Przejęcie części zakładu pracy (sklepu) a umowa o wspólnej odpowiedzialności materialnej

W razie przejęcia części zakładu pracy (sklepu) przez inny zakład pracy wraz z pracownikami, których wiązała ważna umowa o wspólnej odpowiedzialności materialnej, zakład pracy przejmujący nie ma obowiązku zawarcia z tymi pracownikami nowej umowy pisemnej o wspólnej odpowiedzialności, chyba że umowa ta została uprzednio wypowiedziana przez pracowników lub odstąpił od niej zakład pracy.

Umowa o współodpowiedzialności materialnej za mienie powierzone z obowiązkiem wyliczenia się z niego może być zawarta tylko pomiędzy podmiotami wymienionymi w art. 125 § 1 k.p., tzn. pomiędzy pracownikami a zakładem pracy, jest więc ona związana ze stosunkiem pracy jak najściślej.Jeżeli przepis kodeksu pracy, ani też przepisy wykonawcze wydane na podstawie delegacji zawartej w tym kodeksie nie regulują następstw przejęcia zakładu pracy lub jego części w odniesieniu do dalszego bytu prawnego umowy o współodpowiedzialności materialnej za powierzone pracownikom mienie, to nie ma powodów, ażeby podważać jej moc obowiązującą.

W stanie faktycznym sprawy, w związku z którą wyłoniło się zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości w konkretnej sprawie, umowa o współodpowiedzialności materialnej została zawarta pomiędzy kierowniczką sklepu i jej zastępczynią a zakładem pracy, miejsce powierzenia mienia było więc wydzielone w sposób trwały. Ten charakter zachowało ono również po przejęciu sklepu przez nowy zakład pracy; była to zmiana nie wpływająca na okoliczności istotne dla zakresu odpowiedzialności materialnej za mienie powierzone pracownikom.

Z tego też względu przejęcie sklepu nastąpiło w drodze operacji księgowej bez inwentaryzacji mienia przekazywanego, co zresztą nie było kwestionowane przez pracownice związane umową o współodpowiedzialności materialnej.PSS Zakład Handlu w Ł. zawarł w przejmowanymi pracownikami w dniu 1 kwietnia 1990 r. umowy o pracę. W świetle przepisu art. 23 § 1 k.p. nie było to potrzebne, jeżeli zakład pracy z mocy samego prawa stał się stroną stosunku pracy. Umowy te mogą być wyrazem przezorności zakładu pracy w kwestiach dowodowych, ale nie z nimi należy wiązać dalsze trwanie stosunku pracy i jego ciągłość.

Nawiązując stosunek pracy, zakład pracy przejmujący część dawnego zakładu pracy, przejął również obowiązki wynikające z umowy o współodpowiedzialności materialnej; umowa ta obowiązywała pracowników, bo ich stosunek pracy trwał nadal z mocy samego prawa, świadczyli oni pracę na tych samych stanowiskach, co wcześniej, oraz na tych samych warunkach pracy i płacy, co poprzednio.Wobec powyższego bez wypowiedzenia lub odstąpienia od umowy nie mogła ulec zmianie podstawa odpowiedzialności materialnej pracowników za mienie powierzone im z obowiązkiem wyliczenia się z niego.

Uchwała SN z dnia 15 maja 1992 r., I PZP 28/92

Standard: 33176 (pełna treść orzeczenia)