Wyłączenie sędziego w sprawie o odszkodowanie za oczywiście niesłuszne tymczasowe aresztowanie

Sędzia biorący udział w jakimkolwiek stadium postępowania karnego w podejmowaniu postanowień w kwestii tymczasowego aresztowania określonej osoby podlega wyłączeniu na podstawie art. 31 § 1 k.p.k. [art. 41 k.p.k.] od udziału w rozstrzyganiu wniosku o odszkodowanie za oczywiście niesłuszne tymczasowe aresztowanie tej osoby.

Wniosek o odszkodowanie za oczywiście niesłuszne tymczasowe aresztowanie z reguły zawiera w sobie ujemną ocenę sędziowskich decyzji zawartych w postanowieniach dotyczących zastosowania, przedłużenia, utrzymania w mocy lub uchylenia tymczasowego aresztowania. Taka ocena nie może być dla sędziego obojętna przy rozstrzyganiu wniosku o odszkodowanie za oczywiście niesłuszne tymczasowe aresztowanie, gdyż zawsze łączy się z koniecznością dokonania osądu zasadności poprzedniej decyzji, z mocą której wnioskodawca był przetrzymywany w areszcie tymczasowym, Dopuszczenie zatem możliwości rozstrzygania wniosku o odszkodowanie za oczywiście niesłuszne tymczasowe aresztowanie przez sędziego, który brał udział w podejmowaniu postanowień co do zastosowania, przedłużenia lub utrzymania w mocy tymczasowego aresztowania, stawiałoby tego sędziego w sytuacji konfliktowej i wywoływałoby wątpliwość co do jego bezstronności. Z tego też powodu uznać trzeba - podobnie jak uczynił to już Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 marca 1979 r., że pomiędzy wnioskodawcą, który złożył wniosek o odszkodowanie, a sędzią biorącym udział w podejmowaniu postanowień co do zastosowania, przedłużenia, utrzymania w mocy lub uchylenia tymczasowego aresztowania w stosunku do owego wnioskodawcy istnieje tego rodzaju stosunek osobisty, który w myśl art. 31 § 1 k.p.k. [art. 41 § 1 k.p.k.] powoduje wyłączenie sędziego od udziału w rozstrzyganiu wniosku o odszkodowanie za oczywiście niesłuszne tymczasowe aresztowanie.

Sędzia, o którym jest mowa, nie czekając na wniosek strony o wyłączenie go, sam powinien żądać takiego wyłączenia.

Uchwała SN z dnia 6 kwietnia 1989 r., WZP 1/89

Standard: 39218 (pełna treść orzeczenia)

Pomiędzy wnioskodawcą, który wystąpił o odszkodowanie, a sędzią biorącym udział w w każdym stadium postępowania karnego w podejmowaniu postanowień co do zastosowania, przedłużenia lub utrzymania w mocy tymczasowego aresztowania w stosunku do tego wnioskodawcy istnieje stosunek tego rodzaju, który w myśl art. 31 § 1 k.p.k. [art. 41 k.p.k.] powoduje wyłączenie sędziego od udziału w sprawie o odszkodowanie z tytułu oczywiście niesłusznego aresztowania. 

Postanowienie SN z dnia 10 marca 1979 r., II KZ 25/79

Standard: 40036 (pełna treść orzeczenia)