Wyrok z dnia 2006-04-13 sygn. VI SA/Wa 120/06

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Izabela Głowacka – Klimas (spr.) Sędziowie Sędzia WSA Magdalena Bosakirska Sędzia WSA Ewa Frąckiewicz Protokolant Anna Błaszczyk po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 marca 2006r. sprawy ze skargi S. S. i M. S. na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia [...] października 2005 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia kary pieniężnej za wykonywanie transportu drogowego bez wymaganej licencji oddala skargę

Uzasadnienie

Dnia [...] sierpnia 2005 r. Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego decyzją nr [...] nałożył na przedsiębiorców Panią S. S. oraz Pana M. S. karę pieniężną w wysokości 8.600 (ośmiu tysięcy sześciuset) złotych.

Podstawę faktyczną niniejszego rozstrzygnięcia stanowił m.in. brak

u prowadzącego pojazd marki [...] o nr rej. [...] wraz z naczepą marki [...] o nr rej. [...] dnia [...] czerwca 2005 r. licencji na wykonywanie transportu drogowego rzeczy.

W odwołaniu od niniejszej decyzji skarżący nie kwestionują zasadności nałożenia kary pieniężnej za naruszenie przepisów rozporządzenia Rady (EWG)

nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym oraz przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury

z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia.

Skarżący podnoszą natomiast, iż nie zostały naruszone przepisy ustawy

o transporcie drogowym, ponieważ działalność polegająca na przewozie rzeczy wykonywana jest przez M. S., który w prowadzonej z S. S. spółce cywilnej odpowiedzialny jest właśnie za wykonywanie transportu drogowego i posiada stosowną licencję. Świadczenie S. S. polega zaś na wykonywaniu czynności technicznych, związanych z obsługą wykonywanych przewozów, prowadzenia biura i księgowości.

Ponadto skarżący podnoszą, iż w ocenie Urzędu Miasta, jako organu wydającego licencje na wykonywanie transportu drogowego, licencja udzielona jednemu ze wspólników jest wystarczająca dla wykonywania działalności transportowej przez spółkę cywilną.

Strony odwołały się od decyzji tylko w zakresie orzeczenia kary pieniężnej

w wysokości 8.000 złotych.

Decyzją z dnia [...] października 2005 r. Główny Inspektor Transportu Drogowego uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej nałożenia na Pana M. S. kary pieniężnej w wysokości 8.000 zł za wykonywanie transportu drogowego bez wymaganej licencji i w tym zakresie postępowanie umorzył oraz utrzymał w mocy decyzję nakładającą na Panią S. S. prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą F. karę pieniężną w wysokości 8.000 zł za wykonywanie transportu drogowego bez wymaganej licencji.

W uzasadnieniu podał między innymi, że:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym podjęcie i wykonywanie transportu drogowego wymaga uzyskania odpowiedniej licencji na wykonywanie transportu drogowego.

Zgodnie z art. 92 ust. 1 w/w ustawy o transporcie drogowym, kto wykonuje transport drogowy (...) naruszając obowiązki lub warunki wynikające z przepisów ustawy podlega karze pieniężnej.

Konsekwencją tego rozwiązania jest treść lp. 1.1.1. załącznika do w/w ustawy (opublikowanego w załączniku do ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o zmianie ustawy

o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw – Dz. U. nr 149 poz. 1452) zgodnie z którą karze w wysokości 8.000 złotych podlega wykonywanie transportu drogowego bez wymaganej licencji.

W dniu [...] czerwca 2005 r. na drodze krajowej nr [...] zatrzymany został do kontroli pojazd marki [...] o nr rej. [...] wraz z naczepą marki [...] o nr rej. [...] prowadzony przez Pana S. A. Dopuszczalna masa całkowita naczepy wynosiła ponad 34 tony. W toku kontroli ustalono, iż Pani S. S. pojazdem tym wykonywała transport drogowy rzeczy. W toku kontroli drogowej , a także w toku dalszego postępowania wyjaśniającego, ustalono, iż Pani S. S. w chwili kontroli nie posiadała licencji na wykonywanie transportu drogowego rzeczy. Z uwagi na powyższe nałożona została w tym zakresie kara pieniężna w wysokości 8.000 złotych.

Zaskarżoną decyzją organ I instancji nałożył karę pieniężną w wysokości 8.600 (ośmiu tysięcy sześciuset) złotych na przedsiębiorców: M. S., S. S. prowadzących działalność gospodarczą, w formie spółki cywilnej, pn. F. Karę pieniężną w wysokości 8.000 złotych organ nałożył na w/w przedsiębiorców za wykonywanie transportu drogowego bez wymaganej licencji. Z akt sprawy wynika jednak, iż stosownej licencji nie posiadała tylko Pani S. S. Z uwagi na powyższe organ odwoławczy uchyla zaskarżoną decyzję w części dotyczącej nałożenia na Pana M. S. kary pieniężnej w wysokości 8.000 złotych za wykonywanie transportu drogowego bez wymaganej licencji i w tym zakresie postępowanie w sprawie umarza.

