Sentencja wyroku w przypadku strony będącej Skarbem Państwa

Jeżeli Skarb Państwa jest w konkretnej sprawie reprezentowany przez kilka jednostek organizacyjnych, spełniających wymagania określone w art. 67 § 2 k.p.c., to wydane przeciwko niemu orzeczenie nie może mieć dwoistego charakteru, tj. zawierać rozstrzygnięcia o uwzględnieniu roszczenia w stosunku do jednej jednostki organizacyjnej i oddaleniu w stosunku do innych jednostek (por. np. postanowienie SN z dnia 28 stycznia 1970 r., II CR 445/68 oraz wyroki SN z dnia 27 listopada 1974 r., II CR 656/74 i z dnia 24 kwietnia 1978 r., II CR 96/78).

Uchwała SN z dnia 23 września 2010 r., III CZP 62/10

Standard: 53542 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z zasadą dwustronności procesu cywilnego, stroną pozwaną jest wyłącznie Skarb Państwa, a nie stationes fisci. Konstrukcja ta musi rzutować na treść sentencji wyroku, a w szczególności na wymienienie stron (art. 325 k.p.c.), co oznacza, że jako stronę zobowiązaną należy wymienić wyłącznie Skarb Państwa. Jest rzeczą zrozumiałą, że takie określenie nie może być uznane za wystarczające z uwagi na swoistą sytuację prawną poszczególnych stationes fisci, zwłaszcza że - ze względu na zarząd powierzoną częścią mienia państwowego - wynik procesu rzutuje bezpośrednio na efekt gospodarczy tych jednostek, gdyż z ich budżetu nastąpi z reguły wypłata zasądzonego świadczenia. Dlatego zasądzając należność od Skarbu Państwa, sądy powinny w sentencji wskazać odpowiednią państwową jednostkę organizacyjną. Określenie to ma również poważne znaczenie dla powoda, gdyż ułatwia mu realizację wyroku. Reguła ta jednak nie może odnosić się do sytuacji, gdy Skarb Państwa jest reprezentowany w procesie przez kilka jednostek organizacyjnych, a sąd uznaje, iż roszczenie wiąże się z działalnością tylko jednej z nich. Wtedy w sentencji należy wymienić tylko Skarb Państwa i tę jednostkę organizacyjną, natomiast nie można wydawać rozstrzygnięcia co do pozostałych jednostek, one bowiem nie są stronami, lecz tylko reprezentantami, w stosunku zaś do nich wyrok nie zawiera rozstrzygnięcia. Przyczyny powiązania odpowiedzialności Skarbu tylko z jedną statio fisci powinny być z tego względu przeniesione do uzasadnienia wyroku.

Wyrok SN z dnia 27 listopada 1974 r., II CR 656/74

Standard: 30794 (pełna treść orzeczenia)