Prowadzenie spraw spółki cywilnej w zakresie licencjonowanej działalności

Przepisy ustawy o transporcie drogowym jednoznacznie wskazują, że obowiązek uzyskania licencji na wykonywanie transportu drogowego dotyczy przedsiębiorcy, który podejmuje i wykonuje działalność gospodarcza w zakresie transportu drogowego. Skoro zatem wspólnik spółki cywilnej uzyska wpis w ewidencji działalności gospodarczej lub w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym i określi jako przedmiot wykonywanej działalności gospodarczej transport drogowy, i będzie tego rodzaju działalność gospodarczą wykonywał, to ciąży na nim obowiązek uzyskania licencji. Jeżeli nie uzyska takiej licencji, to będzie prowadził działalność regulowaną bez stosownego uprawnienia, naruszając przepisy ustawy o transporcie drogowym i ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Uzyskanie licencji przez jednego ze wspólników nie zwalnia z tego obowiązku pozostałych wspólników spółki. Za zasadnością takiego stanowiska przemawia jednoznacznie treść przepisu art. 13 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym, zgodnie z którym licencji nie można odstępować osobom trzecim ani przenosić uprawnień z niej wynikających na osobę trzecią.

Jak słusznie przyjął Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z 13 kwietnia 2006 r. (VI SA/Wa 120/06), że licencja udzielona przedsiębiorcy będącemu jednocześnie wspólnikiem spółki cywilnej, spełniającemu warunki ustawowe do otrzymania licencji na wykonywanie transportu drogowego nie uprawnia wszystkich wspólników do podjęcia wspólnego przedsięwzięcia - wykonywania transportu drogowego, gdyż licencja jest uprawnieniem osobistym, które nie może być przedmiotem obrotu prawnego, czy też użyczania między adresatem decyzji a osobą trzecią. Wspólnik spółki cywilnej, będący przedsiębiorcą w rozumienia przepisów ustaw: o swobodzie działalności gospodarczej i o transporcie drogowym, nie posiadający licencji nie może wykonywać transportu drogowego, korzystając z licencji drugiego wspólnika.

Nie do zaakceptowania jest stanowisko iż w zakresie działalności licencjonowanej usługi będzie wykonywał wyłącznie ten wspólnik spółki cywilnej, który posiada takie uprawnienie, bądź ten, który zajmuje się w spółce sprawami z zakresu transportu drogowego.

Istotą umowy spółki cywilnej jest dążenie do wspólnego celu gospodarczego, określonego przez jej wspólników. Skoro o tym, kto prowadzi działalność gospodarczą w ramach spółki cywilnej i jaki jest jej przedmiot, nie decyduje wewnętrzny podział obowiązków, ale jej cel gospodarczy ustalony w umowie to nieuprawnione jest twierdzenie, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej tylko jeden ze wspólników może wykonywać transport drogowy, bo ma licencję i czyni to na korzyść wszystkich wspólników, czy też spółki. NSA w wyroku z dnia 30 lipca 2009 r., sygn. II GSK 1107/08 wskazał, że "wkład wspólnika spółki cywilnej legitymującego się licencją transportową może polegać na świadczeniu przez niego (i tylko przez niego) usług transportowych, natomiast taka możliwość korzystania z licencji transportowej przez spółkę nie może oznaczać, ani być interpretowana, jako przejście bezpośrednio na spółkę samej licencji lub wynikających z niej uprawnień. Licencja i wynikające z niej uprawnienia są bowiem przysługującymi wyłącznie podmiotowi określonemu w decyzji administracyjnej prawami niezbywalnymi, a więc nie mogą być przedmiotem obrotu i tym samym wkładu do spółki cywilnej".

Ponadto zgodnie z uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 października 2008 r. (II GPS 5/08) "nie można skutecznie wywodzić, że świadczenie przez jednego ze wspólników spółki cywilnej, zgodnie z udzieloną mu licencją, usług transportowych na rzecz spółki prowadzonej wspólne przedsięwzięcie gospodarcze z tego samego zakresu stwarza po stronie pozostałych wspólników uprawnienie do wykonywania transportu drogowego samodzielnie lub wspólnie z licencjobiorcą. Uzyskane w sferze stosunków publicznoprawnych uprawnienie do wykonywania transportu drogowego nie ma charakteru majątkowego i nie może być przedmiotem wkładu".

Wyrok WSA w Warszawie z dnia 22 października 2013 r., VI SA/Wa 890/13

Standard: 38492 (pełna treść orzeczenia)