Skarżący podnoszą, iż nie zostały naruszone przepisy ustawy o transporcie drogowym, ponieważ działalność polegająca na przewozie rzeczy wykonywana jest przez M. S., który w prowadzonej z S. S. Spółce cywilnej odpowiedzialny jest właśnie za wykonywanie transportu drogowego i posiada stosowną licencję. Świadczenie S. S. polega zaś na wykonywaniu czynności technicznych, związanych z obsługą wykonywanych przewozów, prowadzenia biura i księgowości.

Zarzut powyższy jest chybiony. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa spółka cywilna nie posiada statusu przedsiębiorcy. Spółka cywilna nie posiada zdolności prawnej, co oznacza, iż sama nie może być podmiotem praw

i obowiązków. Za przedsiębiorców uznaje się natomiast wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Powyższe wynika expressis verbis z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. W niniejszej sprawie podmiotem kontrolowanym nie jest zatem F. s.c., lecz przedsiębiorcy: M. S. oraz S. S. Z treści zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej nr [...] z dnia [...] wynika natomiast, iż przedsiębiorca Pani S. S. prowadzenie działalności gospodarczej m.in. w zakresie towarowego transportu drogowego pojazdami uniwersalnymi rozpoczęła w dniu [...].08.1989 r. Potwierdzeniem tego, iż Pani S. S. faktycznie wykonywała usługi transportowe jako przedsiębiorca jest treść załączonej do akt sprawy Faktury VAT

nr [...], z której wynika, iż Pani S. S. świadczyła usługi transportowe dla firmy R. sp. z o.o. Okazana w toku postępowania administracyjnego licencja wystawiona została dla przedsiębiorcy Pana M. S. Licencja powyższa nie może zatem stanowić dokumentu uprawniającego przedsiębiorcę Panią S. S. do wykonywania usług transportowych.

Wyjaśnienie skarżących, iż świadczenia S. S. polegają tylko na wykonywaniu czynności technicznych, związanych z obsługą wykonywanych przewozów, prowadzeniu biura i księgowości stanowią jedynie potwierdzenie faktu prowadzenia przez Panią S. S. działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego. Zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy o transporcie drogowym, transport drogowy to podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej

w zakresie przewozu osób lub rzeczy pojazdami samochodowymi (...). Oczywistym jest, iż w zakresie tego pojęcia mieści się również wszelka aktywność związana

z obsługą wykonywanych przewozów, prowadzeniem biura i księgowości.

Bez znaczenia dla rozstrzygnięcia jest również treść pisma z Wydziału Komunikacji Urzędu Miasta, z której wynika, iż wystarczającym jest posiadanie licencji tylko przez jednego ze wspólników spółki cywilnej. Opinia owa nie znajduje bowiem potwierdzenia w obowiązujących przepisach prawa, co wykazano powyżej.

Również stwierdzenie skarżących, iż licencja nie może być udzielona osobie będącej współwłaścicielem samochodów, na które została już udzielona licencja innemu ze współwłaścicieli, nie znajduje potwierdzenia w obowiązujących przepisach prawa. Zgodnie bowiem z treścią art. 5 ust. 3 pkt 5 ustawy o transporcie drogowym przedsiębiorcy udziela się licencji jeżeli posiada tytuł prawny do dysponowania pojazdem lub pojazdami samochodowymi spełniającymi wymagania techniczne określone przepisami prawa o ruchu drogowym, którymi transport drogowy ma być wykonywany. Ze stanu faktycznego sprawy wynika, iż Pani S. S. jest współwłaścicielem pojazdów zgłoszonych do licencji przez Pana M. S., co oznacza, iż posiada tytuł prawny do dysponowania pojazdem/pojazdami, przy pomocy którego/których faktycznie wykonuje transport drogowy. Tym samym spełniony jest warunek określony w art. 5 ust. 3 pkt 5 ustawy o transporcie drogowym, stanowiący podstawę do uzyskania stosownej licencji.

Skargę na powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

w Warszawie wniosła Pani S. S. i M. S. zwani dalej skarżący. Skarga dotyczyła pkt 2 decyzji Głównego Inspektora Transportu Drogowego.

Skarżący w zaskarżonej decyzji zarzucili naruszenie przepisu art. 5 ust. 1 oraz art. 92 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym poprzez ich błędną interpretację i niewłaściwe zastosowanie wobec S. S. oraz naruszenie art. 6, 7 i 8 ustawy z 1964 r. kodeksu postępowania administracyjnego.

W uzasadnieniu podali między innymi, że:

Stanowisko organu administracji zawarte w zaskarżonej decyzji jest wynikiem błędnej wykładni przepisów ustawy o transporcie drogowym. Konsekwencją tego było niesłuszne nałożenie kary pieniężnej na S. S. Stosownie do przepisu art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, za przedsiębiorców uznaje się wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej działalności gospodarczej. W spółce cywilnej natomiast wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów (art. 860 kodeksu cywilnego). Wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług. Wkład w postaci świadczenia usług oznacza zobowiązanie się wspólnika do wykonywania w zasadzie stałych, ale także jednorazowych lub podejmowanych okazjonalnie, stosownie do potrzeb i woli wspólników, czynności na rzecz spółki. Chodzi o wszelkie działania – odpłatne lub nieodpłatne - przysparzające korzyści spółce (tak G. Bieniek Spółka cywilna, problematyka prawna, Zielona Góra 2001 r.).

