Zmiana powództwa w postępowaniu wywołanym sprzeciwem od wyroku zaocznego (art. 347 k.p.c.)

Zmiana przewidziana w art. 193 § 3 k.p.c. oznacza cofnięcie pozwu dotychczasowego i zgłoszenie nowego. Omawiany przepis nie reguluje jednak sytuacji występującej w sprawie. Postępowanie na skutek złożenia sprzeciwu od wyroku zaocznego zostało uregulowane specjalnie i art. 347 k.p.c. jednoznacznie nakazuje w wyroku wydanym po ponownym rozpoznaniu sprawy orzec także o wyroku zaocznym. Unormowanie to jest zrozumiałe w świetle innych przepisów dotyczących skutków wyroku zaocznego uwzględniającego powództwo, którym z reguły jest rygor natychmiastowej wykonalności (art. 333 § 1 pkt 3 k.p.c.).

Waga unormowania wynikającego z art. 347 k.p.c. nakazuje zaakceptować stanowisko, w myśl którego sąd w wyroku końcowym rozstrzygającym o roszczeniu zmienionym na podstawie art. 193 § 3 k.p.c. ma obowiązek orzec także (art. 347 k.p.c.) o wyroku zaocznym wydanym na skutek powództwa zgłoszonego pierwotnie.

Wyrok SN z dnia 31 marca 1998 r., II CKN 630/97

Standard: 35057 (pełna treść orzeczenia)

Rozszerzenie powództwa po wydaniu wyroku zaocznego, od którego pozwany złożył sprzeciw, nie jest wyłączone.

Zmiana powództwa dopuszczalna jest w każdym stanie sprawy w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji - także w toku ponownego rozpoznania sprawy w wyniku złożonego sprzeciwu od wyroku zaocznego. W orzecznictwie utrwalone jest stanowisko, że zmiana powództwa dopuszczalna jest także po przekazaniu sprawy sądowi pierwszej instancji przez sąd rewizyjny (por. orzeczenie SN z dnia 27 stycznia 1960 r. 3 CR 916/59).

Sprzeciw od wyroku zaocznego ze względu na jego restytutywny charakter powoduje ponowne, i to pełne rozpoznanie sprawy przez sąd pierwszej instancji (art. 347 k.p.c.) w zakresie zaskarżenia przez pozwanego. Taki charakter sprzeciwu od wyroku zaocznego nie wpływa na inną aniżeli w wypadku uchylenia i przekazania sprawy sądowi pierwszej instancji przez sąd rewizyjny ocenę kwestii dopuszczalności rozszerzenia powództwa przy ponownym rozpoznaniu sprawy. Ponowne rozpoznanie sprawy nie może jedynie naruszyć tej części wyroku zaocznego, która uprawomocniła się wskutek jej niezaskarżenia w drodze sprzeciwu. Ze względu na charakter sprzeciwu od wyroku zaocznego nie znajdują przy ponownym rozpoznaniu sprawy zastosowania - w drodze analogii - przepisy k.p.c. o środkach odwoławczych, w szczególności art. 381 § 2 i art. 382.

Uchwała SN z dnia 12 lipca 1988 r., III CZP 50/88

Standard: 32718 (pełna treść orzeczenia)