Odpowiedzialność za długi spadkowe a zasady współżycia społecznego

W przypadkach szczególnie wyjątkowych ograniczenie odpowiedzialności spadkobiercy za długi spadku może mieć miejsce, jeżeli byłoby to uzasadnione ze względu na zasady współżycia społecznego (art. 5 k.c., por. uchwałę powiększonego składu SN z dnia 22 września 1972 r., III PZP 12/72).

Wymaga to dokonania szczegółowych ustaleń dotyczących stanu rodzinnego i majątkowego spadkobierców, ich sytuacji życiowej oraz składu spadku w dacie jego otwarcia (jego aktywów i pasywów), a w związku z tym - odpowiedniego uzupełnienia materiału procesowego. Tego rodzaju ograniczeniom odpowiedzialności spadkobierców z istoty umowy poręczenia nie podlegają poręczyciele za dłużnika (nie za jego spadkobierców, gdyż nie za nich zobowiązywali się względem wierzyciela - art. 876 i nast. k.c.) i to zobowiązanie, mimo śmierci dłużnika, nie ustało. Również poręczyciel wekslowy odpowiada samodzielnie za dług wekslowy tak samo jak ten, za kogo poręczył (art. 32 prawa wekslowego).

Wyrok SN z dnia 19 października 1984 r., I CR 175/84

Standard: 32172 (pełna treść orzeczenia)

Odpowiedzialność spadkobiercy za dług spadkowy, wynikająca z prostego przyjęcia spadku, nie podlega ograniczeniu z tej tylko przyczyny, że jest to dług ze stosunku pracy lub że spadkobiercą jest pracownik. Jednakże odpowiedzialność taka w szczególnie wyjątkowych wypadkach podlega ograniczeniu lub nawet wyłączeniu, jeżeli przemawiają za tym zasady współżycia społecznego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Uchwała SN z dnia 22 września 1972 r., III PZP 12/72

Standard: 32173 (pełna treść orzeczenia)