W spółce cywilnej skarżących (F. s.c.), wkładem do spółki wspólnika M. S. jest świadczenie usług przewozu. Wspólnik ten jest podmiotem uprawnionym do wykonywania przewozu i posiada odpowiednią licencję. Wkładem do spółki wspólnika S. S., jest świadczenie usług związanych z obsługą biurową wykonywanych przewozów, w tym prowadzenie biura i księgowości. Czynności dokonywane przez S. S. wspomagają więc podstawowy trzon działalności, jakim jest świadczenie usług przewozu rzeczy. Tym samym, przedsiębiorcą świadczącym usługi przewozowe – stosownie do przepisów ustawy o transporcie drogowym – jest wyłącznie M. S. Stosownie do S. S. przepisu art. 5 ust. 1 jak i w konsekwencji art. 92 ust. 1 ustawyo transporcie drogowym, nie powinno – w ocenie skarżących – mieć miejsca. Odnosząc się do faktu powoływania się przez organ administracji na fakturę VAT nr [...] i przyjęcia przez tenże organ konkluzji, iż S. S. świadczyła usługi transportowe dla firmy R. sp. z o.o. nie jest zasadne, gdyż z punktu widzenia przepisów podatkowych, podatnikiem podatku VAT jest spółka cywilna

i to właśnie spółka powinna być uwidoczniona na fakturze.

Za istotny należy uznać fakt, iż za dopuszczalnością posiadania licencji przez jednego wspólnika spółki cywilnej opowiedział się Wydział Komunikacji Urzędu Miasta, który to wydał licencję M. S. W wyniku tych ustnych zapewnień urzędu, skarżący prowadzili działalność. Ustne stanowisko Wydziału Komunikacji zostało potwierdzone dopiero w piśmie z dnia [...] września 2005 r., gdzie wskazano, że za wystarczające uznaje się posiadanie – w ramach prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej – licencji na transport drogowy przez jednego wspólnika spółki cywilnej (pismo pozostaje

w aktach sprawy). Z uwagi na fakt, że skarżący rozpoczęli działalność ze świadomością zgodności stanowiska Urzędu Miasta z przepisami powszechnie obowiązującego prawa, nie powinni wobec tego ponosić negatywnych skutków spowodowanych rozbieżnościami interpretacyjnymi organów administracji. Takie zachowanie narusza podstawową zasadę, działania na podstawie przepisów prawa organów administracji (art. 6 kpa), zasadę wyrażoną

w art. 7 kpa, iż załatwiając sprawę organ administracji ma na względzie słuszny interes obywateli. Wydane decyzje naruszają ponadto art. 8 kpa, podważa zaufanie do organów Państwa, w tym poprzez dokonywanie błędnej wykładni przepisów prawa.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym

w świetle § 2 powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Innymi słowy, wchodzi tutaj w grę kontrola aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywana pod względem ich zgodności z prawem i materialnym przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów słusznościowych w ramach stanu faktycznego istniejącego w dniu jego wydania.

Ponadto, co wymaga podkreślenia, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270).

Badając pod tym kątem zaskarżoną decyzję Sąd nie stwierdził naruszenia prawa skutkującego jej uchyleniem. Zarzut podniesiony przez skarżących, że

w wypadku spółki cywilnej do wykonywania transportu drogowego wystarczy tylko licencja jednego ze wspólników tej spółki nie zasługuje na uwzględnienie. Przez umowę spółki cywilnej zgodnie z treścią art. 860 kodeksu cywilnego wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. W wyniku powstania spółki cywilnej majątek spółki podlega tzw. współwłasności łącznej. Na podstawie całości regulacji ustawy – prawo działalności gospodarczej i ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym należy przyjąć, że każdy wspólnik spółki jest samodzielnym przedsiębiorcą gospodarczym.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa spółka cywilna nie posiada statusu przedsiębiorcy. W świetle uregulowań art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173, poz. 1807) spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą, zaś jej poszczególni wspólnicy są przedsiębiorcami. Spółka cywilna nie posiada zdolności prawnej, co oznacza, że sama nie może być podmiotem praw i obowiązków. Za przedsiębiorców uznaje się natomiast wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Ze znajdujących się w aktach administracyjnych zaświadczeń o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (k. 49, 50 akt administracyjnych) wynika, iż zarówno pan M. S. i pani S. S. prowadzili działalność gospodarczą w zakresie transportu drogowego towarów.

Uprawnienie administracyjne do wykonywania transportu drogowego jakim wylegitymowali się skarżący podczas postępowania administracyjnego związanego z wykonywaniem transportu drogowego - licencja – jednoznacznie wskazuje na podmiot, który bezpośrednio korzysta z praw i podlega obowiązkom zawartym

w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 125, poz. 1371 ze zm.) podmiotem tym jest Pan M. S.

Natomiast w świetle norm tej ustawy to Pan M. S. i S. S. wykonywali kontrolowanym pojazdem samochodowym działalność gospodarczą

w zakresie transportu drogowego. Działalności tej podjęli się w ramach posiadanego przez Pana M. S. uprawnienia administracyjnego, natomiast uprawnienia nie posiadała pani S. S.

