Ustalenie macierzyństwa (art. 61[10] k.r.o.)
Pochodzenie dziecka (art. 61[7] – 86 k.r.o.)
Przepisy ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy w sposób jednoznaczny rozstrzygają kwestię pochodzenia dziecka od określonej kobiety, niezależnie od tego, czy źródłem materiału genetycznego była gameta innej kobiety, a więc niezależnie od tego, czy między kobietą i dzieckiem istnieje pokrewieństwo genetyczne.
Zdarzeniem prawnym tworzącym stosunek macierzyństwa jest urodzenie dziecka przez kobietę.
Nawet w sytuacji, gdy dziecko nie pochodzi genetycznie od matki, która je urodziła, obecna regulacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie daje możliwości dochodzenia ustalenia macierzyństwa przez kobietę będącą dawczynią materiału genetycznego (tak: A. Kawałko, H. Witczak [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz aktualizowany, red. M. Fras, M. Habdas, LEX/el. 2023, art. 619 ). W sytuacji zatem urodzenia dziecka przez matkę zastępczą, której materiał genetyczny nie był wykorzystany w procesie zapłodnienia, to ona, zgodnie z polskim prawem byłaby wpisana w akcie urodzenia jako matka dziecka.
Wyrok NSA z dnia 13 grudnia 2023 r., II OSK 641/21
Standard: 79970 (pełna treść orzeczenia)
Powództwo o ustalenie macierzyństwa - w stosunku do dziecka, które zostało zarejestrowane w urzędzie stanu cywilnego jako dziecko innej kobiety - jest dopuszczalne dopiero po uzyskaniu prawomocnego wyroku stwierdzającego, że nie jest ona matką dziecka.
Wyrok SN z dnia 9 marca 1967 r., II CR 561/66
Standard: 33770 (pełna treść orzeczenia)