Pouczenia o prawie, terminie i sposobie zaskarżenia orzeczenia; skutki niezrozumienia pouczenia lub wadliwego pouczenia (art. 100 § 8 i 9 k.p.k.)

Twierdzenie, że skazany – jak podaje skarżący – „nie obejmuje percepcją” kierowanych do niego pouczeń z uwagi na niezbyt czytelny ich przekaz, nie stanowi argumentacji mogącej podważyć zasadność zaskarżonego postanowienia. Jeśli skazany nie był pewny treści i znaczenia adresowanego doń pouczenia, to istniała niczym nieograniczona i realna możliwość niezwłocznego uzyskania przez niego wiedzy na temat zarówno sposobu i warunków zaskarżenia wyroku sądu odwoławczego, jak i samych zasad uzyskania odpisu tego orzeczenia wraz z uzasadnieniem. Skoro tego jednak nie uczynił, niezachowanie terminu do wniesienia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku nastąpiło tylko wskutek braku staranności i rzetelności skazanego w prowadzeniu swoich spraw. Nie można zatem uznać, by wystąpiła przeszkoda od niego niezależna, uniemożliwiająca osobiste złożenie wniosku.

Postanowienie SN z dnia 20 maja 2022 r., IV KZ 10/22

Standard: 76727 (pełna treść orzeczenia)

Uchybienie terminowi nastąpiło z przyczyn od strony niezależnych, a więc takich których strona nie mogła usunąć, aby dokonać wymaganej przez prawo czynności we właściwym czasie, między innymi w sytuacji mylnego pouczenia uczestnika postępowania o prawie, terminie lub sposobie zaskarżenia czynności (por. postanowienie SN: z dnia 15 czerwca 2011 r., II KZ 22/11, wyrok SN z dnia 5 grudnia 2012 r., III KK 122/12).

Jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 7 maja 2019 r., II KZ 12/19, nie ulega wątpliwości, biorąc pod uwagę treść art. 16 § 2 k.p.k. w zw. z art. 16 § 1 k.p.k., że realizacja obowiązku stosownego pouczenia stanowić powinna dla stron gwarancję zabezpieczenia ich interesów.

Zasada lojalności procesowej sądu, względem uczestników postępowania, wymaga poinformowania ich o przysługujących im uprawnieniach procesowych w taki sposób, który zapewniłby im realną możliwość skorzystania z nich. 

Postanowienie SN z dnia 30 listopada 2020 r., II KZ 38/20

Standard: 48563 (pełna treść orzeczenia)