Zauważyć należy, że działalność gospodarcza polegająca na świadczeniu usług transportowych podlega ustawowej limitacji i poddana jest surowym rygorom. Wyrazem tego jest art. 5 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym, stanowiący, iż podjęcie i wykonywanie transportu drogowego wymaga uzyskania odpowiedniej licencji na wykonywanie transportu drogowego i to przy spełnieniu określonych

w ust. 3 wymogów.

Wymogi jakie winien spełniać ubiegający się o licencję w dacie wydania licencji Panu M. S. były następujące:

1) członkowie organu zarządzającego osoby prawnej, osoby zarządzające spółką jawną lub komandytową, a w przypadku innego przedsiębiorcy – osoby prowadzące działalność gospodarczą, spełniają wymogi dobrej reputacji; wymóg dobrej reputacji nie jest spełniony lub przestał być spełniany przez te osoby, jeżeli:

a) zostały skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa umyślne: karne skarbowe, przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, mieniu, obrotowi gospodarczemu, wiarygodności dokumentów, ochronie środowiska lub warunkom pracy i płacy albo innym przepisom dotyczącym wykonywania zawodu,

b) wydano w stosunku do tych osób prawomocne orzeczenie zakazujące wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego,

2) przynajmniej jedna z osób zarządzających przedsiębiorstwem lub osoba zarządzająca w przedsiębiorstwie transportem drogowym legitymuje się certyfikatem kompetencji zawodowych,

3) posiada sytuację finansową zapewniającą podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego potwierdzoną dostępnymi środkami finansowymi, majątkiem lub ostatnim bilansem rocznym przedsiębiorstwa w wysokości:

a) 9.000 euro - na pierwszy pojazd samochodowy przeznaczony do transportu drogowego

b) 5.000 euro – na każdy następny pojazd samochodowy,

4) przedsiębiorca osobiście wykonujący przewozy i zatrudnieni przez przedsiębiorcę kierowcy, a także inne osoby niezatrudnione przez przedsiębiorcę, lecz wykonujące osobiście przewozy na jego rzecz, spełniają wymagania określone w przepisach ustawy, przepisach ustawy z dnia

20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym oraz w innych przepisach określających wymagania w stosunku do kierowców, a także nie byli skazani prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa umyślne przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, mieniu, wiarygodności dokumentów lub środowisku,

5) posiada tytuł prawny do dysponowania pojazdem lub pojazdami samochodowymi spełniającymi wymagania techniczne określone przepisami prawa o ruchu drogowym, którymi transport drogowy ma być wykonywany.

Wymogi jakie winien spełniać ubiegający się o licencję w dacie wydania zaskarżonej decyzji były następujące:

1) członkowie organu zarządzającego osoby prawnej, osoby zarządzające spółką jawną lub komandytową, a w przypadku innego przedsiębiorcy – osoby prowadzące działalność gospodarczą, spełniają wymogi dobrej reputacji; wymóg dobrej reputacji nie jest spełniony lub przestał być spełniany przez te osoby, jeżeli:

a) zostały skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa umyślne: karne skarbowe, przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, mieniu, obrotowi gospodarczemu, wiarygodności dokumentów, ochronie środowiska lub warunkom pracy i płacy albo innym przepisom dotyczącym wykonywania zawodu,

b) wydano w stosunku do tych osób prawomocne orzeczenie zakazujące wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego;

2) przynajmniej jedna z osób zarządzających przedsiębiorstwem lub osoba zarządzająca w przedsiębiorstwie transportem drogowym legitymuje się certyfikatem kompetencji zawodowych;

3) posiada sytuację finansową zapewniającą podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego określony dostępnymi środkami finansowymi lub majątkiem w wysokości:

a) 9.000 euro – na pierwszy pojazd samochodowy przeznaczony do transportu drogowego

b) 5.000 euro – na każdy następny pojazd samochodowy

c) 50.000 euro – przy wykonywaniu transportu drogowego w zakresie, o którym mowa w art. 4 pkt 3 lit. b;

4) przedsiębiorca osobiście wykonujący przewozy i zatrudnieni przez przedsiębiorcę kierowcy, a także inne osoby niezatrudnione przez przedsiębiorcę, lecz wykonujące osobiście przewozy na jego rzecz, spełniają wymagania określone w przepisach ustawy, przepisach ustawy z dnia

20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym oraz w innych przepisach określających wymagania w stosunku do kierowców, a także nie byli skazani prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa umyślne przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, mieniu, wiarygodności dokumentów lub środowisku;

5) posiada tytuł prawny do dysponowania pojazdem lub pojazdami samochodowymi spełniającymi wymagania techniczne określone przepisami prawa o ruchu drogowym, którymi transport drogowy ma być wykonywany.

Z powyższego wynika w sposób jednoznaczny, że każdy może ubiegać się

o uzyskanie licencji na wykonywanie transportu drogowego, jednak do jej uzyskania trzeba spełnić określone wymogi, o których mowa w ust. 3.

