Uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do sądu właściwego; związanie sądu I instancji przekazaniem sprawy przez sąd odwoławczy

W wypadku uchylenia wyroku i przekazania sądowi jako pierwszej instancji sprawy do ponownego rozpoznania sąd ten jest związany tym rozstrzygnięciem również co do właściwości.

Orzeczenie sądu odwoławczego o przekazaniu sprawy określonemu sądowi pierwszej instancji ma charakter bezwzględny, gdyż jest ono niezaskarżalne. Niezaskarżalność rozstrzygnięcia sądu odwoławczego kształtuje trwałą, niepodważalną sytuację prawnoprocesową, bo nie można zmienić ani decyzji o uchyleniu wyroku, ani też decyzji o przekazaniu sprawy sądowi wojewódzkiemu jako pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Sąd, któremu sprawę przekazano do rozpoznania, nie może podejmować rozstrzygnięć co do właściwości, prawomocne bowiem rozstrzygnięcie w tej kwestii już istnieje.

Jeżeli właściwość sądu wojewódzkiego jako pierwszej instancji w stosunku do niektórych oskarżonych wynika z art. 24 § 1 k.p.k. [art. 34 § 1 k.p.k.], to w razie wystąpienia okoliczności wymienionych w § 3 art. 24 k.p.k. [§ 3 art. 34 k.p.k. ] sąd wojewódzki pierwszej instancji nawet po przekazaniu mu sprawy przez Sąd Najwyższy do ponownego rozpoznania może sprawę takich oskarżonych wyłączyć, a w konsekwencji - zgodnie z treścią powołanego art. 24 § 3 zdanie ostatnie [art. 34 § 3 k.p.k.] - sprawa taka podlegać będzie rozpoznaniu przez sąd właściwy według zasad ogólnych.

Postanowienie SN z dnia 29 kwietnia 1978 r., VII KZP 49/77

Standard: 40148 (pełna treść orzeczenia)

Wprawdzie każdy sąd ma obowiązek z urzędu badać swoją właściwość, ale nie dotyczy to sytuacji, gdy w kwestii właściwości zapadło już uprzednio wiążące orzeczenie sądu rewizyjnego, a nie zaistniały żadne nowe okoliczności faktyczne, które zmieniałyby podstawę tego orzeczenia.

Sąd, któremu sprawę przekazano do ponownego rozpoznania, jest związany "zapatrywaniami prawnymi i wskazaniami sądu odwoławczego co do dalszego postępowania", niezależnie od tego, czy jest sądem właściwym do rozpoznania tej sprawy od początku postępowania, czy też stał się właściwym dopiero w wyniku stanowiska zajętego przez tenże sąd "odwoławczy", choćby to nie był sąd instancyjnie nadrzędny nad sądem, któremu sprawę przekazano

Postanowienie SN z dnia 30 grudnia 1976 r., II KZ 232/76

Standard: 40204 (pełna treść orzeczenia)