Wysokość opłaty od wniosku w sprawie o zasiedzenie; wartość przedmiotu sprawy o zasiedzenie
Sprawy o stwierdzenie zasiedzenia (art. 609 k.p.c. – 610 k.p.c.)
Trybunał Konstytucyjny podziela pogląd, że wysokość opłaty powinna pozostawać w ścisłym związku z przedmiotem postępowania, a - mając na uwadze szczególny status nieruchomości w obrocie gospodarczym oraz delikatną materię "sporów gruntowych" - wskazuje, że nadmierne obniżenie opłaty od wniosku o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie pozbawiłoby opłatę pozytywnej funkcji społecznej.
Odpowiednia wysokość opłaty powstrzymuje przed rozpoczynaniem niezasadnych sporów gruntowych oraz chroni interesy właścicieli nieruchomości przed niezasadnymi postępowaniami o stwierdzenie nabycia własności, które mogłyby w sposób istotny wpływać na wartość oraz atrakcyjność rynkową nieruchomości.
Na marginesie podkreślić należy, iż z uwagi na specyfikę postępowania nieprocesowego wysokość opłaty sądowej sama w sobie nie prowadzi do negatywnych skutków społecznych w postaci zaburzenia faktycznej równości uczestników postępowania.
Odpowiednio wysoka opłata od wniosku o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości spełnia istotną dla rynku obrotu nieruchomościami funkcję stabilizującą.
Wyrok TK z dnia 21 lipca 2008 r., P 49/07
Standard: 3560 (pełna treść orzeczenia)
W sprawie o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości do wartości przedmiotu sprawy nie wlicza się nakładów poczynionych przez jej samoistnego posiadacza.
Doświadczenie uczy, że wartość części składowych nieruchomości bardzo często przewyższa, i to znacznie, wartość gruntu. Byłoby jednak niesłuszne, by wnioskodawca dochodzący stwierdzenia zasiedzenia miał być obciążony z tego powodu znacznie wyższymi opłatami sądowymi bez względu na to, czy dokonał nakładów na nieruchomość będącą przedmiotem zasiedzenia. Wychodząc z takiego założenia, nie można w jednakowy sposób traktować kwestii wysokości wpisu od wniosku o stwierdzenie zasiedzenia zarówno w wypadku, gdy posiadacz samoistny nieruchomości dokonał na nią nakładów (zwiększając jej wartość), jak i w wypadku, gdy objął w posiadanie nieruchomość z jej częściami składowymi (np. zabudowaniami) i posiadał ją w tym stanie przez okres wymagany do zasiedzenia, nie dokonując żadnych dalszych nakładów zwiększających wartość nieruchomości.
Jeżeli zatem stwierdzenie zasiedzenia dotyczyć będzie nieruchomości pozbawionej części składowych pochodzących z nakładów jej posiadacza samoistnego, wartość przedmiotu sprawy obejmować będzie zarówno wartość gruntu, jak i jego ewentualnych innych części składowych, natomiast nakłady poczynione na tę nieruchomość przez jej samoistnego posiadacza nie będą podlegały wliczeniu do wartości przedmiotu sprawy. Założenia i odrębności występujące w sprawach o stwierdzenie zasiedzenia - co zasadnie zostało podniesione w przedstawionym przez Sąd Wojewódzki pytaniu - sprawiają, że przy określaniu podstaw wartości przedmiotu sprawy o stwierdzenie zasiedzenia nie mogą być przydatne wskazania Sądu Najwyższego zawarte w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 19 lutego 1977 r. III CZP 64/76.
Uchwała SN z dnia 14 grudnia 1984 r., III CZP 79/84
Standard: 32181 (pełna treść orzeczenia)