W tym miejscu w ocenie Sądu należy podkreślić fakt, że licencji udziela się przedsiębiorcy – a więc również osobie fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą (żaden przepis ustawy nie wskazuje na możliwość udzielenia licencji spółce cywilnej, chociaż istnieje zgodnie z art. 5 ustawy o transporcie drogowym możliwość uzyskania licencji przez spółkę jawną czy komandytową).

W niniejszej sprawie należy odpowiedzieć sobie na pytanie czy udzielenie licencji wspólnikowi spółki cywilnej uprawnia go do działania wraz z innymi wspólnikami w zakresie wykonywania transportu drogowego w formie spółki cywilnej, czy też w wypadku spółki cywilnej winno być tyle licencji na wykonywanie transportu drogowego ilu jest wspólników.

Jak wykazano powyżej w celu uzyskania licencji na wykonywanie transportu drogowego należy spełnić szereg warunków, w niniejszej sprawie warunki te spełnił tylko Pan M. S. i to on uzyskał licencję.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o transporcie udzielenie, zmiana lub cofnięcie licencji następuje w drodze decyzji administracyjnej wydanej w trybie art. 104 kpa. W związku z tym, w ocenie składu orzekającego, posiada ona przymiot "osobisty", należą do sfery prawa administracyjnego. Skoro więc licencja jest uprawnieniem osobistym ze sfery prawa publicznego administracyjnego (nie zaś prawa prywatnego cywilnego) przyznanym decyzją administracyjną konkretnemu imiennie oznaczonemu podmiotowi prawa publicznego, nie może być ona przedmiotem obrotu prawnego między adresatem decyzji a osobą trzecią. Uprawniony jest również pogląd, że osoba posiadająca licencję na wykonywanie transportu drogowego nie może jej wnieść do spółki cywilnej (w której majątek objęty jest współwłasnością łączną), a także udostępniać jej innym wspólnikom spółki cywilnej w celu wykonywania pod szyldem jednej licencji (uprawnienia osobistego konkretnego podmiotu) działalności gospodarczej – transportu drogowego

i czerpania przez wspólników nie posiadających licencji korzyści majątkowych z nie swojego uprawnienia. Ponadto zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym licencji nie można odstępować osobom trzecim ani przenosić uprawnień z niej wynikających. Taką możliwość ma zgodnie z ust. 2 powyższego przepisu organ, który udzielił licencji i to przy spełnieniu przez następcę warunków, o których mowa w art. 5 ust. 3.

W ocenie Sądu licencja udzielona przedsiębiorcy będącemu jednocześnie wspólnikiem spółki cywilnej, spełniającemu warunki ustawowe do otrzymania licencji na wykonywanie transportu drogowego nie uprawnia wszystkich wspólników do podjęcia wspólnego przedsięwzięcia – wykonywania transportu drogowego, gdyż licencja jest uprawnieniem osobistym, które nie może być przedmiotem obrotu prawnego, czy też użyczenia między adresatem decyzji a osobą trzecią.

Przyjmując za uprawniony pogląd, że w spółce cywilnej tylko jeden wspólnik musi mieć licencję można wyobrazić sobie hipotetyczną sytuację, że przez wszystkie osoby wykonujące transport drogowy w Polsce zostanie zawiązana spółka cywilna a tylko jeden wspólnik miałby licencję. Takie rozwiązanie jest w ocenie Sądu nie do zaakceptowania, gdyż osoby nieuprawnione, jak zostało wykazane powyżej, będą czerpać korzyści z nie swoich uprawnień co jest sprzeczne chociażby z zasadą praworządności określoną w art. 2 Konstytucji RP.

Ponadto co wymaga podkreślenia przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wyraźnie i jednoznacznie w art. 4 wskazują, że spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą, zaś jej poszczególni wspólnicy są przedsiębiorcami.

NSA w licznych orzeczeniach stawia tezę o pierwszeństwie, priorytetowym charakterze wykładni językowej i subsydiarności wobec niej pozostałych wykładni. W wyroku z dnia 18 grudnia 2000 r. sygn. akt III SA 3055/99 NSA stwierdził, że: "zasadnicze znaczenie będzie miała wykładnia językowa (gramatyczna). Formuła słowna jest bowiem granicą wszelkiego dopuszczalnego sensu, jakiego można poszukiwać w tekście normy prawnej". Natomiast w uchwale 7 sędziów NSA

z 20 marca 2000 r. sygn. FPS 14/99 wyraził pogląd, że "wykładnia językowa jest nie tylko punktem wyjścia dla wszelkiej wykładni, lecz także zakreśla jej granice

w ramach możliwego sensu słów zawartych w tekście prawnym.

Tak więc w ocenie Sądu inna interpretacja powyższego przepisu jest nieuprawniona, gdyż brzmienie jego jest jednoznaczne, a więc trzeba stosować wykładnię językową do jego interpretacji, z której wynika, że to wspólnik spółki cywilnej jest przedsiębiorcą.

To samo odnosi się do interpretacji art. 5 ustawy o transporcie drogowym,

z którego wynika, że to przedsiębiorcy, a więc w wypadku wspólniku spółki cywilnej, wspólnikowi a nie spółce, udziela się licencji na prowadzenie działalności polegającej na wykonywanie transportu drogowego.

