fundatora mają charakter praw osobowych i są niezbywalne, jakkolwiek cel fundacji i rodzaj uprawnień wyjątkowo mogą umożliwić ich przejście na następcę prawnego fundatora (por. postanowienie SN z dnia 18 maja 1994 r., III CZP 48/94).
Rola fundatora kończy się po zarejestrowaniu fundacji i uzyskaniu przez nią osobowości prawnej. Od tego momentu fundacja jest niezależna, działa tylko na podstawie ustawy i statutu. Ustawa nie przewiduje dalszych uprawnień fundatora, z których mógłby wywodzić podejmowanie czynności związanych z organizacją i działalnością fundacji, dopuszcza jednak ewentualne ich zastrzeżenie wprost w statucie.
Uprawnienie reprezentowania fundacji i występowania w jej imieniu przysługuje wyłącznie zarządowi fundacji, który kieruje jej działalnością oraz reprezentuje ją na zewnątrz (art. 10 u.f.), stąd nie dysponują nim osoby będące piastunami tego, lub innego organu fundacji.
Wyrok SN z dnia 27 listopada 2020 r., I CSK 756/18
Standard: 52867 (pełna treść orzeczenia)
Kompetencji fundatora nie wskazanych wyraźnie w statucie nie można domniemywać. Od woli fundatora wyrażonej w uchwalonym przez niego statucie zależy to, czy konkretny stosunek organizacyjny będzie wyłączną podstawą wykonywania obowiązków oraz czy będzie się to wiązało z wynagrodzeniem, czy nie. W sytuacji jednak, gdy fundator ustalając statut nie zastrzeże dla siebie prawa do jego zmiany, brak jest wobec tego podstaw do uznania, że może on skutecznie tego dokonać i poszerzyć ustalone dla siebie kompetencje.
Niewątpliwie rola fundatora uwidacznia się przede wszystkim na etapie tworzenia fundacji - to od jego woli będzie zależało, czy fundacja powstanie, jaki cel będzie realizować, jakim majątkiem będzie dysponowała dla zrealizowania tego celu, jak będzie wyglądał jej ustrój wewnętrzny. Jednakże uprawnienia fundatora w stosunku do powołanej przez niego fundacji kończą się wraz z jej zarejestrowaniem, z którą to chwilą uzyskuje ona osobowość prawną i staje się samodzielnym podmiotem prawa. Od tego momentu fundacja staje się niezależną od woli fundatora osobą prawną, która działa tylko na podstawie ustawy i statutu. W konsekwencji z chwilą rejestracji fundacji fundator jest pozbawiony możliwości samodzielnego decydowania o fundacji, jak też możliwości oddziaływania na jej funkcjonowanie. Od tej chwili jakiekolwiek możliwe uprawnienia fundatora mogą wynikać nie z faktu bycia fundatorem, ale jedynie albo z treści aktu erekcyjnego, albo treści statutu. Ustawa bowiem nie przyznaje fundatorowi żadnego uprawnienia, z którego mógłby on wywodzić swoje prawo do wpływania na działalność fundacji, bez uprzedniego postanowienia statutu.
Wola fundatora może mieć znaczenie dla określenia sposobu funkcjonowania fundacji tylko wtedy, gdy zezwala na to statut. Fundator, który chce zagwarantować sobie wpływ na funkcjonowanie fundacji, musi to przewidzieć i stworzyć dla siebie podstawy takiego działania w statucie fundacji. Jest to wynikiem zasady organizacyjnoprawnego oddzielenia fundacji od fundatora. Takie uprawnienia mają charakter praw osobowych i są niezbywalne (uchwała SN z 24 listopada 2006r., III CZP 114/06; uchwała SN z 13 grudnia 2000r., III CZP 42/00; wyrok SA w Warszawie z 30 lipca 1998r., I ACa 500/98).
W konsekwencji judykatura przyjęła również, że:
a) fundator nie może zmienić statutu fundacji, gdy jej statut nie upoważnia go do dokonywania takich zmian (uchwała SN z 24 listopada 2006r., III CZP 114/06),
b) fundator nie jest uprawniony do odwołania członków organu fundacji, jeżeli jej statut nie przyznaje mu tego uprawnienia (uchwała SN z 13 grudnia 2000r., III CZP 42/00),
c) uprawnienia fundatora dotyczące powoływania organów fundacji nie przechodzą na jego następcę prawnego (uchwała SN z 1 lutego 2000r., III CZP 36/99).
Wyrok SO Warszawa - Praga w Warszawie z dnia 6 lutego 2019 r., VII U 1033/18
Standard: 45082 (pełna treść orzeczenia)