Postanowienie z dnia 2011-06-15 sygn. II KZ 22/11

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II KZ 22/11

Postanowienie z dnia 15 czerwca 2011 r.

Przewodniczący: Sędzia SN Tomasz Grzegorczyk.

Sąd Najwyższy w sprawie Sebastiana B. skazanego z art. 278 § 1 w zb. z art. 279 § 1 k.k. po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 15 czerwca 2011 r., zażalenia skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego w W. z dnia 5 kwietnia 2011 r., o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia kasacji postanowił uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać kwestię rozpoznania wniosku skazanego o przywrócenie mu terminu do wniesienia kasacji do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w W.

Uzasadnienie

W zaskarżonym postanowieniu Sąd Okręgowy w W. nie uwzględnił wniosku skazanego o przywrócenie mu terminu do wniesienia kasacji i wyznaczenia mu obrońcy z urzędu podając ogólnikowo, że skarżący nie wskazał niezależnych od siebie okoliczności, które uzasadniałyby przywrócenie terminu oraz nie wykazał, iż nie jest w stanie ponieść kosztów obrony z wyboru (...). W zażaleniu wniesionym na to orzeczenie skarżący podniósł, że Sąd Okręgowy niewłaściwie zinterpretował jego wniosek co do ustanowienia mu obrońcy z urzędu, gdyż występował on w tej materii jedynie o przekazywanie swemu obrońcy z wyboru wszelkiej korespondencji oraz że nie był świadomy, iż może wnieść kasację w ciągu 30 dni, bowiem nie jest prawnikiem i dopiero po przeanalizowaniu i konsultacji z obrońcą z wyboru postanowił wystąpić o przywrócenie mu tego terminu. W konsekwencji wniósł o przywrócenie mu terminu do wystąpienia z kasacją przez swego obrońcę z wyboru.

Sąd Najwyższy stwierdził, co następuje.

W sprawie tej oskarżony występował z obrońcą z wyboru, jednak apelację od wyroku Sądu Rejonowego w P. składał osobiście i tylko on uczestniczył w rozprawie apelacyjnej przed Sądem Okręgowym w W., po przeprowadzeniu której, wyrokiem z dnia 25 marca 2010 r., utrzymano wyrok Sądu Rejonowego w mocy, uznając apelację za oczywiście bezzasadną. Wówczas to po ogłoszeniu wyroku pouczono oskarżonego jedynie o tym, że uzasadnienie tego orzeczenia zostanie sporządzone wyłącznie na wniosek strony złożony w terminie 7 dni od jego ogłoszenia, a nie o wszystkich zasadach jego zaskarżania. Z wnioskiem takim wystąpił zarówno sam oskarżony, jak i jego obrońca. Z akt sprawy wynika, że jedynie przy doręczeniu odpisu orzeczenia obrońcy, otrzymał on także pouczenie o zasadach wnoszenia kasacji, co miało miejsce 25 maja 2010 r. Brak natomiast stosownej dokumentacji przy doręczeniu odpisu orzeczenia wobec samego skazanego, które miało miejsce 21 maja 2011 r. Z faktu, że pouczenie takie otrzymał obrońca z wyboru w żadnej mierze nie można wyciągać wniosku, że otrzymał je również sam oskarżony, tym bardziej, iż każdy z tych podmiotów realizujących funkcję obrony działać może samodzielnie. W sytuacji zatem, gdy istnieją wątpliwości co do zrealizowania przez Sąd obowiązku pouczenia o trybie, sposobie i terminie zaskarżenia prawomocnego orzeczenia Sądu odwoławczego, nie można rozstrzygać ich na niekorzyść strony i stosować w tym zakresie jakichkolwiek domniemań. Oskarżony nie jest prawnikiem i nie musi znać się na przepisach procesowych, a z faktu że miał on obrońcę z wyboru nie można wnioskować, iż stosowne informacje uzyskał on od tego podmiotu i zwolnić przez to Sąd od wykonania ciążących na nim obowiązków.

Wprawdzie oskarżony wniósł o przywrócenie mu terminu do wniesienia kasacji po upływie bez mała roku od wydania wyroku przez Sąd odwoławczy, a przy tym występował w tym czasie z różnymi wnioskami w ramach postępowania wykonawczego, dotyczącymi m.in. odroczenia wykonania mu kary oraz zaliczenia na jej poczet okresu tymczasowego aresztowania, co może sugerować, że pogodził się z prawomocnym wyrokiem, ale nie zmienia to faktu, iż w tym czasie nie pojawił się w aktach jakikolwiek dokument wskazujący na pouczenie go w kwestii wnoszenia kasacji. Występując z wnioskiem o przywrócenie terminu do złożenia środka zaskarżenia, skarżący nie dopełnił co prawda wymogu jednoczesnego dokonania czynności, której uchybił, czyli nie dołączył do tego wniosku kasacji, ale Sąd odwoławczy, który wniosek taki otrzymał, powinien po zbadaniu akt sprawy, co pozwoliłoby ustalić lub wyjaśnić kwestię braku pouczenia o zasadach zaskarżenia, doręczyć mu takie pouczenie albo wezwać do uzupełnienia braku w zakresie wymogów płynących z art. 126 § 1 k.p.k. Wymagają tego bowiem reguły rzetelnego procesu, w tym zasada informacji prawnej dla uczestników procesu, której, jak wynika z akt tej sprawy, Sąd Okręgowy nie sprostał. Z tych też względów uznać należy, że zażalenie skarżącego jest zasadne. Bezprzedmiotowa jest natomiast kwestia odmowy ustanowienia mu obrońcy z urzędu zawarta w zaskarżonym postanowieniu, gdyż rzeczywiście z wniosku oskarżonego nie wynikało, że żąda ustanowienia mu takiego obrońcy, a Sąd wadliwie odczytał jego wskazanie, iż prosi o wyznaczenie do reprezentowania go przez obrońcę z wyboru.

Mając to wszystko na uwadze, Sąd Najwyższy uchylił wskazane postanowienie i przekazał kwestię przywrócenia skazanemu terminu do złożenia kasacji Sądowi Okręgowemu w W. do ponownego rozpoznania, przy czym skazany powinien uzupełnić swój wniosek o sporządzoną przez obrońcę kasację, gdyż tylko wtedy będzie on mógł być formalnie raz jeszcze rozpoznany.