Przechodząc do omówienia zarzutów skargi należy stwierdzić, że nie zasługują one na uwzględnienie, gdyż jak wyżej wykazano wspólnik spółki cywilnej, będący przedsiębiorcą w rozumienia przepisów ustaw o swobodzie działalności gospodarczej i o transporcie drogowym, nie posiadający licencji nie może wykonywać transportu drogowego korzystając z licencji drugiego wspólnika.

Ponadto co wymaga podkreślenia pani S. S. sama w piśmie z dnia [...] lipca 2005 r. podkreśla "że prowadzi z mężem firmę transportową (k. 60 akt adm.). Również z zaświadczenia o dokonaniu zmiany wpisu do ewidencji działalności gospodarczej wynika, że Pani S. S. prowadzi działalności gospodarczą polegającą na wykonywaniu transportu drogowego (k. 50 akt adm.). Na fakt wykonywania przez Panią S. S. transportu drogowego rzeczy wskazuje również faktura VAT nr [...] (k. 58 akt adm.)

Odnosząc się do pisma z [...] września 2005 r. (k. 16 akt adm.) Urzędu Miasta Wydziału Komunikacji to należy uznać, że stanowisko w nim zawarte jest błędne, gdyż jak wyżej wykazano między wspólnikami spółki cywilnej istnieje współwłasność łączna, a licencja jako uprawnienie osobiste nie może być wniesiona jako wkład do spółki na co powołuje się autor pisma Z-ca Dyrektora Wydziału Komunikacji A. P.

Biorąc powyższe pod rozwagę należy uznać, że organ prawidłowo zastosował przepisy prawne powołane w zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym podjęcie i wykonywanie transportu drogowego wymaga uzyskania odpowiedniej licencji na wykonywanie transportu drogowego.

Zgodnie z art. 92 ust. 1 w/w ustawy o transporcie drogowym, kto wykonuje transport drogowy (...) naruszając obowiązki lub warunki wynikające z przepisów ustawy podlega karze pieniężnej.

Konsekwencją tego rozwiązania jest treść lp. 1.1.1 załącznika do w/w ustawy (opublikowanego w załączniku do ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o zmianie ustawy

o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw – Dz. U. nr 149 poz. 1452) zgodnie z którą karze w wysokości 8.000 złotych podlega wykonywanie transportu drogowego bez wymaganej licencji.

Ponieważ Pani S. S. nie legitymowała się licencją a mimo to wykonywała transport drogowy należy uznać, że nałożona na nią kara jest prawidłowa i dlatego też na zasadzie art. 151 p.p.s.a. orzeczono jak w sentencji.

Zdanie odrębne

V O T U M S E P A R A T U M

Zdaniem moim nieuprawniony jest pogląd, że w świetle obowiązującego prawa każdy wspólnik spółki cywilnej świadczącej transport drogowy powinien mieć własną licencję na prowadzenie tej działalności.

Prawdą jest, że w świetle uregulowań art.4 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. O swobodzie działalności gospodarczej /Dz. U. nr 173 z 2004r. poz. 1807/ spółka cywilna nie jest przedsiębiorcą, zaś jej poszczególni wspólnicy są przedsiębiorcami.

Jednak spółka cywilna stanowi coś więcej niż tylko zgrupowanie wspólników i coś więcej niż tylko umowę zobowiązaniową /por. J. Lic “Skutki braku podmiotowości spółki cywilnej prowadzącej działalność gospodarczą" PPH styczeń 2006 s/. Jak trafnie to ujął Andrzej W. Wiśniewski "Prawo o spółkach" Warszawa 1990, t. I s.43 i 47/ spółka cywilna jest organizacją wspólników zmierzającą do wspólnego celu gospodarczego, opartą na zasadach współdziałania i posiadającą wyodrębniony majątek. Fakt, że będący odrębnymi przedsiębiorcami, wspólnicy spółki cywilnej utworzyli tą organizację o wspólnym celu gospodarczym nie pozostaje bez wpływu na ich status.

1/ Z momentem zawiązania spółki wspólnicy nie są już tylko odrębnymi przedsiębiorcami. Są przedsiębiorcami - wspólnikami spółki cywilnej. Posiadają co prawda oddzielne wpisy do ewidencji działalności gospodarczej, ale są to wpisy o określonej treści, zawierającej informację o istnieniu spółki. Tą informację stanowi wpisany do rejestru działalności gospodarczej nr statystyczny REGON właściwy dla spółki cywilnej.

2/ Spółka cywilna otrzymuje wpis do urzędowego rejestru podmiotów gospodarki narodowej REGON i związany z nim numer statystyczny, który zawiera informację o wszystkich wspólnikach spółki cywilnej oraz informację, że działają oni w formie spółki cywilnej /por. art. 30 ustawy z dnia 29 czerwca 1995r. o statystyce publicznej Dz. U. nr88 z 1995r. Poz.439 z późn. zmianami/.

