Właściwość w sprawach zwrotu mienia lub jego równowartości na podstawie w art. 10 ustawy lutowej

Do rozpoznania sprawy o zwrot mienia lub przedmiotów lub o zasądzenie ich równowartości na podstawie art. 10 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 34, poz. 149) powołany jest sąd, którego właściwość miejscową określają przepisy kodeksu postępowania cywilnego.

Dla dochodzenia zwrotu mienia i przedmiotów lub ich równowartości przewidzianego w art. 10 wymienionej wyżej ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. właściwa jest droga procesu cywilnego (por. uchwałę (7) SN z dnia 2 lipca 1992 r. I KZP 15/92).

Uznanie za nieważne orzeczeń karnych, na podstawie których nastąpiła konfiskata lub przepadek mienia, dając pełną podstawę do dochodzenia zwrotu lub równowartości tego mienia, powoduje, że prowadzenie procesu cywilnego nie musi być związane z okręgiem sądowym, w którym przeprowadzone zostało postępowanie o unieważnienie. Natomiast celowe jest odniesienie się do przepisów kodeksu postępowania cywilnego o właściwości, gdyż przepisy te normują właściwość sądu w sposób uwzględniający potrzebę miejscowego związania sądu z tymi czynnikami podmiotowymi i przedmiotowymi, które odnoszą się do wytoczonego powództwa.

Stanowisko, że w sprawie o zwrot lub równowartość mienia powinien orzekać sąd z okręgu sądu wojewódzkiego, który unieważnił orzeczenie skazujące i zasądził odszkodowanie, z praktycznego punktu widzenia nie jest zatem do przyjęcia, gdyż może doprowadzić do sytuacji, że proces cywilny toczyłby się w miejscowości odległej od miejsca zamieszkania poszkodowanego, siedziby podmiotu pozwanego lub położenia mienia, co utrudniałoby rozpoznanie sprawy.

Uchwała SN z dnia 1 września 1993 r., III CZP 113/93

Standard: 34817 (pełna treść orzeczenia)