Pojęcie prawomocności orzeczenia w rozumieniu art. 1146 § 1 pkt 1 k.p.c.

O właściwości organu stwierdzającego prawomocność orzeczenia sądu zagranicznego rozstrzygają przepisy prawa tego państwa, w którym zostało ono wydane. Przedstawienie dowodu stwierdzającego prawomocność takiego orzeczenia jest - w świetle art. 1147 § 2 k.p.c. - obligatoryjne.

Jednym ze szczególnych warunków uznania orzeczenia sądu zagranicznego jest - stosownie do art. 1146 § 1 pkt 1 k.p.c. - prawomocność tego orzeczenia w państwie, w którym zostało wydane. W myśl zaś art. 1147 § 2 k.p.c. do wniosku o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego wnioskodawca powinien m.in. dołączyć stwierdzenie, że orzeczenie jest prawomocne.

Przytoczony przepis - jak to zostało wyjaśnione w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 1975 r. II CR 849 - ma na względzie prawomocność formalną. Chodzi jednak o orzeczenia, które rozstrzygają o istocie sprawy i wywołują określone skutki w sferze materialnoprawnej. Niewątpliwe jest także zapatrywanie, że ocena, czy i ewentualnie kiedy orzeczenie stało się prawomocne, następuje według prawa państwa, którego sąd wydał to orzeczenie.

Ustawodawca nie pozostawił tej kwestii do badania przez sąd polski, lecz w sposób jednoznaczny przesądził, że stwierdzenie prawomocności stanowi dowód obligatoryjny prawomocności orzeczenia podlegającego uznaniu. Stwierdzenie to - jak się przyjmuje w doktrynie i praktyce sądów - może być zamieszczone w treści orzeczenia, na jego odpisie lub w oddzielnie wydanym zaświadczeniu przez właściwy organ, w kompetencji którego pozostaje stwierdzenie nabycia prawomocności przez takie orzeczenie. Wnioskodawczyni nie przedstawiła takiego stwierdzenia. Za taki dowód nie może być przyjęte pismo Konsulatu USA w Krakowie, a także informacja Ministerstwa Sprawiedliwości o praktyce sądów amerykańskich.

Postanowienie SN z dnia 28 maja 1987 r., II CZ 61/87

Standard: 32655 (pełna treść orzeczenia)

Stosownie do art. 1146 § 1 pkt 1 k.p.c. orzeczenie sądu zagranicznego w sprawie cywilnej podlega uznaniu między innymi wówczas, gdy orzeczenie jest prawomocne w państwie, w którym zostało wydane. W przepisie tym - ze względu na jego charakter - chodzi o jedną z przesłanek merytorycznych uznania orzeczenia sądu zagranicznego. W ten sposób ustawodawca polski daje wyraz zasadzie niedopuszczalności - co byłoby również możliwe w niektórych innych wypadkach - uznania na obszarze Państwa Polskiego zagranicznych orzeczeń nieprawomocnych.

W konsekwencji, gdy wniosek o uznanie wyroku zagranicznego dotyczy wyroku nieprawomocnego, wniosek taki podlega oddaleniu jako merytorycznie niezasadny. Niezależnie od powołanego przepisu art. 1146 § 1 pkt 1 k.p.c. ustawodawca kwestię prawomocności orzeczenia, które ma być uznane, ma na względzie także w innym przepisie, a mianowicie w art. 1147 § 2 k.p.c. W przepisie tym jest mowa o tym, jakie dokumenty muszą być dołączone do wniosku o uznanie orzeczenia sądu zagranicznego. Otóż chodzi tu między innymi o dokument stwierdzający, że orzeczenie jest prawomocne.

Istota przepisu art. 1147 § 2 k.p.c., jak wynika to z jego stylizacji, wyraża się w ustanowieniu określonych wymagań formalnych, formalnoprawnych, jakie powinien spełniać wniosek wraz z załącznikami (przepis posługuje się zwrotem "powinien dołączyć").

Postanowienie SN z dnia 6 czerwca 1977 r., II CZ 45/77

Standard: 31338 (pełna treść orzeczenia)