Nadzór sądu opiekuńczego nad wykonywaniem przez opiekuna pieczy nad osobą i majątkiem małoletniego (art. 155 k.r.o.)

W wypadku gdy matka małoletnich dzieci zostaje pozbawiona władzy rodzicielskiej, a ojciec tych dzieci nie żyje, sąd opiekuńczy stosownie do art. 145 k.r.o. ustanawia dla tych dzieci opiekę, do ustanowionego zaś opiekuna w granicach obowiązków określonych w art. 155 k.r.o. należy podjęcie stosownych starań potrzebnych do ochrony praw dzieci do przysługującej im renty rodzinnej.

W razie stwierdzenia jeszcze przed uprawomocnieniem się orzeczenia o pozbawieniu matki władzy rodzicielskiej, że renta rodzinna, przysługująca dzieciom, którą pobiera opiekun całkowicie ubezwłasnowolnionej matki, nie jest przeznaczona na cele zgodne z interesem tych dzieci, sąd opiekuńczy powinien podjąć właściwe kroki zmierzające do ochrony praw tych dzieci, w szczególności przez zawiadomienie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o powstałej sytuacji w celu umożliwienia mu wydania stosownych decyzji, jakie w takiej sytuacji mogą być przez ten Zakład wydane, w dalszej zaś kolejności powinien zawiadomić Zakład Ubezpieczeń Społecznych o osobie ustanowionego dla tych dzieci opiekuna.

Stosownie do okoliczności sąd opiekuńczy, na podstawie art. 147 k.r.o., może wydać inne zarządzenie, a zwłaszcza w razie potrzeby reprezentowania dzieci w postępowaniu rentowym może, do czasu objęcia opieki przez opiekuna, ustanowić dla nich kuratora.

Postanowienie SN z dnia 19 lutego 1981 r., III CRN 10/81

Standard: 31844 (pełna treść orzeczenia)

Opiekunowie (opiekun), podlegają stałemu nadzorowi sądu opiekuńczego (art. 155 § 1 k.r.o.). Nadzór ten powinien być tak zorganizowany, aby sąd opiekuńczy uzyskiwał regularne i rzeczywiste dane o sposobie sprawowania opieki i jej wynikach, a więc aby kontrola ze strony sądu była realna.

Sąd nie może się ograniczać do odbierania samych sprawozdań od opiekunów (opiekuna). Powinien ponadto sprawdzać, w jakich warunkach dziecko żyje, jak się przedstawia jego rozwój fizyczny i duchowy, jakie robi postępy w nauce; w miarę potrzeby badać dziecko przez specjalistów (lekarzy, psychologów), kontaktować się z innymi organami (np. ze szkołą), sprawdzać warunki bytowania dziecka za pośrednictwem kuratora sądowego itp. Chodzi o to, aby nadzór był rzeczywisty, a nie formalny.

Sąd opiekuńczy powinien też przesłuchiwać dziecko poddane opiece, oczywiście w dłuższych odstępach czasu i w taki sposób, aby nie wzbudzać u niego nieufności do opiekuna. Należy też kontrolować, czy opiekunowie nie podejmują, wbrew art. 156 k.r.o., sami decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku małoletniego.

Uchwała SN z dnia 9 czerwca 1976 r., III CZP 46/75, wytyczne

Standard: 33772 (pełna treść orzeczenia)