3/ Spółka cywilna jest podmiotem prawa podatkowego i podatnikiem podatku VAT. W związku z tym spółka posiada własny nr identyfikacji podatkowej NIP, niezależny od numerów NIP jakie posiadają jej wspólnicy /por. art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników Dz. U. nr 142 z 1995r. poz. 702 z późn. zmianami/. Należy też podnieść, że spółka cywilna choć nie jest podmiotem podatku dochodowego, jest podmiotem uzyskiwania przychodu i ponoszenia kosztów oraz jest zobowiązana prowadzić księgę przychodów i rozchodów /albo księgę rachunkową/, a dopiero tak obliczony dochód zostaje rozdzielony na poszczególnych wspólników, którzy są podatnikami podatku dochodowego.

4/ Spółka jako całość realizuje wspólny dla wspólników cel gospodarczy, przedsiębierze i prowadzi działalność gospodarczą. Działalność ta bardzo często jest identyfikowana w obrocie /jak w sprawie niniejszej/ przez własną firmę określającą spółkę i prowadzona jest pod własnym adresem będącym adresem prowadzonego przez wspólników przedsiębiorstwa, całkowicie odrębnym od adresów wspólników.

5/ Spółka cywilna posiada też majątek stanowiący współwłasność łączną wspólników i może zaciągać zobowiązania, za które wspólnicy odpowiadają solidarnie /każdy za całość całym swoim majątkiem/.

Zważywszy powyższe argumenty nie sposób nie dostrzec, że spółka cywilna funkcjonuje w obrocie gospodarczym jako dostrzegany przez różne uregulowania prawne odrębny podmiot - organizacja wspólników prowadzących wspólne przedsięwzięcie gospodarcze np. przedsiębiorstwo i jest to podmiot inny, niż poszczególni wspólnicy spółki. Dostrzegały to w dotychczasowym orzecznictwie organy administracji i sądy administracyjne wymagając np. aby wszyscy wspólnicy uczestniczyli w postępowaniu administracyjnym dotyczącym działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę oraz, aby adresatami decyzji byli wszyscy wspólnicy, gdyż to przecież wspólnicy całym majątkiem i solidarnie odpowiadają za zobowiązania spółki. Gdyby uznać, że każdy wspólnik jest tylko i wyłącznie odrębnym przedsiębiorcą, należałoby rozważać każdorazowo, czy to jego działania dotyczy konkretna sprawa związana z funkcjonowaniem spółki i prowadzić postępowanie tylko z jego udziałem. Tak oczywiście nie jest, a każda sprawa związana z działalnością gospodarczą spółki cywilnej dotyczy wszystkich jej wspólników i toczy się z ich udziałem, a wszyscy wspólnicy odpowiadają solidarnie za zobowiązania spółki. Także za zobowiązania dotyczące kar administracyjnych nakładanych na wspólników za wadliwe działania spółki.

Ustawa z dnia 6 września 2001r. o transporcie drogowym /Dz. U. nr 204 z 2004r. poz. 2088/ określa zasady podejmowania i wykonywania transportu drogowego, przy czym jako transport drogowy określa podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób lub rzeczy pojazdami samochodowymi /por. art. 4 p. 1 i 2 ustawy/.

Art. 5 ust. 1 ustawy stanowi, że podjęcie i wykonywanie transportu drogowego wymaga odpowiedniej licencji. Licencji udziela się przedsiębiorcy, a więc m.in. osobie fizycznej - prowadzącej przedsiębiorstwo także w formie spółki cywilnej. Problemem w sprawie niniejszej jest odpowiedź na pytanie czy prowadzenie jednego przedsiębiorstwa przez kilku wspólników spółki cywilnej wymaga posiadania tylu licencji, ilu jest wspólników, czy też udzielenie licencji wspólnikowi spółki cywilnej uprawnia go do działania wraz z innymi wspólnikami i do prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki.

Zdaniem moim licencja udzielona przedsiębiorcy - wspólnikowi spółki cywilnej, spełniającemu warunki ustawowe do otrzymania licencji na wykonywanie transportu drogowego uprawnia wszystkich wspólników do podjęcia wspólnego przedsięwzięcia gospodarczego - prowadzenia przedsiębiorstwa transportowego. Uważam, że posiadanie licencji przez jednego ze wspólników spółki cywilnej uprawnia go do podjęcia, w formie spółki, wspólnej działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób i rzeczy. Żaden przepis ustawy nie mówi o mnogości licencji koniecznych do prowadzenia jednego wspólnego przedsięwzięcia ani też żaden przepis nie mówi, że działalności tej nie można podejmować w ramach spółki cywilnej. To, że podjęcie transportu wymaga licencji oraz fakt, że licencji udziela się przedsiębiorcy, nie oznacza wcale, że mający licencję przedsiębiorca musi swoją działalność podejmować w pojedynkę albo wespół z innym przedsiębiorcą posiadającym odrębną licencję. Takie rozwiązanie nie ma żadnego racjonalnego uzasadnienia, a przyjęcie go stawiałoby wspólników spółek cywilnych w znacznie gorszej sytuacji, niż wspólników innych spółek, co do spełnienia wymogów koniecznych do uzyskania licencji. Prowadzi to do niemożliwych do przyjęcia rozwiązań, które zilustrują poniższe przykłady.

