Regres pracodawcy wobec pracownika (art. 120 § 2 k.p.)
Odpowiedzialność pracodawcy za szkody wyrządzone osobie trzeciej przez pracownika przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych (art. 430 k.c.w zw. z art. 120 k.p.) Roszczenie regresowe
Jeżeli pracownik przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych wyrządza szkodę osobie trzeciej, wyrównaną przez zakład pracy, to w postępowaniu regresowym odpowiada wobec zakładu pracy na podstawie art. 122 k.p.
Prawomocne zasądzenie od pracownika części roszczeń regresowych nie wyklucza dochodzenia roszczeń regresowych za dalsze okresy.
Prawomocne zasądzenie od pracownika części roszczeń regresowych mogłoby stanowić przeszkodę w dochodzeniu roszczeń regresowych za dalsze okresy tylko wtedy, gdyby pracownik odpowiadał wobec zakładu pracy na podstawie art. 114 w związku z art. 119 § 1 k.p. i zasądzone od niego z tego tytułu odszkodowanie przewyższało kwotę jego trzymiesięcznego wynagrodzenia za pracę.
W sprawie art. 119 § 1 k.p. nie ma zastosowania do pozwanego, ponieważ odpowiada on za szkodę w pełnej wysokości na podstawie art. 120 w związku z art. 122 § 2 k.p.
O powstaniu roszczenia regresowego decyduje nie chwila wyrządzenia szkody przez jej bezpośredniego sprawcę, lecz chwila naprawienia jej przez zakład pracy przez zapłatę poszkodowanemu należnego mu odszkodowania.
Uchwała SN z dnia 11 października 1977 r., IV PZP 5/77
Standard: 31356 (pełna treść orzeczenia)
Skoro art. 120 § 1 k.p. nie przyznaje samemu poszkodowanemu prawa dochodzenia roszczenia odszkodowawczego od pracownika wyrządzającego szkodę przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych, roszczenie to nie przysługuje również osobie występującej na podstawie regresu. Skoro pracownik, objęty hipotezą art. 120 § 1, mógłby w procesie z poszkodowanym bronić się zarzutem, że nie odpowiada za szkody wyrządzone przy wykonywaniu obowiązków pracowniczych, to ten sam zarzut może on podnieść w procesie regresowym.
Rozwiązanie takie pozostaje niewątpliwie w zgodzie z intencją ustawodawcy ochrony pracownika i jego zarobków przeznaczonych na utrzymanie własne i rodziny przed obciążeniem zbyt daleko idącą odpowiedzialnością materialną.
Przyjęcie, że pracownik odpowiada nadal w trybie regresu, przekreślałoby powyższą intencję ustawodawcy, i to w sposób dla pracownika szczególnie dotkliwy. Należy bowiem zważyć, że zasądzenie odszkodowania na rzecz poszkodowanego następowało dotychczas zwykle solidarnie od sprawcy szkody i odpowiedzialnego za niego zakładu pracy, praktycznie więc nie nakładało na pracownika żadnych ciężarów, gdyż poszkodowany ściągał całe zasądzone roszczenie od zakładu pracy.
Kwestia odpowiedzialności materialnej pracownika nabierała znaczenia dopiero w procesie regresowym pomiędzy zakładem pracy a pracownikiem. Kwestia ta w odniesieniu do regresu miedzy zakładem pracy a jego własnym pracownikiem została rozstrzygnięta przez radykalne ograniczenie regresu, jak to wynika z art. 120 § 2 i innych przepisów k.p.
Gdyby przyjąć, że pozostał nienaruszony regres tej osoby, która pokryła część świadczeń odszkodowawczych, odpowiedzialność materialna pracownika istniałaby nadal - wbrew intencji kodeksu pracy - w bardzo szerokim zakresie. Pracownik odpowiadałby bowiem z tytułu tego samego czynu spełnionego w ramach obowiązków pracowniczych względem własnego zakładu pracy z reguły w granicach 3-miesięcznego wynagrodzenia (art. 119 § 1 k.p.), a ponadto - bez żadnego ograniczenia - względem osoby trzeciej występującej na podstawie regresu.
Uchwała SN z dnia 31 lipca 1975 r., III CZP 50/75
Standard: 30927 (pełna treść orzeczenia)