Powaga rzeczy osądzonej rozstrzygnięcia obejmującego zarzut potrącenia
Powaga rzeczy osądzonej (art. 366 k.p.c.; art. 199 § 1 pkt 2 i art. 379 pkt 3 k.p.c.) Potrącenie w postępowaniu sądowym (art. 203[1] k.p.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Powaga rzeczy osądzonej orzeczenia wydanego w procesie, w którym podniesiono zarzut potrącenia, nie obejmuje oceny zasadności zarzutu potracenia, a więc kwestii istnienia lub nieistnienia wierzytelności objętej zarzutem (wyrok SN z dnia 6 września 1983 r., IV CR 260/83)
Wyrok SN z dnia 22 października 2015 r., IV CSK 749/14
Standard: 46608 (pełna treść orzeczenia)
W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażone zostały dwa poglądy odnośnie skutku zgłoszenia zarzutu potrącenia. W postanowieniu z 24 lipca 2013 r. (V CZ 44/13) Sąd Najwyższy przyjął, że zarzut potrącenia wywołuje identyczne skutki jak zgłoszenie roszczenia w drodze powództwa, w tym np. w zakresie zawisłości sprawy, a jego rozstrzygnięcie co do roszczenia przedstawionego do potrącenia stwarza stan powagi rzeczy osądzonej.
Przyjmując ten kierunek orzecznictwa wskazać należy, że zarzut potrącenia podniesiony ewentualnie, to jest na wypadek uznania roszczenia powodów za zasadne, zgłoszony został już po doręczeniu odpisu pozwu G. B. w sprawie o zachowek toczącej się przed Sądem Okręgowym w Warszawie pod sygnaturą I C 1249/11. Odpis pozwu w tej sprawie doręczony został najpóźniej 10 kwietnia 2012 r. (k 69 akt I C 1249/11). Z tym momentem doszło do zawisłości sporu w sprawie o zachowek z powództwa M. M. (1) przeciwko G. B.. W sprawie niniejszej natomiast zarzut potrącenia tej samej wierzytelności podniesiony został i skonkretyzowany w piśmie z dnia 4 lipca 2012 r., które w dodatku doręczone zostało pełnomocnikowi procesowemu G. B., który – z mocy art. 91 k.p.c. nie jest umocowany z samego prawa do odbierania takich oświadczeń woli (wyrok SN z 12 października 2007 r., V CSK 171/07). Wobec zatem wcześniejszej zawisłości sporu w sprawie I C 1249/11, zarzut potrącenia zgłoszony później w sprawie niniejszej nie mógł być rozpoznany.
W większości orzeczeń Sąd Najwyższy wyraził jednak pogląd, że nie powoduje skutku zawisłości sporu podniesienie w toku postępowania zarzutu potrącenia. Rozpoznanie zarzutu potrącenia nie powoduje także stanu powagi rzeczy osądzonej (tak np. w uz. uchwały (7) – zasadzie prawnej – z 15 maja 2014 r., III CZP 88/13; uchwale z 20 listopada 1987 r., III CZP 69/87 oraz wyrokach z 6 lipca 1971 r., II CR 287/71 i z 6 września 1983 r., IV CR 260/83). Nie oznacza to jednak, zdaniem Sądu Apelacyjnego, aby zarzut potrącenia zgłoszony przez pozwanego podlegał rozpoznaniu.
Wyrok SA w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2015 r., VI ACa 1816/13
Standard: 29174 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 15646
Standard: 29846