Zbycie przez osobę godną zaufania przedmiotów oddanych na przechowanie (art. 228 k.p.k.i art. art. 300 § 2 k.k.)
Udaremnienie wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego (art. 300 § 2 k.k.) Zabezpieczenie odebranych przedmiotów; przekazanie rzeczy osobie godnej zaufania (art 228 k.p.k.)
Zachowanie osoby godnej zaufania polegające na m.in. zbyciu przedmiotów wypełnia znamiona przestępstwa z art. 300 § 2 k.k., o ile zostały spełnione pozostałe przesłanki odpowiedzialności karnej, co należy rozmieć m.in. w ten sposób, że sprawca zachowaniem swoim winien wypełnić ustawowe znamiona tego przestępstwa. Do takich należy przecież, by ten kto działa w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego podejmował opisane w tym przepisie czynności w stosunku do „swojego majątku”. Przez to, że A. K. wszedł w posiadanie maszyn, na skutek przyjęcia ich pod dozór, nie stały się one składnikiem jego majątku. Przypomnieć trzeba, że majątek w rozumieniu art. 300 k.k. to jedynie prawa majątkowe, czyli aktywa. Prawa majątkowe, które przysługują dłużnikowi to składniki majątku dłużnika, a więc w szczególności prawa rzeczowe (własność i ograniczone prawa rzeczowe). Posiadanie jako stan faktyczny może stanowić składnik majątku posiadacza, jeśli wynikają z niego skutki o charakterze majątkowym (Komentarz Andrzeja Zolla (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom III.; WK 2016; do art. 300 k.k., tezy 57,58, 59).
W przypadku dozorcy, który otrzymał przedmioty na przechowanie na podstawie art. 228 § 1 lub § 2 k.p.k., nie można stwierdzić, by z tego faktu wynikały skutki o charakterze majątkowym skoro jego rola sprowadza się do obowiązków w zakresie dbałości o to, by stan mienia powierzonego nie uległ pogorszeniu, przechowywania mienia ze starannością, a także jego oddania na żądanie uprawnionego organu.
Wyrok SA w Gdańsku z dnia 4 stycznia 2021 r., II AKa 217/19
Standard: 78891 (pełna treść orzeczenia)
Oddanie na przechowanie przedmiotów osobie godnej zaufania, w trybie określonym w art. 228 § 1 albo § 2 k.p.k., powoduje powstanie stosunku zobowiązaniowego przechowania (art. 835 k.c.), w którym organ wydający co do tej kwestii postanowienie jest wierzycielem a osoba godna zaufania, której oddane zostały przedmioty na przechowanie – dłużnikiem. Natomiast zachowanie osoby godnej zaufania, polegające na usunięciu, ukryciu, zbyciu, darowaniu, niszczeniu, obciążaniu albo uszkadzaniu zajętych przedmiotów, o ile zostały spełnione pozostałe przesłanki odpowiedzialności karnej, wypełnia znamiona przestępstwa określonego w art. 300 § 2 k.k.
Zbycie przedmiotu, mogącego stanowić dowód w sprawie (wydanego lub znalezionego w czasie przeszukania), przez osobę godną zaufania, której przedmiot ten, w oparciu o właściwe orzeczenie wydane na podstawie art. 228 § 1 k.p.k. oddano na przechowanie stanowi zachowanie podlegające penalizacji na podstawie art. 300 § 2 k.k. chroniąc nie tylko pewność obrotu cywilnoprawnego, ale i powagę orzeczeń wydanych przez organ państwowy.
Na gruncie przepisu art. 228 § 1 k.p.k. oddanie rzeczy na przechowanie osobie godnej zaufania tworzy między tą osobą a Skarbem Państwa swoistą relację dłużnik – wierzyciel, opartą na stosunku obligacyjnym, skoro z jednej strony organ postępowania może żądać od osoby przechowującej rzecz określonego świadczenia wynikającego z treści orzeczenia, pozwalającego na właściwe realizowanie funkcji postępowania karnego np. zwrotu rzeczy celem dokonania oględzin czy uzyskania opinii biegłego, a z drugiej istnieje obowiązek wykonania takiego świadczenia do czasu wydania odmiennej decyzji w przedmiocie dowodów rzeczowych” – postanowienie SN z dnia 13 listopada 2002 r., II KKN 121/01, wyroki SN: z dnia 18 października 1999 r., II KKN 230/99, ; z dnia 5 stycznia 2000 r., V KKN 192/99).
Ta ostatnia argumentacja wynika wprost z wykładni językowej art. 228 § 1 k.p.k., który mówi o „oddaniu na przechowanie”, co oznaczać musi „przechowanie” w rozumieniu art. 835 k.c., gdyż ustawodawca w tym pierwszym przepisie nie zastrzegł, iż to określenie, na gruncie karnej ustawy procesowej, znaczy co innego. To, że nie tylko umowa, ale także orzeczenie sądu, prokuratora czy innego organu państwowego, np. komornika może być źródłem obowiązku przechowania określonego w art. 835 k.c. jest oczywiste w świetle prawa cywilnego.
Wyrok SN z dnia 15 czerwca 2004 r., II KK 38/03
Standard: 30816 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 74515