Przedsiębiorca powinien wykazać się posiadaniem kwot określonych w art. 5 ust. 3 p. 3, /9000 euro na pierwszy samochód/. W spółce jawnej na kwotę tą złożyć się mogą wszyscy wspólnicy. W spółce cywilnej każdy wspólnik, jako odrębny przedsiębiorca, powinien udokumentować całą kwotę, nawet jeśli jest tylko współwłaścicielem pierwszego i jedynego samochodu spółki. Im biedniejsza i liczebniejsza spółka, tym wyższe stałyby przed nią wymagania finansowe /przy trzech wspólnikach i jednym wspólnym samochodzie, każdy ze wspólników oddzielnie musiałby udokumentować posiadanie 9000 euro, zaś będąca przedsiębiorcą spółka jawna mająca jeden samochód, niezależnie od liczby wspólników musiałaby wykazać 9000 euro/. Takie rozwiązanie wypacza sens ustawy i nie znajduje w niej uzasadnienia.

Uznanie, że każdy ze wspólników spółki cywilnej musi posiadać własną licencję, a jej brak u każdego z nich stanowi oddzielne naruszenie ustawy o transporcie drogowym, prowadzi do rezultatów niemożliwych do zaakceptowania z punktu widzenia zasady praworządności wynikającej z art. 2 Konstytucji RP. Oto za jednorazowy, konkretny przewóz wykonywany bez licencji samochodem należącym do spółki z o.o. spółka ta zapłaci 8000zł kary, zaś za taki sam przewóz samochodem stanowiącym majątek 5 osobowej spółki cywilnej i będącym współwłasnością wspólników zostanie wymierzonych 5 kar po 8000zł tj. razem 40.000zł, gdyż każdy ze wspólników wykonywał transporty drogowy bez licencji.

Moim zdaniem z punktu widzenia realizowania celów ustawy, a także w związku z jej literalnym brzmieniem, licencja obejmuje podjęcie i wykonywanie przez przedsiębiorcę transportu drogowego, we wskazanej przez niego formie prawnej. Także w formie spółki cywilnej. Ta forma w jakiej działalność ma być prowadzona znana jest organowi licencyjnemu w momencie udzielania licencji, bowiem znając REGON i NIP wnioskodawcy, organ wie, że udziela licencji wspólnikowi spółki cywilnej, który nie będzie działać samodzielnie, tylko w spółce, a zatem przedsięwzięcie gospodarcze w istocie podejmować i prowadzić będzie spółka tj. wszyscy wspólnicy.

W sprawie niniejszej organ licencyjny miał tą świadomość i stał na stanowisku, że licencja uprawnia do działania wszystkich wspólników spółki. O fakcie tym poinformował wspólników. Jak wynika z materiału dowodowego spółka "T." działała jako spółka transportowa od 1991r. i od początku funkcjonowania ustawy o transporcie drogowym, aż do daty kontroli /w dniu 17 czerwca 2005r./ organy uważały jej działanie za prawidłowe, a nawet upewniały wspólników, że nie mogą mieć więcej niż jedną licencję. W niezmienionym w tej kwestii stanie prawnym organy inspekcji drogowej prezentują obecnie zupełnie odmienną interpretację przepisów. W mojej ocenie taka, nie znajdująca uzasadnienia w ustawie, zmiana interpretacji obowiązującego prawa jest wadliwa, a postępowanie organu narusza podstawowe zasady KPA tj. zawartą w art. 6 KPA zasadę praworządności, zawartą w art. 8 KPA zasadę pogłębiania zaufania obywateli do organów Państwa i zawartą w art. 9 KPA zasadę czuwania nad tym, aby strona nie poniosła szkody z powodu nieznajomości prawa.

Należy też mieć na względzie, że nałożona wysoka kara pieniężna dotyka w istocie majątek spółki tj. majątek wspólników stanowiący współwłasność łączną. To spowoduje, że kara dotknie również tego wspólnika, który ma licencję i któremu organ niczego nie zarzuca.

W mojej ocenie, gdy z przepisów ustawy wynika, że podjęcie działalności transportowej wymaga licencji, a licencji udziela się przedsiębiorcy, to jeśli przedsiębiorca działa w formie spółki, udzielona mu licencja uprawnia do prowadzenia działalności wszystkich wspólników w formie zawiązanej przez nich spółki.

Stanowisko takie wiąże się ściśle z zaprezentowanym na wstępie poglądem, że spółka cywilna stanowi organizację wspólników zawiązaną dla realizacji wspólnego celu gospodarczego. Nabycie uprawnienia do realizacji tego celu przez jednego ze wspólników uprawnia do wspólnego działania wszystkich.

Przepisy o konieczności posiadania licencji ograniczają swobodę podejmowania działalności gospodarczej, zatem nie mogą być interpretowane rozszerzająco, a żaden przepis ustawy nie nakłada obowiązku posiadania licencji na każdego ze wspólników. Zważywszy powyższe uważam, że organ bezzasadnie stoi na stanowisku, że skarżąca S. S. powinna mieć licencję na wykonywanie transportu drogowego w sytuacji, gdy jest wspólniczką spółki cywilnej transportowej i zajmuje się w niej księgowością. W mojej ocenie decyzja nakładająca karę na S. S. za prowadzenie transportu drogowego bez licencji narusza prawo materialne tj. art. 5 ustawy w związku z art. 92 ust. 1 ustawy i powinna zostać uchylona.