Wyrok z dnia 1978-04-24 sygn. II CR 96/78

Drukuj dokument lub zaznaczenie Kopiuj zaznaczony tekst bez formatowania

Sygn. akt II CR 96/78

Wyrok

Sądu Najwyższego

z dnia 24 kwietnia 1978 r.

Przewodniczący: sędzia SN W. Kuryłowicz. Sędziowie SN: S. Dmowski, J. Krajewski (sprawozdawca).

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu sprawy z powództwa Mariana R. przeciwko Skarbowi Państwa (109 Wojskowemu Szpitalowi Rejonowemu w Szczecinie i Zespołowi Opieki Zdrowotnej w C.) o odszkodowanie na skutek rewizji pozwanego (ZOZ) od wyroku Sądu Wojewódzkiego w Szczecinie z dnia 31 grudnia 1977 r.

oddalił rewizję i zasądził od pozwanego na rzecz powoda 500 zł kosztów postępowania rewizyjnego.

Uzasadnienie

Powód domagał się zasądzenia od Skarbu Państwa odszkodowania za uszkodzenie ciała na skutek niewłaściwego leczenia w dwóch kolejno szpitalach państwowych.

Sąd Wojewódzki uwzględnił powództwo, stwierdzając, że dochodzone roszczenie wiąże się tylko z działalnością jednej z wymienionych państwowych jednostek organizacyjnych. Według ustaleń zawartych w zaskarżonym wyroku odbywający zasadniczą służbę wojskową powód podczas urlopu spędzonego u rodziców spadł z drzewa, doznając urazu przedramienia prawego i klatki piersiowej. Po wypadku został umieszczony w szpitalu w C., w którym stwierdzono złamanie trzonu kości promieniowej, stłuczenie lewego stawu łokciowego oraz złamanie żeber. Zdjęciem nie objęto jednak stawu łokciowego prawego, a - jak się później okazało - został on również poważnie uszkodzony.

Błąd w diagnozie spowodował, że urazu łokcia nie leczono, co doprowadziło do zmian zwyrodnieniowych i ograniczenia wyprostu przedramienia w 50% oraz zniesienia ruchów obrotowych przedramienia. Na skutek tego schorzenia powód został na trwałe zaliczony do trzeciej grupy inwalidów.

Po ośmiu dniach pobytu w szpitalu w C. powód został przewieziony do szpitala garnizonowego w S. Tutaj nie dokonano już prześwietlenia ręki, lecz kontynuowano leczenie, opierając się na diagnozie poprzedniego szpitala. Błąd w leczeniu dostrzeżono dopiero w przychodni rejonowej, w której powód się leczył po zwolnieniu ze służby wojskowej.

Na podstawie tak dokonanych ustaleń Sąd Wojewódzki uznał, iż uszczerbek na zdrowiu, jakiego doznał powód, jest następstwem zaniedbań lekarzy szpitala w C., których obowiązkiem było sprawdzenie badaniem radiologicznym obu najbliższych stawów miejsca złamania. Natomiast szpital garnizonowy nie miał już obowiązku szczegółowego sprawdzenia prawidłowości rozpoznania dokonanego w poprzednim szpitalu.

Powyższy wyrok zaskarżyła strona pozwana.

Sąd Najwyższy zważył, co następuje:

Rewizja za Skarb Państwa została wniesiona przez organ państwowy jednostki organizacyjnej, z której działalnością - według treści sentencji zaskarżonego wyroku - wiąże się dochodzone roszczenie. Nie negując prawidłowości ustaleń co do zaniedbań funkcjonariuszy tej jednostki, skarżący podnosi wadliwość poglądu, iż szkoda nie wiąże się z działalnością i drugiej jednostki organizacyjnej (Szpital Wojskowy w Szczecinie). W związku z tym skarżący domaga się zmiany wyroku przez przyjęcie, że obie reprezentujące Skarb Państwa w rozpoznawanej sprawie jednostki organizacyjne ponoszą odpowiedzialność za powstałą szkodę.

Stanowisko to nie jest uzasadnione. Nie uwzględnia ono bowiem przyjętej w kodeksie cywilnym konstrukcji odnośnie do Skarbu Państwa stanowiącej konsekwencję koncepcji jedności własności państwowej (art. 128 k.c.).

Zgodnie z tą konstrukcją zdolność sądową ma wyłącznie Skarb Państwa, nie posiadają zaś jej poszczególne państwowe jednostki organizacyjne, nie mające oddzielnej od niego osobowości prawnej. Stroną zatem w rozpoznawanej sprawie jest Skarb Państwa, a nie działające za niego stationes fisci. Udział obu szpitali wiąże się z właściwą reprezentacją Skarbu Państwa, a nie z kwestią, kto jest stroną procesową. Z punktu widzenia rozpoznawanego sporu istotne znaczenie ma tylko okoliczność, czy Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za objętą pozwem szkodę. Prawidłowości rozstrzygnięcia w tym zakresie rewizja nie kwestionuje. Skarb Państwa nie może zaś opierać rewizji na tym, że zasądzone od niego roszczenie wiąże się z działalnością innej jeszcze państwowej jednostki organizacyjnej (statio fisci) oprócz wymienionej w sentencji zaskarżonego wyroku.

Oprócz już wyżej podniesionych przesłanek, dodatkowy argument płynie w drodze analogii z art. 441 § 1 k.c. statuującego zasadę, że w przypadku wyrządzenia szkody czynem niedozwolonym przez kilka osób ich odpowiedzialność jest solidarna, a więc każda z nich odpowiada za całość długu. Gdyby zatem reprezentujące Skarb Państwa szpitale miały odrębną od niego osobowość prawną, ich odpowiedzialność byłaby solidarna.

W takiej zaś sytuacji rewizja oparta wyłącznie na zarzucie, że za szkodę odpowiada również drugi pozwany, nie byłaby uzasadniona. Jeżeli zatem reguła o niedopuszczalności dzielenia długu pomiędzy dłużnikami solidarnymi obowiązuje pomiędzy różnymi podmiotami, powinna ona obowiązywać również w sytuacji, gdy jeden podmiot reprezentowany jest przez kilka jednostek organizacyjnych.

Z powyższych przyczyn orzeczono jak w sentencji (art. 387 k.p.c).

OSNC 1979 r., Nr 1-2, poz. 11